੨੦੦
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਜ੍ਞਾਨੀਕੇ ਆਸ਼੍ਰਯਮੇਂ ਰਹੇ ਹੁਏ ਜੀਵਕੋ ਜ੍ਞਾਨੀ ਜਰੂਰ ਸਮਝਾਤੇ ਹੈਂ, ਐਸਾ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ. ਸ਼੍ਰੀਮਦਜੀਨੇ ਭੀ ਲਿਖਾ ਹੈ. ਕਹੀਂ ਅਟਕਤਾ ਹੋ ਤੋ. ਤੋ ਹਮ ਕਹਾਁ ਅਟਕੇ ਹੈ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਵਹ ਅਟਕਤਾ ਹੈ ਅਪਨੇ ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਕੀ ਮਨ੍ਦਤਾ-ਸੇ. ਅਪਨੀ ਤੈਯਾਰੀ ਹੋ ਤੋ ਸ੍ਵਯਂ ਸਮਝੇ ਬਿਨਾ ਰਹਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ. ਗੁਰੁਦੇਵਨੇ ਕਿਤਨੇ ਉਪਦੇਸ਼ਕੀ ਧਾਰਾ ਬਰਸਾਯੀ ਹੈ. ਨਿਰਂਤਰ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਕਰ-ਕਰਕੇ ਦਿਯਾ ਹੈ. ਕਹੀਂ ਭੂਲ ਨ ਰਹੇ ਇਤਨਾ ਸਮਝਾਯਾ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਅਪਨੇ ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਕੀ ਮਨ੍ਦਤਾਕੇ ਕਾਰਣ ਅਟਕਾ ਹੈ, ਦੂਸਰਾ ਕੋਈ ਕਾਰਣ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਅਪਨੀ ਮਨ੍ਦਤਾ (ਹੈ). ਗੁਰੁਦੇਵ ਕਹਤੇ ਥੇ, "ਨਿਜ ਨਯਨਨੀ ਆਲ਼ਸੇ ਨਿਰਖ੍ਯਾ ਨਹੀਂ ਹਰਿਨੇ'. ਅਪਨੇ ਨਯਨਕੀ ਆਲਸਕੇ ਕਾਰਣ ਸ੍ਵਯਂ ਅਨ੍ਦਰ ਦੇਖਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਅਪਨਾ ਹੀ ਕਾਰਣ ਹੈ. ਸੁਨੇ, ਵਿਚਾਰ ਕਰੇ, ਵਾਂਚਨ ਕਰੇ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਅਂਤਰਮੇਂ ਦੇਖਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਵਹ ਅਪਨਾ ਕਾਰਣ ਹੈ. ਅਪਨੀ ਆਲਸ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਜ੍ਞਾਨੀ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤ ਆਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਆਸਕ੍ਤਿ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਰੁਚਿ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਤੋ ਆਸਕ੍ਤਿ ਔਰ ਰੁਚਿਮੇਂ ਕ੍ਯਾ ਫਰ੍ਕ ਹੈ? ਹਮੇਂ ਭੀ ਆਸਕ੍ਤਿ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਤੀ?
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਰੁਚਿ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਆਸਕ੍ਤਿ ਹੈ, ਐਸਾ ਆਤਾ ਹੈ ਨ?
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਹਾਁ, ਵਹ ਆਤਾ ਹੈ. ਕਲਕੇ ਸ਼ੀਲਪਾਹੁਡਮੇਂ ਆਯਾ ਥਾ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਰੁਚਿ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਰੁਚਿ ਉਠ ਗਯੀ ਹੈ. ਭੇਦਜ੍ਞਾਨਕੀ ਧਾਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਗਯੀ ਹੈ. ਰੁਚਿ ਪਰਪਦਾਰ੍ਥਕੀ ਸਰ੍ਵ ਪ੍ਰਕਾਰ-ਸੇ ਉਠ ਗਯੀ ਹੈ. ਚੈਤਨ੍ਯ ਤਰਫਕੀ ਪਰਿਣਤਿ ਏਕਦਮ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਗਯੀ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਆਸਕ੍ਤਿ (ਹੈ). ਅਭੀ ਉਸੇ ਉਤਨੀ ਵੀਤਰਾਗ ਦਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਅਮੁਕ ਜਾਤਕਾ ਰਾਗਕਾ, ਦ੍ਵੇਸ਼ਕਾ ਪਰਿਣਾਮ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਰੁਚਿ ਛੂਟ ਗਯੀ ਹੈ. ਰੁਚਿ ਕੈਸੀ? ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਕੀ ਭੂਮਿਕਾਕੀ ਰੁਚਿ ਨਹੀਂ, ਯੇ ਤੋ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਮੇਂ ਜਿਸੇ ਰੁਚਿ ਕਹਤੇ ਹੈਂ, ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਕੇ ਸਾਥ ਰੁਚਿ-ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਕਹਨੇਮੇਂ ਆਤੀ ਹੈ, ਐਸੀ ਰੁਚਿ ਉਸੇ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਮੇਂ ਪਲਟ ਗਯੀ ਹੈ. ਅਤਃ ਮਾਤ੍ਰ ਆਸਕ੍ਤਿ ਹੈ.
ਜਿਜ੍ਞਾਸੁਕੀ ਭੂਮਿਕਾਮੇਂ ਅਭੀ ਉਸੇ ਰੁਚਿ ਜੋ ਯਥਾਰ੍ਥ ਰੂਪਸੇ, ਜੋ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਮੇਂ ਰੁਚਿ-ਪ੍ਰਤੀਤਿ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਵੈਸੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਸੇ ਜਿਜ੍ਞਾਸਾਕੀ ਰੁਚਿ ਹੈ. ਉਸੇ ਤੋ ਰੁਚਿ ਏਵਂ ਆਸਕ੍ਤਿ ਦੋਨੋਂ ਖਡੇ ਹੈਂ. ਇਸੇ ਤੋ ਰੁਚਿ ਪਲਟ ਗਯੀ ਹੈ. ਆਸਕ੍ਤਿ ਮਾਤ੍ਰ ਖਡੀ ਹੈ. ਜਿਜ੍ਞਾਸੁਕੀ ਭੂਮਿਕਾਮੇਂ ਰੁਚਿ, ਆਸਕ੍ਤਿ ਦੋਨੋਂ ਹੈ. ਵਹ ਮਨ੍ਦਤਾ ਕਰਤਾ ਰਹਤਾ ਹੈ. ਉਸਕੀ ਭਾਵਨਾ ਕਰਤਾ ਹੈ, ਅਭ੍ਯਾਸ ਕਰਤਾ ਹੈ.