sansārānuprekṣhā ]
[ 21
असुरोदीरियदुक्खं सारीरं माणसं तहा विविहं ।
खित्तुब्भवं च तिव्वं अण्णोण्णकयं च पंचविहं ।।३५।।
असुरोदीरितदुःख शारीरं मानसं तथा विविधम् ।
क्षेत्रोद्भवं च तीव्रं अन्योऽन्यकृतं च पंचविधम् ।।३५।।
arthaḥ — asurakumāradevothī upajāvelān duḥkh, (potānā) sharīrathī
ja utpanna thayelān duḥkh, manathī ane anek prakāranān kṣhetrathī utpanna
thayelān duḥkh tathā paraspar karelān duḥkh — e pramāṇe pāñch prakāranān
duḥkh chhe.
bhāvārthaḥ — trījā narak sudhī to asurakumāradevo mātra kutūhalathī
jāy chhe ane nārakīone joī temane paraspar laḍāve chhe – anek prakārathī
duḥkhī kare chhe; vaḷī e nārakīonān sharīr ja pāpanā udayathī svayamev
anek rogayukta, būrān, ghr̥uṇākārī ane duḥkhamay hoy chhe, temanān chitta
ja mahākrūr ane duḥkharūp ja hoy chhe; narakanun kṣhetra mahāshīt, uṣhṇa,
durgandhādi anek upadrav sahit chhe; tathā paraspar veranā sanskārathī
(āpas-āpasamān) chhedan, bhedan, māraṇ, tāḍan ane kumbhīpāk vagere
kare chhe; tyānā duḥkh upamārahit chhe.
have e ja duḥkhane visheṣh (bhed) kahe chheḥ —
छिज्जइ तिलतिलमित्तं भिंदिज्जइ तिलतिलंतरं सयलं ।
वज्जग्गिए कढिज्जइ णिहप्पए पूयकुंडम्हि ।।३६।।
छिद्यते तिलतिलमात्रं भिद्यते तिलतिलान्तरं सकलम् ।
वज्राग्निना क्वथ्यते निधीयते पूयकुण्डे ।।३६।।
arthaḥ — jyān sharīrane talatal pramāṇ chhedavāmān āve chhe, tenā
talatal jeṭalā shakal arthāt khaṇḍane paṇ bhedavāmān āve chhe, vajrāgnimān
pakāvavāmān āve chhe tathā parunā kuṇḍamān nākhavāmān āve chhe.
इच्चेवमाइदुक्खं जं णरए सहदि एयसमयम्हि ।
तं सयलं वण्णेदुं ण सक्कदे सहसजीहो वि ।।३७।।