Atmadharma magazine - Ank 205
(Year 18 - Vir Nirvana Samvat 2487, A.D. 1961).

< Previous Page  


Combined PDF/HTML Page 2 of 2

PDF/HTML Page 21 of 25
single page version

background image
: ૨૦ : આત્મધર્મ : ૨૦પ
हे आध्यात्मिक क्रांति के सूत्रधार!
आपकी सत्य–शोध ने युगमें एक आध्यात्मिक क्रांति को जन्म दिया। यह क्रांति
जिसकी दिशा की परीक्षा करके मुक्ति–पथिक दीपक पर शलभ की भांति टूटने लगे।
अपनी वाणी के द्वारा आपने श्रमण भगवान महावीर और सीमंधर और वीतरागी संत
ऋषि कुन्द कुन्द के दिव्य संदेश का भारत में प्रत्यावर्तन और उन्नयन किया। कर्त्तृत्वाद
की भयंकर कारा में घुटती चेतना की श्वासों को आपने उन्मुत्क वातावरण देकर
अनुप्राणित किया। मुक्ति के एक शाश्वत–पथ शुद्ध–निश्चय की एकांत निश्चय और व्यवहार
के संसारी मार्ग द्वारा होती हुई अवहेलना और उपहास पर आपने वज्र प्रहार किया और
साधक के जीवन में निश्चय और व्यवहार की सुन्दर संधि के प्रतिपादन द्वारा दोनों नय
के स्वत्व की सुरक्षा का गुरुत्तर कार्य किया। आपकी यह क्रांति चरम स्वाधीनता की
उपलब्धि तक चैतन्य के अन्तर–विकार का क्षय करती हुई अमर रहे, जयवंत रहे।
हे दिव्य–संदेश वाहक!
आज आपसे युग को एक नई दिशा मिली है। चिर–विस्मृत था वह साहित्य
जिसकी आपसे सृष्टि हुई है। जैन इतिहास के पृष्ठों में आप एक नया अध्याय जोड रहे हैं
जिसे विश्व–दर्शन, वस्तु–दर्शन अथवा आर्हंत्–दर्शन कहते है। जिसमें जडवाद मूलक
कोरे विधि–विधान को कोई स्थान नहीं, कोई सन्मान नहीं जो चैतन्य का स्वाधीन
संचरण–क्षेत्र है। जहां अनंत सुख और शांति के अन्तर–सरोवर को पीकर कोई प्यासा
रहता नहीं और पीते पीते कभी अधाता नहीं। हे युग पुरुष! निश्चय ही आप इस युग के
एक अद्भुत वरदान हैं और हे युग अन्नायक! विनाश के पथ से युग को मोड्कर एक
चिर–प्रशस्त दिशा देने के लिये ही आप इस वसुन्धरा पर अवर्तीर्ण हुए हैं।
हे तीर्थ आराधक!
चैतन्य सागर में क्रीडा और उसके वैभव की प्रभावना यही आपकी इहलौकिक
जीवनचर्यां है। और इसीलिये सर्वार्थसिद्धिसी स्वर्णपुरीका कण कण मानों सदा ही
चैतन्य के गीतों से मुखरित प्रतीत होता है। यह प्रतीक है इस बात का कि एक समय
निश्चय ही आपमें निग्रंथ भावलिंग का अवतरण होगा और धर्मतीर्थ की आराधना करते
करते कभी आप तीर्थ प्रवर्त्तक के रूपमें हमारे आराध्य बन कर निश्चय ही हमारे भव
के बन्धन तोडेंगे।
हे अविचलित चेतना विलासि!
आप युग युग जीवें और आपका दिव्य–संदेश युग युग तक विश्व के वातावरण
में गूंजता रहे। और आपकी दिव्य वाणी की लडियाँ सत् साहित्य की कडियों में समृद्ध
होकर अमृत की भडियों के समान शांति–पिपासुओं को युग युग तक शांति का
मधुर–पेय पिलाती रहें, यही अमारी कामना है!
हे लोकोत्तर मानव!
अन्तमें श्रद्धा के सुमन समर्पित करते हुए एक बार पुनः हम हृदय से आपका
अभिनन्दन करते हैं।
वैशाख कृष्ण ८ वी० सं० २४८५ हम हैं आपके विनीत–
दि० ३० अप्रैल १९५९ दि० जैन समाज कोटा के मुमुक्षु–गण

