Atmadharma magazine - Ank 270
(Year 23 - Vir Nirvana Samvat 2492, A.D. 1966).

< Previous Page  


Combined PDF/HTML Page 3 of 3

PDF/HTML Page 41 of 53
single page version

background image
: ૩૮ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૨
ચંદ્રપુરી, કાકન્દી, ભદ્રિકાનગરી, સિંહપુરી, કમ્પિલાનગર, રત્નપુરી, હસ્તિનાપુરી (૩)
મિથિલા (૨), અને રાજગૃહી.
(૪) પ્રશ્ન:– ૨૪ તીર્થંકરોમાંથી અયોધ્યામાં જન્મ્યા ન હોય ને સમ્મેદશિખરથી
મોક્ષ પામ્યા ન હોય એવા ભગવંતો કેટલા ને ક્યા ક્યા?
ઉત્તર:– એવા તીર્થંકરો ત્રણ છે વાસુપૂજ્ય નેમિનાથ અને વર્દ્ધમાન; તેઓ નથી
તો અયોધ્યામાં જન્મ્યા, કે નથી સમ્મેદશિખરથી મોક્ષ પામ્યા. તેમનો જન્મ અનુક્રમે
ચંપાપુરી, શારીપુરી તથા કુંડલપુર (વિશલીયો) માં થયો છે અને મોક્ષ મંદારગિરિ,
ગીરનાર તથા પાવાપુરીમાં થયો છે.
અયોધ્યા અને સમ્મેદશિખર એ બંને આપણા શાશ્વત તીર્થ છે. તેની નીચે મૂળ
ભૂમિમાં શાશ્વત સાથિયાની કુદરતી રચના છે.
ચોવીસ તીર્થંકરોના ૧૬ જન્મધામને અને પાંચ મોક્ષધામને, એ એકવીસ તીર્થોને
નમસ્કાર હો.
આત્મધર્મના વિકાસ માટે તથા બાલવિભાગ માટે
આવેલ રકમોની યાદી
પ૧) રમણીકલાલ લાલચંદ દોશી ઘાટકોપર
૨પ) શેઠ લાલચંદ રૂગનાથ સુરેન્દ્રનગર
પ૧) કાંતીલાલ વનેચંદ શાહ મુંબઈ
૨પ) મલુકચંદ છોટાલાલ ઝોબાળીયા સોનગઢ
પ૧) જગજીવનદાસ ચતુરભાઈ
સુરેન્દ્રનગર
૨પ) ગુલાબચંદ માણેકચંદ ઝોબાળીયા સોનગઢ
૨૦૧) સ્વ. ધારશીભાઈ વીરચંદ
પરનાળાવાળા
હ. જસુમતીબેન (બાલવિભાગના સભ્યોને
પુસ્તક ભેટ આપવા માટે)
પ૧) નવનીતલાલ ભુપતલાલ દોશી ઘાટકોપર
(વિશેષ આવતા અંકે)

PDF/HTML Page 42 of 53
single page version

background image
: ચૈત્ર : ૨૪૯૨ આત્મધર્મ : ૩૯ :
‘વીતરાગી એકડા
(રાગ અરહિંત તારા પિતા (હાલરડું) )
૧ એકડે એક, મોક્ષપદની લેજો ટેક. મારા મિત્રો,
આત્મા આનંદનું ધામ છે.
૨ બગડે બે, આત્માનો આનંદ લે. મારા મિત્રો,
આત્મા આનંદનું ધામ છે.
૩ તગડે ત્રણ, મોક્ષ–મારગને તું ભણ. મારા મિત્રો,
આત્મા આનંદનું ધામ છે.
૪ ચોગડે ચાર, કરજો આતમના વિચાર. મારા મિત્રો,
આત્મા આનંદનું ધામ છે.
પ પાંચડે પાંચ, સંત શિક્ષાના પાઠ વાંચ. મારા મિત્રો,
આત્મા આનંદનું ધામ છે.
૬ છગડે છ, તેનો સ્વભાવ તો છે ‘જ્ઞ’ મારા મિત્રો,
આત્મા આનંદનું ધામ છે.
૭ સાતડે સાત, વિભાવને મારો લાત. મારા મિત્રો,
આત્મા આનંદનું ધામ છે.
૮ આઠડે આઠ, કરો પુજા અને પાઠ. મારા મિત્રો,
આત્મા આનંદનું ધામ છે.
૯ નવડે નવ, કરશું નહિ હવે ભવ. મારા મિત્રો,
૧૦ એકડે મીંડે દશ, ગુરુ આજ્ઞાને થાઉં વશ. મારા મિત્રો,
આત્મા આનંદનું ધામ છે.
વાસંતીબેન એચ. મહેતા (સભ્ય નં.) સોનગઢ
‘બાલવિભાગ’ ન સભ્ય કેમ થવાય?
ઘણા બાળકો પૂછાવે છે કે–બાલવિભાગના સભ્ય થવા માટે શું કરવાનું હોય?
સભ્ય થયા પછી અમારે શું કરવું જોઈએ! તેનો ખુલાસો–
* બાલવિભાગના સભ્યને એટલું જ કરવાનું હોય છે કે નિયમિતપણે
‘આત્મધર્મ’ વાંચવું ને ધર્મમાં હોંશથી ભાગ લેવો.

