PDF/HTML Page 21 of 37
single page version
PDF/HTML Page 22 of 37
single page version
હોય છે.)
PDF/HTML Page 23 of 37
single page version
PDF/HTML Page 24 of 37
single page version
PDF/HTML Page 25 of 37
single page version
તીર્યંચગતિમાં જ સંભવે.)
PDF/HTML Page 26 of 37
single page version
ભાવે?’ એમ છપાઇ ગયેલ, તેને બદલે ‘સાધકદશાની...’ સમજવું.
PDF/HTML Page 27 of 37
single page version
PDF/HTML Page 28 of 37
single page version
આવો વિભાગ સતત ચાલુ રાખવાની પ્રેમભરી સૂચના કરવામાં આવી છે; અમને
પણ ઘણા વખતથી આવા પ્રશ્નોત્તર વિભાગ તેમજ બાલોપયોગી બીજા વિભાગ
ચાલુ કરવાની તીવ્ર ઉત્કંઠા છે, પરંતુ કેટલાક કારણોની મુશ્કેલીઓને લીધે હાલ તે
વિભાગ મુલતવી રાખવા પડે છે. આ બદલ જિજ્ઞાસુઓ અને વાત્સલ્યવંત
વાંચકબંધુઓ ક્ષમા કરે.
પ્રવચનો. લાગત મૂલ્ય ૧–પ૦ હોવા છતાં કિંમત ઘટાડીને માત્ર રૂા. ૧) રાખવામાં આવી છે.
સચિત્ર પુસ્તિકા. (પર્યુષણ માટે ખાસ ઉપયોગી) હિંદી તેમજ ગુજરાતી કિં. ૦–૨૦
નવી આવૃત્તિ છપાય છે.
PDF/HTML Page 29 of 37
single page version
સુપુત્ર રતિલાલભાઈના મકાનના વાસ્તુ પ્રસંગે પૂ. ગુરુદેવના પ્રવચનમાંથી.
સાચો કાર્યકર્તા તે છે કે જેણે સ્વાનુભવવડે સમ્યગ્દર્શનરૂપ કાર્ય કર્યું.
આત્મા છે તે જ સૌથી ઇષ્ટ પદાર્થં છે, તેને બીજો કોઇ પર પદાર્થ નથી તો ઇષ્ટ કે
નથી અનીષ્ટ; એટલે ક્યાંય રાગ દ્વેષ કરવાનું તેના સ્વરૂપમાં નથી. શરીર તો જડ
છે, ને અંદર પાપની કે પુણ્યથી જે વૃત્તિ ઊઠે છે તેનાથી પણ ભગવાન આત્મા પાર
છે; તે પોતે આનંદરસથી ભરેલો છે, શુદ્ધનય વડે આવી નિર્વિકલ્પ વસ્તુનો
અનુભવ થાય છે. એ શુદ્ધનય પોતે પણ નિર્વિકલ્પ છે. આવા શુદ્ધનયવડે ભગવાન
આત્માને દેખતાં અતીન્દ્રિય આનંદનું વેદન આવે તે ધર્મ છે, ને તે સમ્યગ્દર્શનની
રીત છે. આવા આત્માનો અનુભવ તો બહુ આગળની વાત છે, તે પહેલાં
સત્સમાગમે તેનો પરિચય કરીને આ વાત લક્ષમાં લેવી જોઇએ. શુદ્ધનયનું યથાર્થ
લક્ષ પણ જીવે કદી કર્યું નથી. ભગવાન કુંદકુંદાચાર્ય વિદેહક્ષેત્રમાં જઇ સાક્ષાત્
સીમંધર પરમાત્મા પાસેથી દિવ્યધ્વનિમાં જે સાંભળી આવ્યા ને અંતરમાં જે
અનુભવ્યું તે આ સમયસારમાં બતાવ્યું છે. તેમાં કહે છે કે અરે જીવ!
શુદ્ધચૈતન્યસ્વરૂપ આ આત્મા પરથી ભિન્ન છે–એવી વાત રુચિથી–પ્રીતિથી તેં કદી
સાંભળી નથી, પરિચયમાં લીધી નથી કે અનુભવમાં લીધી નથી. તે વાત હું તને
સમસ્ત નિજવૈભવથી બતાવું છું; તો તું પણ તારા નિજવૈભવથી તે અનુભવમાં
લેજે. જુઓ, આ નિજવૈભવ દેખાડીને આચાર્યદેવ સ્વઘરમાં વાસ્તુ કરાવે છે.