PDF/HTML Page 22 of 25
single page version

background image
કારતક : ૨૪૮૭ : ૨૧ :
* * * *
(દક્ષિણ–તીર્થયાત્રા નિમિત્તે વિચરતાં વિચરતાં પૂ. ગુરુદેવ જ્યારે કોટા શહેર
પધાર્યા ત્યારે પૂ. ગુરુદેવને જે અભિનંદનપત્ર અપાયેલ તે આ અંકમાં પ્રસિદ્ધ કર્યું છે. તે
ઉપરાંત પૂ. બેનશ્રી–બેનને પણ અભિનંદનપત્ર અર્પણ કરવામાં આવ્યું હતું; તે અભિનંદન–
સમારોહની ખાસ મહિલાસભામાં દોઢ હજાર જેટલા બહેનો ઉપસ્થિત હતા, અનેક વિદ્વાન
બહેનોએ ભાવભીના સુંદર ભાષણ કરીને પૂ. બેનશ્રીબેનનું બહુમાન કર્યું હતું. અભિનંદન
વિધિ બાદ પૂ. બેનશ્રીબેને જે સુંદર “અધ્યાત્મ સન્દેશ” આપેલ તે આત્મધર્મ અંક ૧૮૭ માં
પ્રસિદ્ધ થયેલ છે. કોટાના દિ. જૈન મહિલા સમાજે જે વિદ્વત્તાભર્યું અભિનંદનપત્ર આપેલ છે
તે પ્રશસંનીય છે, ને આ નુતનવર્ષના પ્રારંભે તે અભિનંદનપત્ર અહીં પ્રગટ કરતાં આનંદ
થાય છે.)
ય
पूज्या विदुषी माता श्री चंपाबहिन व शान्ताबहिन
के पुनित करकमलोंमें सादर समर्पित
अभिनन्दन – पत्र

विदुषी माताओ!
यह हमारा परम सौभाग्य है कि पृथुल–प्रतीक्षा के उपरांत अनमोल निधियों सी
आप महिला–रत्नों का हमें पुनीत समागम प्राप्त हुआ है। जीवन की अत्यंत प्रिय वस्तु
के संयोग के समान जीवन के ये स्वर्णिम–क्षण कितने अनमोल है! इस पावन अवसर
पर अन्य मुमुक्षु महिलाओं सहित हम हृदय से आपका अभिनन्दन करती हैं।
जीवन के उन क्षणों में जब अज्ञान और अविवेक से अनुशासित मानव भोग
और विलास के कंटकाकीर्ण पथ पर उन्मुक्त बढा चलता है, आपके अन्तर में अन्धकार
को चीरती हुई रवि–रश्मि के समान विवेक की निर्मल आभा प्रस्फुटि हुई और पूज्य
कान्ह गुरुदेव की शीतल छाया में आपने अन्तरतत्त्व का अनुसंधान आरंभ किया।
विराग की पावन प्रतिमाओं–सी आप! आज भी चरम–शांति के उसी एक लक्ष्य को
लिये पूज्य गुरुदेव के चरण–चिन्हों पर अविराम गतिशील हैं।