PDF/HTML Page 43 of 53
single page version

background image
: ૪૦ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૨
* સભ્ય થવા માટે તમારે કોઈ ફી ભરવાની હોતી નથી; માત્ર એક પોસ્ટકાર્ડમાં
તમારું નામ, સરનામું, ઉમર, અભ્યાસ અને જન્મદિવસ–એ પાંચ વિગત લખી મોકલો
એટલે બાલવિભાગમાં તમારું નામ છપાઈ જશે. કોઈ કોઈવાર તમને ઈનામ પણ
આપીશું. બાળકો કે બાલિકાઓ સૌ સભ્ય થઈ શકે છે.
* બાલવિભાગમાં દર મહિને જે પ્રશ્નો પૂછાય, કોયડા પૂછાય, તેના જવાબો
તમારે લખી મોકલવા. તમે જે કાંઈ લખો તે તમારી મેળે ને તમારા હસ્તાક્ષરમાં જ
લખવું જોઈએ.
* તમને કાંઈ નવા કોયડા બનાવતાં આવડે કે બીજું કાંઈ ધર્મનું સારૂં લખાણ
આવડે તો તમે તે લખીને મોકલી શકો છો. ધર્મને લગતાં કંઈ પ્રશ્ન તમારા મનમાં ઊઠે
તો પણ પૂછાવી શકો છો.
ટૂંકમાં એટલું જ કે–નાનપણથી જ તમે ધર્મમાં રસ લ્યો, તમને ધર્મનું નવું નવું
જ્ઞાન મળે, આપણા ધર્મના મહાપુરુષોનું જીવનચરિત્ર તમે ઓળખો, તમારો ધાર્મિક
ઉત્સાહ વધે ને ઊંચા સંસ્કારો વડે તમારું જીવન ઉજ્વળ બને, તથા ઘર ઘરમાં ધર્મનું
વાતાવરણ પ્રસરે–તે માટે આપણો બાલવિભાગ છે. તેમાં તમે સો હોંશથી ભાગ લ્યો,
અને બાલવિભાગના બધા સભ્યો એકબીજાને પોતાના ભાઈ ગણીને (કે બહેન
ગણીને) અરસપરસ સગા ભાઈ–બહેન જેવો પ્રેમ અને વાત્સલ્ય ભાવ ભાવ રાખો–
એમ ઈચ્છું છું.
લી. તમારો ભાઈ બ્ર. હ. જૈન
ઉત્સવ રંગ વધામણા
પચીસ વર્ષ પહેલાંનો એ પ્રતિષ્ઠામહોત્સવ નજરે નીહાળતા
ભાગ્યવંત થયેલા ભક્તજનોને તે વખતના ઉલ્લાસનું વર્ણન કરતાં
આજે પણ તૃપ્તિ થતી નથી અને અતિ પ્રમોદિત થતાં કહે છે કે ‘અહો, શું
કહીએ? એ વખતે તો પહેલી જ વખત પ્રતિષ્ઠાનો મહોત્સવ.....જીવનમાં
કદી નહિ જોયેલ ભગવાનના ભેટા...અને તેમાંય વળી મૂળનાયકપણે
સીમંધર ભગવાન! એટલે પછી ઉલ્લાસમાં શું બાકી રહે!

PDF/HTML Page 44 of 53
single page version

background image
: ચૈત્ર : ૨૪૯૨ આત્મધર્મ : ૪૧ :
(લેખાંક ૧૦)
તત્ત્વરસિક જિજ્ઞાસુઓને પ્રિય દશપ્રશ્ન દશ ઉત્તરનો
આ વિભાગ પૂ. ગુરુદેવ પાસે થયેલ તત્ત્વચર્ચાઓમાંથી
તેમજ શાસ્ત્રોમાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે. –સં
* * *
(૯૧) પ્રશ્ન:– આત્મા શરીર વગરનો હોય?
ઉત્તર:– હા, આત્મા સદાય શરીર વગરનો જ છે. આત્મા પોતાના ગુણ–પર્યાય
વગરનો તો કદી ન હોય; ને પરના ગુણ–પર્યાયવાળો કદી ન હોય. શરીર
એ તો પુદ્ગલોની પર્યાય છે, તે કાંઈ આત્માની પર્યાય નથી. પરના એક
પણ ગુણ–પર્યાય આત્મામાં નથી એટલે આત્મા સદાય શરીર વગરનો જ
છે. આત્માના ગુણ–પર્યાયો આત્મામાં, ને જડના ગુણ–પર્યાયો જડમાં.
આ રીતે દરેક વસ્તુ સદા પોતાના ગુણ–પર્યાય સહિત છે. અત્યારે પણ
આત્મા શરીરસહિત નથી, આત્મા જ્ઞાનસહિત છે.
(૯૨) પ્રશ્ન:– આત્મા ક્યાં છે? આત્માને ક્યાં શોધવો?
ઉત્તર:– આત્મા પોતાના ગુણ–પર્યાયમાં છે; પોતાના ગુણપર્યાયમાં આત્માને
શોધવો. ગુણ–પર્યાયથી બહાર શોધે તો આત્મા મળે નહિ; કેમકે ગુણ–
પર્યાયથી બહાર આત્મા રહેતો નથી.
(૯૩) પ્રશ્ન:– બંધ મોક્ષનાં કારણો શું છે? શરીરની ક્રિયાથી બંધ–મોક્ષ છે કે નહીં?
શુભરાગ મોક્ષનું કારણ છે કે નહીં?