PDF/HTML Page 30 of 37
single page version
તે જ ખરી ચેતના છે. અજ્ઞાનભાવે અનાદિથી અશુદ્ધ વેદન કરી રહ્યો છે તેને બદલે
‘હું જ્ઞાતા છું.’ એવી અંર્તદ્રષ્ટિ વડે શુદ્ધતાનું ને શાંતિનું વેદન પણ પોતે કરી શકે
ને રાગના સ્વાદથી પણ પાર એવો જે શાંત–અનાકુળસ્વાદ, તેનો પિંડ આત્મા છે.
આ ભાષામાં કે રેકોર્ડિંગની પટ્ટીમાં શબ્દો ઊતરે છે. કાંઈ અરૂપી આત્મા એમાં નથી
તો તે ક્યાંથી આવે? સમ્યગ્દર્શનના પ્રથમ દરજ્જે એટલે કે ધર્મની શરૂઆતના કાળે
પ્રથમ આવો આત્મસ્વાદ આવે છે. એના મહિમાની અપારતા છે. જિનવાણીમાતા
વખાણ સંભળાવીને તેને સુવડાવે છે...કેમકે પોતાના વખાણ ગોઠે છે એટલે તે
સાંભળતાં સૂઈ જાય છે. તેમ જિજ્ઞાસુને આત્માના નિજગુણની પ્રીતિ છે. ભગવાન
ગુણગાન કરીને આત્માને જગાડે છેઃ અરે જીવ! તારો આ અચિંત્ય મહિમા દેખ!
આવા આત્માને દ્રષ્ટિમાં લઇને પછી અંતરમાં લીનતાથી અતીન્દ્રિય આનંદના ઝુલે
પૂર્ણાનંદના પંથે ચડયો, તે મોક્ષના પંથે વળ્યો. અહા, ચૈતન્યના અનુભવ પાસે
ઇંદ્રના ઇન્દ્રાસન પણ તૂચ્છ લાગે છે. ચક્રવર્તીના વૈભવ પણ તરણાં જેવા લાગે છે.
કોઇ પદાર્થ જગતમાં નથી. જ્યાં આવો આત્મા સ્વાદમાં આવ્યો ને સમ્યગ્દર્શન થયું
ત્યાં ધર્મીજીવ નિજકાર્યનો કર્તા થયો, તે જ ધર્મનો ખરો કાર્યકર્તા છે. બહારનાં કાર્ય
થાય છે. માટે સાચો કાર્યકર્તા તે છે કે જેણે સ્વાનુભવ વડે સમ્યગ્દર્શનરૂપ કાર્ય કર્યું.
પરપરિણતિ પરિણામ કારણ જેહ તજે રે...
ઉપશમરસ તબ હોય નિજ શુદ્ધ ધ્યાન સજે રે...
મિથ્યાતવિષયનો ત્યાગ, જિનવચ અમીય સિંચે રે...
PDF/HTML Page 31 of 37
single page version
વચનામૃત નં ૧ થી ૮૪ પહેલા લેખમાં આપેલ છે, ત્યાર પછી આગળ વધે છે.
કેવળજ્ઞાનનો પાવર ફાટશે.–તો એવા તે મોક્ષગામી જીવના મહિમાની શી વાત? અહો,
પાત્રતા જોઇને તેને મોક્ષ માટેની યુવરાજ પદવી આપી દીધી; એવા તે મહા ભાગ્યવંત
મોક્ષનંદનને ધન્ય છે, ધન્ય છે. એક તીર્થંકર પૂર્વભવમાં જ્યારે રાજા હતા અને શ્રી જ્ઞાની
ઉલ્લાસનું પૂછવું જ શું? ત્યારે ને ત્યારે પોતાના રાજ્યમાં પોતાના ભાવિ
પંચકલ્યાણકનો મહાન ઉત્સવ કરાવ્યો અને ભવિષ્યની મુક્તિનો આનંદ વર્તમાનમાં જ
હૃદયમાં મોટો ઉલ્લાસ જાગે છે અને તે નાચી ઊઠે છે, પોતાની ભાવી મુક્તિનો આનંદ
વર્તમાનમાં માણે છે, ધન્ય તેનો સત્ ઉલ્લાસ! ભરત ચક્રવર્તીએ જ્યારે મુનિઓને
“
ચક્રવર્તીએ હર્ષોલ્લાસથી નૃત્ય કરવા માંડયું, તેનો આત્મા ઉલ્લાસથી નાચી ઊઠયો. કેમ
ન નાચે?–આંગણે મોક્ષના અવસર આવ્યા!
PDF/HTML Page 32 of 37
single page version
છેદવા માટે છીણીનું કાર્ય કરી રહી હોય, જેની એકેક પળ આત્માને સિદ્ધદશાની નજીક
PDF/HTML Page 33 of 37
single page version
PDF/HTML Page 34 of 37
single page version
દેવના શાસનને ક્ષણમાત્ર ભૂલીશ નહિ. આ મનુષ્ય–ચિંતામણિરત્નને વટાવી આત્માનો
ઉત્તરઃ– ધર્મ પર્યાયમાં થાય, દ્રવ્ય–ગુણમાં ન થાય, ને પરમાંય ન થાય.
