[मस्तक लुञ्चितेन] માથાનો લોચ કરવાથી પણ [धर्मः न] ધર્મ થતો
નથી. ૪૭.
રાગ-દ્વેષનો ત્યાગ કરીને આત્મામાં વસવું તે ધર્મ છેઃ —
राय – रोस बे परिहरिवि जो अप्पाणि वसेइ ।
सो धम्मु वि जिण – उत्तियउ जो पंचम-गइ णेइ ।।४८।।
रागद्वेषो द्वौ परिहृत्य यः आत्मनि वसति ।
स धर्मः अपि जिनोक्त : यः पञ्चमगतिं नयति ।।४८।।
રાગ – દ્વેષ બે ત્યાગીને, નિજમાં કરે નિવાસ;
જિનવર ભાષિત ધર્મ તે, પંચમ ગતિ લઈ જાય. ૪૮
અન્વયાર્થઃ — [यः] જે [राग-द्वेषौ द्वौ परिहृत्य] રાગ અને દ્વેષ
બન્નેને છોડીને-વીતરાગ થઈને-[आत्मनि] નિજ આત્મામાં [वसति] વસે
છે, [सः अपि] તેને જ [धर्मः] ધર્મ [जिनोक्त :] જિનદેવે કહ્યો છે [यः]
કે જે [पंचमगतिं नयति] મોક્ષમાં લઈ જાય છે. ૪૮.
આશા-તૃષ્ણા વગેરે સંસારનાં કારણો છેઃ —
आउ गलइ णवि मणु गलइ णवि आसा हु गलेइ ।
मोहु फु रइ णवि अप्प – हिउ इम संसार भमेइ ।।४९।।
आयुः गलति नैव मनः (मानः?) गलति नैव आशा खलु गलति ।
मोहः स्फु रति नैव आत्महितं एवं संसारं भ्रमति ।।४९।।
મન ન ઘટે, આયુ ઘટે, ઘટે ન ઇચ્છા મોહ;
આત્મહિત સ્ફુરે નહિ, એમ ભમે સંસાર. ૪૯
અન્વયાર્થઃ — [आयुः गलति] ક્ષણે ક્ષણે આવરદા ઘટતી જાય
છે, [मनः न एव गलति] પણ મન મરી જતું નથી, [आशा खलु नैव
૨૬ ]
યોગીન્દુદેવવિરચિતઃ