PDF/HTML Page 45 of 53
single page version

background image
: ૪૨ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૨
ઉત્તર:– બંધનાં પાંચ કારણો મિથ્યાત્વ, અવ્રત, પ્રમાદ, કષાય ને યોગ–કહ્યાં છે,
પણ શરીરાદિ જડને તો ક્્યાંય બંધનું કારણ કહ્યું નથી; એ જ રીતે,
મોક્ષનું કારણ વર્ણવતાં ‘સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર’ ને જ મોક્ષમાર્ગ કહ્યો
છે, એ સિવાય જડની કોઈ ક્રિયાને તો મોક્ષમાર્ગ કહ્યો નથી; તેમજ
શુભરાગ ઉદયભાવ છે તેને પણ મોક્ષમાર્ગ કહ્યો નથી. આ રીતે
આત્માના ઊંધા કે સવળા ભાવ જ બંધ કે મોક્ષનું કારણ છે; શરીરની
ક્રિયા વગેરે પરદ્રવ્ય આત્માને બંધનું કે મોક્ષનું કારણ નથી; શુભરાગાદિ
ઉદયભાવ તે પણ મોક્ષનું કારણ નથી.
(૯૪) પ્રશ્ન:– સ્વઘરમાં પ્રવેશ થતાં શું થાય?
ઉત્તર:– સમ્યક્ત્વરૂપી દરવાજા વડે હું મારા સ્વરૂપ–ઘરમાં પ્રવેશ કરું ત્યાં પરમ
આનંદનો અનુભવ છે ને અચિંત્ય નિજનિધાનની પ્રાપ્તિ છે. સ્વઘરમાં
પ્રવેશ વગર સુખ થાય નહિ. સ્વઘરની બહાર પરભાવોમાં કદી કિંચિત્
સુખ મળે નહિ. હે જીવ! અચિંત્યવૈભવથી ભરેલું તારું ઘર સન્તો તને
બતાવે છે, તું સમ્યક્શ્રદ્ધારૂપી દરવાજા વડે તેમાં પ્રવેશ કર....તને પરમ
આનંદ થશે.
(૯પ) પ્રશ્ન:– આત્માના આનંદનો રસ કેવો છે?
ઉત્તર:– ચૈતન્યના આનંદના રસ પાસે ધર્મી જીવને જગતના બધા વિષયોમાંથી
રસ ઊડી ગયો છે; અજ્ઞાની પોતાના શાંત અનાકુળ ચૈતન્યરસના
આનંદ–સ્વાદને ભૂલીને બાહ્યવિષયોમાં સુખ માનીને લયલીન થયો છે;
રાગની રમતમાં તે આત્માના વૈભવને લૂંટાવી નાંખે છે. ભાઈ!
ચૈતન્યના આનંદમાં કેવી મજા છે! તે તો એકવાર જો. અહા, ચૈતન્યના
આનંદની મજા!–જેની જગતમાં અજ્ઞાનીને ખબર પણ નથી;–રાગવડે જે
લક્ષગત થઈ શકતો નથી;–આવો આનંદ તારામાં જ ભરેલો છે, તેનો તું
રસિલો થા....ને જગતનો રસ છોડ.
(૯૬) પ્રશ્ન:– ધર્માત્માની અનુભૂતિ કેવી છે?
ઉત્તર:– ધર્મી સ્વસન્મુખ પરિણામ વડે શુદ્ધાત્માને અનુભવે છે; તે વર્તમાન
પરિણામમાં તેને ભૂતકાળની અશુદ્ધતાનું પ્રતિક્રમણ વર્તે છે, તે જ
પરિણામમાં વર્તમાન અશુદ્ધતાના અભાવરૂપ આલોચના છે ને તે જ
પરિણામમાં ભવિ–

