एकेन्द्रियैः भृतः पंचप्रकारैः सर्वतः लोकः ।
त्रसनाडयां अपि त्रसा न बाह्याः भवन्ति सर्वत्र ।।१२२।।
artha — A lok pRithvI, ap, tej, vAyu ane vanaspati
— e pAnch prakAranI kAyAnA dhArak evA je ekendriy jIvo tenAthI
sarvatra bharelo chhe; vaLI tras jIvo trasanADImAn ja chhe – bahAr nathI.
bhAvArtha — samAn pariNAmanI apekShAe upayog lakShaNavAn
jIvadravya sAmAnyapaNe ek chhe topaN vastu (jIvo) bhinnapradeshapaNAthI
potapotAnA svarUp sahit judI judI anant chhe. temAn je ekendriy chhe
te to sarvalokamAn chhe tathA be indriy, traN indriy, chAr indriy ane
panchendriy tras jIvo chhe te trasanADImAn ja chhe.
have bAdar-sUkShmAdi bhed kahe chhe —
पुण्णा वि अपुण्णा वि य थूला जीवा हवंति साहारा ।
छविहसुहुमा जीवा लोयायासे वि सव्वत्थ ।।१२३।।
पूर्णाः अपि अपूर्णाः अपि च स्थूलाः जीवाः भवन्ति साधाराः ।
षड्विधसूक्ष्माः जीवाः लोकाकाशे अपि सर्वत्र ।।१२३।।
artha — je jIv AdhAr sahit chhe te to sthUL eTale
bAdar chhe, ane te paryApta chhe tathA aparyApta paN chhe; tathA je
lokAkAshamAn sarvatra anya AdhAr rahit chhe te jIv sUkShma chhe. tenA
chha prakAr chhe.
have bAdar tathA sUkShma koN koN chhe te kahe chhe —
पुढवीजलग्गिवाऊ चत्तारि वि होंति बायरा सुहुमा ।
साहारणपत्तेया वणप्फ दी पंचमा दुविहा ।।१२४।।
पृथ्वीजलाग्निवायवः चत्वारः अपि भवन्ति बादराः सूक्ष्माः ।
साधारणप्रत्येकाः वनस्पतयः पंचमाः द्विविधाः ।।१२४।।
74 ]
[ svAmikArttikeyAnuprekShA