PDF/HTML Page 23 of 25
single page version

background image
: ૨૨ : આત્મધર્મ : ૨૦પ
संसारके क्षणिक भोगों के विरुद्ध महिलाओं द्वारा आजीवन ब्रह्मचर्य अंङ्गीकार
करने की जो क्रांति स्वर्णपुरी में चल रही है उसका नैतृत्व आपही के हाथों हो रहा
है। कितनी विशुद्ध है यह क्रांति! कितना स्तुत्य है आपका यह प्रयास! जो यदि विश्व
में प्रचार पा सके तो जीवन की कितनी ही विषमताएं बिना प्रयास समाप्त हो जायें।
स्वर्णपुरी के महिला–ब्रह्मचर्याश्रम की तो आप प्राण है। कितना सहज है आपका
अनुशासन, जिसमें भय नहीं, जिसमें रोष नहीं। चालीस ही बालाओं की दिनचर्या जड
मशीन की भांति नियमित सहज ही चलती रहती है। न केवल ब्रह्मचर्याश्रम वरन् वहां
के प्रत्येक ही धार्मिक क्रिया कलाप को मानों आप ही के अदम्य धार्मिक उत्साह से
गति मिलती है। प्रत्येक ही भद्र पुरुष और महिला के हृदय में आप प्रतिष्ठित हैं। अतः
आपके बिना वहां सभी कुछ श्री–विहीन है। स्वर्णपुरी का विशाल भव्य जिनालय और
ऐसी ही भव्य रचना आपही के अथक श्रम के मधुर प्रसाद है। अंतरंग जीवन के
परिष्कार के साथ बाह्य अवस्था का यह विधान अन्यत्र सुलभ नहीं है।
भगवान् जिनेन्द्र के प्रति आपकी भक्ति! अहो वह सुनिर्वचनीय है। कितनी
तन्मयता हैं उसमें मानों उनके अनंत वैभव से आपका चिर परिचय रहा हो। चैतन्य
की अन्तर अनुभूति से इस अनन्य भक्ति की सृष्टि होती है। जिसे अपने अन्तरंग सौंदर्य
का प्रतिभास हुआ भक्ति के माध्यम से भगवान के अमित वीतराग–सौंदर्य की आभा भी
उसे ही मिली। जैन–भक्ति का यह सिद्धांत आपके जीवन में पूर्णतः चरितार्थ हुआ है।
स्वर्णपुरी के शांत दिव्य आश्रम में पूज्य गुरुदेव और आपका योग मानों मणि–
कांचन संयोग है। मुक्ति के पावन पथ में संयोग की यह धारा युग युग तक अखंड
प्रवाहित होती रहे यही हमारी कामना है।
आप महान है। हम पामर कैसे आपका स्वागत करें! एक मात्र यही अभिलाषा
है कि आप चिरजीवें और आपके पुनीत आशीर्वाद हमारे जीवन में साकार होते चलें।।
और समग्र भारतीय महिला समाज का तमसावृत्तजीवन–पथ आपके अन्तर–आलोक से
आलोकित होता रहे।
अन्त में एक बार पुनः आपके स्वास्थ्य और दीर्घायु की कामना करती हुई हम
हृदय से आपका अभिनन्दन करती है।
वैशाख कृष्ण ८–वीर नि॰ सं॰ १४८० हम है आपकी चरण चंचरीकायें–
दि॰ ३० अप्रैल १६५६ ई॰ दि॰ जैन महिला समाज कोटा की मुमुक्षु महिलायें
* * * *

PDF/HTML Page 24 of 25
single page version

background image
બાલ વિભાગ
ધર્મપ્રેમી બાલબંધુઓ !
તમારા માટે એક નવીન ભેટ લઈને આ બાલ–વિભાગ ફરી શરૂ થાય છે. આ
સુંદર ભેદ તમને જરૂર ગમશે...પણ તે મેળવવા માટે તમારે થોડીક મહેનત કરવી પડશે.
જુઓ, આ સાથેના કાગળમાં એક ચિત્ર છે, તેમાં નાનાંં નાનાં ખાનાં છે.
તેમાંથી જે ખાનામાં ટપકું કર્યું છે તે ખાનામાં લાલ રંગ પૂરો... એટલે જગતની એક
સૌથી સુંદર વસ્તુ તમને પ્રાપ્ત થશે. રંગ પૂરવામાં ધ્યાન રાખજો. ટપકા વગરનું જે
ખાનું હોય તેમાં લાલ રંગ પુરશો નહીં.
રંગ પુરવા માંડો... ને તમારી ભેટ મેળવો...
ભેટ તમને કેવી ગમી ? – તે જણાવશોને!
– જય જિનેન્દ્ર.
રાજેશ અને ભરત બે મિત્રો હતા... બરાબર દિવાળીને દિવસે રાજેશ દોડંદોડ ભરત પાસે જતો હતો...
તેના હાથમાં દીવાળીનું “આત્મધર્મ” હતું. ત્યાં રસ્તામાં જ તેનેત્ર ભરત મળી ગયો... અને નૂતનવર્ષાભિનંદન
કરવા લાગ્યો. પણ તેની વાત ઉપર લક્ષ આપ્યા વગર રાજેશે ઉતાવળથી કહ્યું: અરે ભરત, ભરત! આ વખતે
તો ‘આત્મધર્મ’ માં “બાલ વિભાગ” આવ્યો છે?
ભરત : એમ! મને બતાવ તો!
રાજેશ : હા, જો. અને વળી તેમાં કંઈક અટપટું ચિત્ર છે. અને લખે છે કે તેમાં એક સુંદર ભેટ
છૂપાયેલી છે.
ભરત : એમ! આ કરોળિયાની જાળ જેવા ચિત્રમાં વળી ભેટ?
રાજેશ : હા; પણ તે ભેટ મેળવવા આપણે આપણે એમાં રંગ પૂરવાનો છે. ચાલ આપણે અત્યારે જ
રંગ પૂરીએ
ભરત : પણ રાજેશ! અમારે તો હજી આત્મધર્મ નથી આવ્યું. – હું શેમાં રંગ પુરુ?
રાજેશ : એમ કેમ? આત્મધર્મ અમારે તો આવી ગયું, ને તમારે હજી કેમ નથી આવ્યું?
ભરવ : અમે હજી તેનું લવાજમ નથી ભર્યું.
રાજેશ : તો શું તમે ગ્રાહક નથી થવાના?
ભરત : અરે, એમ તે કદી બને? અમે ગ્રાહક તો થવાના જ છીએ.
રાજેશ : તો હજી લવાજમ કેમ નથી મોકલ્્યું?
ભરત : આળસ! મારા બાપુજી કહેતા હતા કે વી. પી. આવશે એટલે ચાર રૂપિયા ને ૭૭ નવા પૈસા
ભરીને છોડાવી લેશુ.
રાજેશ : પણ ભરત! તુંંં વિચાર તો કર કે વી. પી. તો કોણ જાણે ક્યારેય આવશે? વળી તેમાં ૭૭
પૈસાનું ખર્ચ પણ વધારે આવશે. અને બાલ વિભાગમાં તું રંગ ક્યારે પૂરીશ?
ભરત : તો શું કરું?
રાજેશ : અત્યારે ને અત્યારે તારા બાપુજી પાસે જા, અને તેમની પાસેથી ચાર રૂા. લઈને મનીઓર્ડર
કરી નાંખ, એટલે બેત્રણ દિવસમાં જ ‘આત્મધર્મ’ આવી જશે... અને વળી ૭૭ પૈસાનો ફાયદો થશે તે
નફામાં. આપણે ભણેલા થઈને આવો હિસાબ ભૂલીએ?
ભરત : હું હમણાં જ જઈને આ કામ કરું છુંં ધર્મનાં કામમાં વળી ઢીલ શી!
–આમ કહીને ભરત દોડતો ઘર તરફ ગયો. પાછળથી રાજેશે સાદ પાડીને કહ્યું : જોજે હો... ઉતાવળમાં
ને ઉતાવળમાં ગ્રાહક નંબર લખવાનું ભૂલી ન જતો; નહિતર વળી એકાદ દિવસનું મોડું થશે. ભરતે એ
સાંભળ્‌યું હશે કે નહીં,–કોણ જાણે?
બાલબંધુઓ! તમારે માટે “બાપ તેવા બેટા” નામની એક ટચુકડી વાર્તા છાપવા માટે મોકલી હતી,
પણ જગ્યાના અભાવે આ અંકમાં છાપી શકાણી નથી. પાછળના પાને એક કવિતા અને ત્રણ પ્રશ્નો
આપ્યા છે, તે તમને જરૂર ગમશે.