PDF/HTML Page 46 of 53
single page version

background image
: ચૈત્ર : ૨૪૯૨ આત્મધર્મ : ૪૩ :
ષ્યની અશુદ્ધતાનું પ્રત્યાખ્યાન છે આમ સ્વસન્મુખ અનુભવમાં એકાગ્ર
થયેલા એક સમયના પરિણામમાં ત્રણકાળની અશુદ્ધતાનો ત્યાગ વર્તે છે,
ને ત્રિકાળી શુદ્ધસ્વભાવનું તેમાં ગ્રહણ છે. –આવો શુદ્ધાત્માનો અનુભવ
સમ્યગ્દ્રષ્ટિને હોય છે. તે અનુભવને જ્ઞાનચેતના કહે છે. આ
જ્ઞાનચેતનામાં આઠે કર્મોનો ને તેનાં ફળનો અભાવ છે. જ્ઞાનચેતનાએ
અંતરમાં શુદ્ધાત્માને જોયો છે ને તે તરફ તે વળી છે. એટલે તેમાં જ
એકતા કરીને ‘આ હું’ એમ શુદ્ધાત્માને હું–પણે ચેતે છે, ‘વિકાર તે હું’
એમ તે જ્ઞાનચેતના અનુભવતી નથી.–આથી ધર્માત્માની અનુભૂતિ હોય
છે. શુદ્ધસ્વભાવને સ્પર્શતી ને પરભાવને પૃથક્ રાખતી ધર્માત્માની આવી
અનુભૂતિ તે મોક્ષમાર્ગ છે.
(૯૭) પ્રશ્ન:– આ શરીર આત્માને રાગદ્વેષ કરાવે છે–એ વાત સાચી?
ઉત્તર:– ના; કોઈ પણ પરદ્રવ્ય આત્માને રાગદ્વેષ કરાવે નહિ. શરીર તો આત્માને
રાગદ્વેષ નથી કરાવતું, ને મોહાદિ દ્રવ્યકર્મ પણ આત્માને રાગદ્વેષ કરાવતું
નથી; પોતાની પરિણામશક્તિથી વિભાવમાં પરિણમતું જીવદ્રવ્ય પોતે જ
રાગદ્વેષરૂપે પરિણમે છે; પોતે સ્વયં વિભાવરૂપ ન પરિણમે તો પરદ્રવ્ય
કાંઈ બળાત્કારથી જીવને રાગાદિરૂપે પરિણમાવતું નથી. જીવની ત્રિકાળી
શક્તિમાં વિકાર નથી એટલે વિકાર કરવાનો સ્વભાવ નથી, પણ
પર્યાયમાં તો પોતાના પરિણામની શક્તિથી જ વિકારરૂપે પરિણમે છે.
આ વિકાર પરિણામની શક્તિ પર્યાયપૂરતી એકેક સમયની છે. તે વિકાર
નથી તો શુદ્ધ શક્તિમાંથી આવ્યો, કે નથી પરદ્રવ્યે કરાવ્યો; તે–તે
સમયની પર્યાયમાં તેવી પરિણામશક્તિથી વિકાર થયો છે–એમ જાણવું.
(૯૮) પ્રશ્ન:– વિકાર પોતાની પર્યાયમાં તે સમયની પરિણામશક્તિથી જ થાય છે. એમ
જાણવાથી શું ફાયદો?
ઉત્તર:– પ્રથમ તો પરદ્રવ્ય વિકાર ન કરાવે, એટલ પર઼દ્રવ્ય મને રાગદ્વેષ કરાવે
એવી મિથ્યાબુદ્ધિ છૂટી જાય છે; તથા વિકાર શુદ્ધસ્વભાવશક્તિમાં નથી
પણ પર્યાયની તેવી લાયકાતથી છે, એટલે, વિકાર જેટલો જ હું એવી
પર્યાયબુદ્ધિ છૂટી જાય છે, વિકારના કાળે પણ વિકારથી પાર એવું
પોતાનું શુદ્ધતત્ત્વ દ્રષ્ટિમાં રહ્યા કરે છે; આ રીતે શુદ્ધસ્વભાવની
સન્મુખતાથી સમ્યક્ત્વાદિનું પરિણમન થયા કરે છે,–એ અપૂર્વ લાભ છે.
ને જે પરદ્રવ્ય વિકાર કરાવે

PDF/HTML Page 47 of 53
single page version

background image
: ૪૪ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૨
એમ માને, કે પર્યાયની અશુદ્ધતા જેટલો જ આખો આત્મા માને તેને
રાગરહિત શુદ્ધતત્ત્વના અનુભવનો કે રાગ–દ્વેષ ટાળવાનો અવકાશ
રહેતો નથી.
(૯૯) પ્રશ્ન:– સર્વજ્ઞની સાચી પ્રશંસા–મહિમા કઈ રીતે થાય?
ઉત્તર:– સર્વજ્ઞદેવનું સ્વરૂપ જેવું છે તેવું બરાબર ઓળખવું તેમાં જ તેની સાચી
પ્રશંસા છે.
(૧૦૦) પ્રશ્ન:– સર્વજ્ઞદેવની નિંદા કોણ કરે છે?
ઉત્તર:– સર્વજ્ઞદેવનું જેવું સ્વરૂપ છે તેવું જે નથી માનતા, ને તેનાથી વિપરીત
માને છે તે જીવ સર્વજ્ઞદેવની નિંદા કરે છે અર્થાત્ અવર્ણવાદ કરે છે.
સર્વજ્ઞની પ્રશંસા કે મહિમાની તેને ખબર નથી.
* * *
રાજકોટ
સોનગઢમાં વૈશાખ સુદ બીજનો ૭૭મો જન્મોત્સવ ઉજવાયા બાદ વૈશાખ સુદ
ચોથ તા. ૨૪–૪–૬૬ રવિવારે પૂ. ગુરુદેવ રાજકોટ પધારશે ને ત્યાં પંદર દિવસ રોકાઈ
વેશાખ વદ પાંચમ તા. ૯–પ–૬૬ સોમવારે પુન: સોનગઢ પધારશે. ત્યારબાદ તા.
૧પમીથી શિક્ષણ વર્ગ શરૂ થશે.
વૈશાખ સુદ બીજ
આગામી વૈશાખ સુખ બીજે ગુરુદેવનો ૭૭મો જન્મોત્સવ સોનગઢમાં ઉજવાશે.
સોનગઢમાં ગુરુદેવનો જન્મોત્સવ અનેક વર્ષ બાદ ઉજવાતો હોવાથી વિશેષ
હર્ષોલ્લાસથી ઉજવાશે. ત્યારબાદ વૈશાખ વદ છઠે સમવસરણપ્રતિષ્ઠાનો મહોત્સવ તથા
વૈશાખ વદ આઠમે સમયસારપ્રતિષ્ઠાનો મહોત્સવ ઉજવાશે.

