dravyo bhedarūp chhe. saṅgrahanay pudgalasāmānyane grahaṇ kare chhe, tyān
vyavahāranay aṇu-skandh-ghaṭ-paṭādi bhedarūp kahe chhe. e pramāṇe jene
saṅgrahanay grahaṇ kare temān vyavahāranay bhed karato jāy chhe ane te tyān
sudhī ke pharī bījo bhed thaī shake nahi, tyān sudhī saṅgrah – vyavahāranayano
viṣhay chhe. e pramāṇe dravyārthikanayanā traṇ bhed kahyā.
have paryāyārthikanayanā bhed kahe chhe. tyān pratham r̥̄ujusūtranay kahe
chheḥ —
जो वट्टमाणकाले अत्थपज्जायपरिणदं अत्थं ।
संतं साहदि सव्वं तं पि णयं रिजुणयं जाण ।।२७४।।
यः वर्त्तमानकाले अर्थपर्यायपरिणतं अर्थम् ।
सन्तं साधयति सर्वं तमपि नयः ऋजुनयं जानीहि ।।२७४।।
arthaḥ — vartamānakāḷamān arthaparyāyarūp pariṇamelā arthane sarvane
satrūp sādhe (grahaṇ kare) te r̥̄ujusūtranay chhe.
bhāvārthaḥ — vastu samaye samaye pariṇame chhe. vartamān ek
samayanī paryāyane arthaparyāy kahe chhe ane te r̥̄ujusūtranayano viṣhay chhe;
te vastune paryāyamātra ja kahe chhe. vaḷī ghaḍī, muhūrta ādi kāḷane paṇ
vyavahāramān vartamān kahīe chhīe. te vartamānakāḷasthāyī paryāyane paṇ
r̥̄ujusūtranay sādhe chhe tethī tenī sthūl r̥̄ujusūtra sañgnā chhe. e pramāṇe
pratham kahelā dravyārthik traṇ nay ane ek ā r̥̄ujusūtranay maḷī chāre
nayone arthanay kahevāmān āve chhe.
have traṇ prakāranā shabdanayo kahe chhe. tyān pahelān shabdanay kahe
chheḥ —
सव्वेसिं वत्थूणं संखालिंगादि-बहुपयारेहिं ।
जो साहदि णाणत्तं सद्दणयं तं वियाणेह ।।२७५।।
सर्वेषां वस्तूनां संख्यालिङ्गादिबहुप्रकारैः ।
यः साधयति नानात्वं शब्दनयं तं विजानीहि ।।२७५।।
lokānuprekṣhā ]
[ 147