PDF/HTML Page 25 of 25
single page version

background image
ATMADHARMA REGD. No. B. 4787
પાવાપુરી સિદ્ધિધામમાં જલમંદિરની યાત્રા કરીને પૂ. ગુરુદેવ પધારી રહ્યા છે.
ત્રણ પ્રશ્નો
(૧) સમયસારની એવી બે ગાથાઓ શોધી કાઢો...કે જે
સમયસારમાં જ ફરીને બીજી વખત આવતી હોય.
(૨) એક ભગવાન એવા, કે ભારે જોવા જેવા!
– એનો પહેલો અક્ષર બધા બાળકોને બહુ જ વહાલો છે.
છેલ્લા ત્રણ અક્ષરમાં એક નગરી સમાઈ જાય છે.
–ઈ કોણ?
(૩) વૈભવ છે અપાર, પણ ખાતા નથી લગાર...
છતાંય લોભી નથી............. – ઈ કોણ?
(જવાબો આવતા અંકમાં)
ઉપરના ત્રણ પ્રશ્નોના જવાબ કારતક સુદ પુનમ સુધીમાં,
પોસ્ટકાર્ડમાં લખી મોકલવા. જેના બધા જવાબ સાચા હશે તેનું
નામ આત્મધર્મમાં પ્રસિદ્ધ થશે.
સરનામું : “આત્મધર્મ–બાલવિભાગ”
જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર, સોનગઢ (સૈારાષ્ટ્ર)
નૌકા મોક્ષપુરીમાં જાય
આવો બાળકો તમામ,
કરો એક સુંદર કામ;
ભવસાગર કરવાને પાર,
બેસો નૌકા મંઝાર.
નૌકાના સુકાની કાન,
કરાવે આત્માનું ભાન;
ભાન કરતાં આનંદ થાય,
નૌકા મોક્ષપુરીમાં જાય.
(બધા બાળકો એક સાથે ગાવાથી
વિશેષ આનંદ આવશે)
શ્રી દિગંબર જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટવતી મુદ્રક અને પ્રકાશક : હરિલાલ દેવચંદ શેઠ : આનંદ પ્રિ. પ્રેસ– ભાવનગર.