PDF/HTML Page 48 of 53
single page version

background image
: ચૈત્ર : ૨૪૯૨ આત્મધર્મ : ૪૫ :
ધ્યે ય ને ઢી લું
થ વા ન દે
જે ધ્યેયથી તું નિવૃત્તિપૂર્વક સત્સંગ સેવી રહ્યો છે તે ધ્યેયને તું ભૂલ નહિ
તે ધ્યેયને તું ઢીલું થવા ન દે; એટલે કે હે મુમુક્ષુ!
તું સમ્યકત્ત્વનો ઉદ્યમ કર,

મોક્ષરૂપી વૃક્ષનું બીજ સમ્યગ્દર્શન છે; ને સંસારરૂપી વૃક્ષનું બીજ મિથ્યાત્વ છે–
એમ ભગવાન જિનદેવે કહ્યું છે. માટે મુમુક્ષુએ સમ્યગ્દર્શનની પ્રાપ્તિ માટે અત્યન્ત
પ્રયત્ન કર્તવ્ય છે. અરે, સંસારમાં ઘણા ઘણા ભવોમાં સમ્યગ્દર્શન વગર જીવ કુકર્મોથી
ભટક્્યો, દીર્ઘકાળ વીતવા છતાં પ્રાણી સમ્યગ્દર્શનને ક્્યાં પામે છે? સમ્યગ્દર્શનની
પ્રાપ્તિ મહાદુર્લભ છે; માટે હે જીવ! તું સમ્યગ્દર્શનની પ્રાપ્તિનો પરમ ઉદ્યમ કર.
સમ્યગ્દર્શન ચોથે હોય છે, વ્રત પાંચમે હોય છે. સમ્યગ્દર્શન વગર માત્ર રાગથી
પાંચમું ગુણસ્થાન કે ધર્મ માને કે મોક્ષમાર્ગ માને તો તેમાં મિથ્યાત્વનું પોષણ થાય છે;
મોક્ષમાર્ગના ક્રમની તેને ખબર નથી. મોક્ષનું બીજ સમ્યગ્દર્શન છે. તેના વગર ધર્મની
શરૂઆત થાય નહિ, તેના વિના શ્રાવકપણું કે મુનિપણું હોય નહિ. અરે જીવ! ધર્મનું
સ્વરૂપ શું છે ને મોક્ષમાર્ગનો ક્રમ શું છે–તે પહેલાં જાણ. સમ્યગ્દર્શન વગરના પુણ્ય તેં
અનંતવાર કર્યા છતાં તું સંસારમાં જ રખડયો, ને દુઃખ જ ભોગવ્યાં.
રાગ વગરનો આત્માનો ભૂતાર્થ સ્વભાવ શું છે તેને ઓળખવાથી જ આત્મા
સમ્યગ્દ્રષ્ટિ થાય છે; જ્યારથી સમ્યગ્દ્રષ્ટિ થાય ત્યારથી જ મોક્ષમાર્ગી થાય છે. પછી
આગળ વધતાં શુદ્ધી અનુસાર પાંચમું–છઠ્ઠું વગેરે ગુણસ્થાનો પ્રગટે છે.
જ્યાં સમ્યગ્દર્શન નથી ત્યાં રાગમાં એકતાબુદ્ધિ છે, ત્યાં તો ધર્મ જ નથી; ત્યાં
વ્રતાદિ બધું બાલવ્રતાદિ છે. અને તે બાલવ્રતના રાગને ધર્મ માને ત્યાં ‘બકરું કાઢતાં
ઉંટીયું પેઠું’ એના જેવું થાય છે–એટલે જરાક અશુભ છોડીને શુભને ધર્મ માનવા ગયો
ત્યાં મિથ્યાત્વના મોટા અશુભરૂપી ઊંટીયો પેસી ગયો.

PDF/HTML Page 49 of 53
single page version

background image
: ૪૬ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૨
ચોથા કરતાં પાંચમા ગુણસ્થાને સ્વભાવનું વિશેષ અવલંબન છે, ત્યાં
અપ્રત્યાખ્યાનસંબંધી ચારે કષાયો છૂટી ગયા છે, ને આનંદ વધી ગયો છે. સર્વાર્થસિદ્ધિના
દેવ કરતાં પંચમગુણસ્થાનવર્તી દેડકાને આત્માનો આનંદ વધારે છે. પણ એ દશા
સમ્યગ્દર્શનપૂર્વક જ હોય છે–માટે સમ્યગ્દર્શન પ્રાપ્તિનો પરમ પ્રયત્ન કર્તવ્ય છે. આવું
સમ્યગ્દર્શન પામીને તેની નિરંતર રક્ષા કરવી.
અરે, ચોરાશીના અવતારમાં સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિ ઘણી જ દુર્લભ છે. રાગાદિ
પરિણામ આવે છતાં અંતરની દ્રષ્ટિમાંથી શુદ્ધસ્વભાવ કદી ખસે નહિ; અહીં શ્રાવકના
વ્રતનો ઉપદેશ આપશે છતાં તેમાં વ્રતના રાગની મુખ્યતા નથી, મુખ્યતા શુદ્ધસ્વભાવની
જ છે. જો તેની મુખ્યતા છૂટીને રાગની મુખ્યતા થઈ જાય તો સમ્યગ્દર્શન પણ ન રહે.
જેણે સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ કર્યું તેણે મોક્ષનું ઝાડ આત્મામાં વાવી દીધું. ચોરાશીના
અવતારનું બીજ તેણે બાળી નાંખ્યું. માટે હે મુમુક્ષુ! તું આવા સમ્યક્ત્વનો પરમ ઉદ્યમ
કર. એના વડે જ તારી સત્સમાગમની સફળતા છે. જે ધ્યેયને તું નિવૃત્તિ લઈને સત્સંગ
કરી રહ્યો છે તે ધ્યેયને તું ભૂલ મા....ઢીલું થવા ન દે.
* * * * *
જૈનદર્શન શિક્ષણ વર્ગ
સોનગઢમાં દરવર્ષની માફક ઉનાળાની
રજાઓ દરમિયાન જૈન વિદ્યાર્થીઓ માટેનો ધાર્મિક
શિક્ષણવર્ગ તા. ૧પ–પ–૬૬ વૈશાખ વદ ૧૦
(બીજી) ને રવિવારથી શરૂ કરીને તા. ૩–૬–૬૬
જેઠ સુદ ૧પ ને શુક્રવાર સુધી ચાલશે. શિક્ષણ
વર્ગમાં આવવા ઈચ્છા હોય તેમણે નીચેના સરનામે
સૂચના મોકલી દેવી ને ટાઈમસર સોનગઢ આવી
જવું. (પોતાનું બેડીંગ સાથે લાવવું)
શ્રી દિ. જૈન સ્વાધ્યાયમંદિર ટ્રસ્ટ
સોનગઢ
(સૌરાષ્ટ્ર)

PDF/HTML Page 50 of 53
single page version

background image
: ચૈત્ર : ૨૪૯૨ આત્મધર્મ : ૪૭ :
ચૈત્ર માસના
મંગલ દિવસો

(અહીં મંગલદિવસોનો જે ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે તે જિનેન્દ્રપૂજનસંગ્રહના
આધારે કરવામાં આવે છે. તિથિ સંબધમાં ક્વચિત પાઠાંતર પણ જોવામાં આવે છે.)
ચૈત્ર સુદ ૧ મલ્લિનાથ ગર્ભકલ્યાણક
ચૈત્ર સુદ ૩ કુંથુનાથ જ્ઞાનકલ્યાણક
ચૈત્ર સુદ પ અજતિનાથ મોક્ષકલ્યાણક
ચૈત્ર સુદ ૬ સંભવનાથ મોક્ષકલ્યાણક
ચૈત્ર સુદ ૧૧ સુમતિનાથ જન્મકલ્યાણક
ચૈત્ર સુદ ૧૧ સુમતિનાથ દીક્ષાકલ્યાણક
ચૈત્ર સુદ ૧૧ સુમતિનાથ તપકલ્યાકણ
ચૈત્ર સુદ ૧૧ સુમતિનાથ મોક્ષકલ્યાણક
ચૈત્ર સુદ ૧૧ અરનાથ મોક્ષકલ્યાણક
ચૈત્ર સુદ ૧૩ મહાવીર જન્મકલ્યાણક
ચૈત્ર વદ ૨ પાર્શ્વનાથ ગર્ભકલ્યાણક
ચૈત્ર વદ ૪ પાર્શ્વનાથ મોક્ષકલ્યાણક
ચૈત્ર વદ ૯ મુનિસુવ્રતનાથ જ્ઞાનકલ્યાણક
ચૈત્ર વદ ૧૦ મુનિસુવ્રત જન્મકલ્યાણક
ચૈત્ર વદ ૧૦ મુનિસુવ્રત તપકલ્યાણક
ચૈત્ર સુદ અગિયારસે સુમતિનાથ ભગવાનના ચાર કલ્યાણક
ગતાંકમાં પૂછયું હતું કે ચૈત્રમાસમાં એક ભગવાન જે દિવસે જન્મ્યા, તે જ
તિથિએ દીક્ષા લીધી, કેવળજ્ઞાન પણ તે જ તિથિએ પામ્યા ને મોક્ષ પણ તે જ દિવસે
સમ્મેદશિખરથી પામ્યા.–એ ભગવાન છે પાંચમા સુમતિનાથ; અને એ દિવસ છે ચૈત્ર
સુદ અગિયારસ. આપણે એ દિવસે સુમતિનાથ ભગવાનનું પૂજન કરીશું.

PDF/HTML Page 51 of 53
single page version

background image
: ૪૮ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૨

*
જામનગરના મુરબ્બી શ્રી વીરજીભાઈ તારાચંદ વકીલ ફાગણ સુદ ત્રીજના દિવસે
પ૯ વર્ષની વયે જામનગરમાં સ્વર્ગવાસ પામી ગયા; છેલ્લા કેટલાક સમયથી
તેઓ બિમાર હતા ને ગત પોષ માસમાં ગુરુદેવના દર્શનની તેમની ખાસ
ભાવનાથી પૂ. ગુરુદેવ જામનગર ચાર દિવસ પધાર્યા હતા; તે વખતે તેમને ઘણો
ઉત્સાહ થયો હતો. તેઓ દિગંબર શાસ્ત્રોના સૌરાષ્ટ્રમાં જુના અભ્યાસી હતા, ને
ગુરુદેવના પરિચયમાં ઘણા વર્ષોથી આવ્યા હતા. તથા અધ્યાત્મના તેઓ રસિક
હતા. સ્વર્ગવાસ અગાઉની થોડી મિનિટો સુધી તેઓ જ્ઞાયક–આત્માનું સ્મરણ
કરતા હતા.
* મુંબઈમાં ભાઈશ્રી હિંમતલાલ અમૃતલાલ કામદારના ધર્મપત્ની શ્રી સમતાબેન
એકાવન વર્ષની વયે તા. ૧પ–૨–૬૬ ના રોજ ૧૧ાાા વાગે એકાએક હાર્ટફેઈલથી
સ્વર્ગવાસ પામી ગયા. અંતિમ દિવસે પણ ૧૦ાા વાગ્યા સુધી તો તેઓ
જિનમંદિરે હતા ને સાધર્મી બહેનો સાથે તત્ત્વચર્ચા કરતા હતા. તત્ત્વચર્ચાનો
તેમને ઘણો રસ હતો. તેમને નિવૃત્તિપૂર્વક સોનગઢ આવીને રહેવાની ભાવના
હતી; તેમજ પોતાના કુટુંબમાં ધાર્મિક સંસ્કારોનું સિંચન કરતા હતા. તેઓ
અધ્યાત્મપ્રેમમાં આગળ વધીને આત્મહિત સાધે એ જ ભાવના.
* હિંમતનગરના ભાઈશ્રી ડાહ્યાલાલ લીલાચંદ ૪૮ વર્ષની વયે મુંબઈમાં કેન્સરની
બિમારીથી તા. ૨૩–૧૨–૬૬ ના રોજ સ્વર્ગવાસ પામ્યા. તાજેતરમાં
હિંમતનગરમાં દિ. જિનમંદિરનું જે શિલાન્યાસ થયું તેમાં તેમણે ઉત્સાહથી ભાગ
લીધો હતો. તેમને તત્ત્વનો પ્રેમ હતો વીતરાગી દેવગુરુની છાયામાં તેઓ
આત્મહિત સાધે એ જ ભાવના.
* * *
સવારના પ્રવચનમાં છહઢાળા (પં. દૌલતરામજી કૃત) ઉપરનાં પ્રવચનો
પૂર્ણ થતાં પૂજ્યપાદ સ્વામી રચિત ઈષ્ટોપદેશ ઉપર પ્રવચનો શરૂ થાય છે.
બપોરના પ્રવચનમાં પરમાત્મપ્રકાશ વંચાતું હતું તે પૂર્ણ થતાં, ફાગણ સુદ
ત્રીજથી શ્રી નિયમસાર શરૂ થયેલ છે.

PDF/HTML Page 52 of 53
single page version

background image
સીમંધરપ્રભુની પ્રતિષ્ઠાનો
પચીસવર્ષીય રજતજયંતિ મહોત્સવ








સં. ૧૯૯૭ ના ફાગણસુદ બીજે સોનગઢમાં શ્રી સીમંધરપ્રભુની પ્રતિષ્ઠા થઈ, ને
ત્યારથી સોનગઢ સૌરાષ્ટ્રના એક તીર્થધામ તરીકે દિન–પ્રતિદિન વિકસી રહ્યું છે. આ
૨૦૨૨ ના ફાગણ સુદ બીજે પ્રભુજીની પધરામણીના પચીસ વર્ષ પૂર્ણ થતાં
જિનમંદિરનો રજતજયંતિ મહોત્સવ આનંદોલ્લાસપૂર્વક ઉજવાયો હતો. માહ વદ દશમથી
શરૂ કરીને ફાગણ સુદ બીજ સુધીના આઠ દિવસનો અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ થયો હતો. હંમેશા
વિશેષ પૂજન–ભક્તિ ઉપરાંત બાલિકાઓએ દેવગુરુના મહિમા સંબંધી નાટક કર્યું હતું,
તેમજ વિધાર્થીગૃહે અકલંક–નિકલંકનું નાટક (બલિદાન અને પ્રભાવના) કર્યું હતું.
ઉત્સવ દરમિયાન આઠ દિવસ સુધી ઉમંગભર્યા પૂજન–ભક્તિ કાર્યક્રમો ચાલ્યા
હતા. ફાગણ સુદ બીજને દિવસે સવારે અત્યંત ભક્તિભર્યા સમૂહપૂજન વખતે શ્રી
કહાનગુરુએ પણ પૂજનમાં ભાગ લીધો હતો. પ્રવચન પછી ભગવાનની રથયાત્રા
નીકળી હતી. રજતના રથમાં સીમંધરસ્વામી બિરાજતા હતા; ભવ્ય રથયાત્રામાં પ્રભુના
સારથી તરીકે પ્રભુના ભક્ત કહાન બિરાજતા હતા; ને અત્યંત ભક્તિપૂર્વક સૌ ભક્તો
રથને ચલાવતા હતા આમ રથયાત્રા ઘણી ઉમંગભરી બની હતી. રથયાત્રા બાદ
જિનમંદિરના શિખર ઉપર નવીન ધ્વજારોહણ થયું હતું. આમ આઠ દિવસનો
રજતજયંતિ ઉત્સવ આનંદથી ઉજવાયો હતો.
“ફાગણ સુદ ૧૧” પણ આનંદ ઉલ્લાસપૂર્વક ઉજવાઈ હતી. એ દિવસે પૂ. ગુરુદેવ
મુકુન્દભાઈને ઘેર આહાર માટે પધાર્યા હતા.

PDF/HTML Page 53 of 53
single page version

background image
Atmadharma Regd. No. 182
શ્રી જૈન વિધાર્થી ગૃહ–સોનગઢ
(૧) આ સંસ્થામાં જૈન ધર્મનાકોઈપણ ફીરકાના વિદ્યાર્થીઓને ભેદભાવ વગર દાખલ કરવામાં
આવે છે.
(૨) ગુજરાતી પાંચમાં ધોરણથી એસ. એસ. સી (મેટ્રીક) સુધીના ૧૦ થી ૧૮ વર્ષની ઉંમરના
વિદ્યાર્થીઓને દાખલ કરવામાં આવે છે.
(૩) માસિક ભોજનનો ચાર્જ પુરી ફીના રૂા. ૨પ) તથા ઓછી ફીના રૂા. ૧પ) લેવામાં આવે છે.
(૪) આગામી વર્ષથી બીજી ટર્મમાં ડીસેમ્બરથી માર્ચ સુધી ચાર માસ માટે વિદ્યાર્થીઓને ટયુશન
આપવાની વ્યવસ્થા કરવાનું નક્કી કરવામાં આવેલ છે.
(પ) સંસ્થાનું નવું સત્ર (ટર્મ) તા. ૧પ મી જુનથી શરૂ થશે.
(૬) દાખલ થવા ઈચ્છતા વિદ્યાર્થીઓએ તા. ૨પ મી એપ્રીલ સુધીમાં પ્રવેશપત્રો અને નિયમો
મંગાવી તે વિગતવાર ભરી વાર્ષિક પરીક્ષાના પરિણામ સાથે તા. ૧પમી મે સુધીમાં
મોકલવાં.
લી મલુકચંદ છોટાલાલ શાહ
શ્રી જૈન વિદ્યાર્થી ગૃહ, સોનગઢ
* ગૃહપતીની જરૂર છે *
આ જૈન વિદ્યાર્થી ગૃહ માટે વિદ્યાર્થીઓ ઉપર બરાબર ધ્યાન રાખી શકે અને તેમને ટયુશન
આપી શકે એવા સુશિક્ષિત જૈન ગૃહપતિની જરૂર છે. જે નામું તથા કોઠાર કામના પણ જાણકાર
હોવા જોઈએ. પગાર લાયકાત પ્રમાણે આપવામાં આવશે.
રહેવા ઈચ્છતા ઉમેદવાર પોતાના હસ્તાક્ષરમાં શૈક્ષણિક લાયકાત, અનુભવ, ઉંમર, ગામ,
અપેક્ષિત પગાર વિગેરે દર્શાવી નીચેના સરનામે અરજી કરવી.
અને જ્યારે રૂબરૂ મુલાકાત અર્થે બોલાવવામાં આવે ત્યારે તેણે પોતાના ખર્ચે પ્રમાણપત્રો
તથા ભલામણ પત્રો સાથે અહીં હાજર થવું.
લી. ટ્રસ્ટીઓ તથા મંત્રીઓ
શ્રી જૈન વિદ્યાર્થી ગૃહ સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર)
શ્રી દિગંબર જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ વતી પ્રકાશક અને