ર પ્રશ્નઃ– અધર્મ ક્યાં થાય?
ઉત્તરઃ– અધર્મ પર્યાયમાં થાય, દ્રવ્યગુણમાં ન થાય, ને પરમાંય ન થાય.
૩ પ્રશ્નઃ– ધર્મ કેમ થાય?
ઉત્તરઃ– આત્માના શુદ્ધ સ્વભાવના આશ્રયે ધર્મ થાય.
૪ પ્રશ્નઃ– અધર્મ કેમ થાય?
ઉત્તરઃ– આત્માના શુદ્ધ સ્વભાવની દ્રષ્ટિ છોડીને, પર્યાયબુદ્ધિથી અધર્મ થાય છે
માટે–
ભાવયેત્ ભેદવિજ્ઞાનમ્ ઇદં અચ્છિન્નધારયા;
તાવત્ યાવત્ પરાત્ ચ્યુત્વા જ્ઞાનં જ્ઞાને પ્રતિષ્ઠતં.
(૧૦૦) સર્વ સુખનું મૂળ સમ્યગ્દર્શન છે. સર્વ દુઃખનું મૂળ મિથ્યાદર્શન છે.
લગની હોય તો સમસ્ત બંધભાવોની રુચિ તું છોડ...કેમ કે
મોક્ષના માર્ગમાં સમસ્ત બંધભાવોને નિષેધવામાં આવ્યા છે.
PDF/HTML Page 35 of 37
single page version
“...........પૂ. ગુરુદેવનું નિરંતર સ્મરણ રહે છે, તેઓશ્રીનો વિરહ ભૂલાતો નથી.
લગભગ પાંચ માસનો યાત્રાવિહાર પણ નિર્વિઘ્ન થયો તે બધા સમાચારો ‘આત્મધર્મ’
માં જાણી આનંદ થયો છે. પૂ. ગુરુદેવની હીરકજયંતિનો અભિનંદનગ્રંથ પ્રસિદ્ધ થયેલ તે
છે. તેવો જ અંક હીરકજયંતીનો ‘આત્મધર્મ’નો અમોને મળેલ, તે વાંચી–જોઇને આનંદ
થયો છે. આ બંને અંકોની સંકલના અને પૂ. ગુરુદેવના ફોટાઓની ગોઠવણી તથા
સંકલના કરી ગોઠવી છે. આવું અપૂર્વ કાર્ય પૂ. ગુરુદેવના પ્રતાપે જ અને ભગવતી
બહેનશ્રી–બહેનોની પ્રેરણાથી જ બન્યું હોય તેવા ભાવો અંદર નીતરી રહ્યા છે. આવા
વૃદ્ધિનું મોટું કારણ છે. ખોટા મતને માનનારાઓને પણ આ અંકો સત્ધર્મની રુચિ કરાવે
તેવા અતિ સુંદર ગ્રંથો બન્યા છે. ‘આત્મધર્મ’ ના અંકના છેલ્લા પૂંઠા ઉપર તીર્થોની જે
દર્શાવતું ચિત્ર જોઇને ઘણો જ આનંદ ઊછળે છે. તેવી જ રીતે ચિત્ર નં. ૭પ સુધી પૂ.
ગુરુદેવની બધી ચેષ્ટાઓ બતાવીને સાક્ષાત્ પૂ. ગુરુદેવના અંતરભાવો જાણે પ્રેરણા
આનંદથી નાચે છે.......
નયનાભિરામ અતિ સુન્દર ઔર ઉપયોગી હૈ. મન તૃપ્ત હો ગયા.” (તા. ૪–૮–૬૪)
મંગલ–તીર્થયાત્રા......... કિંમત રૂા. ૮/– પોસ્ટેજ રૂા. ર=પ૦
અભિનંદન ગ્રંથ.......કિંમત રૂા. ૬/– (પ્લાસ્ટીકનું પૂંઠું રૂા. ૧ વધું) પોસ્ટેજ રૂા. ર=૭પ
PDF/HTML Page 36 of 37
single page version
ઈન્દોરમાં સિદ્ધચક્ર મંડલવિધાનઃ
પ્રસંગે ઈન્દોર ગયેલા; તેમના વાંચનમાં તેમજ ભક્તિ વગેરે કાર્યક્રમોમાં ઇન્દોરના
હજારો મુમુક્ષુઓએ ઉત્સાહથી ભાગ લીધો હતો. ઇન્દોરના જૈનસમાજનો મોટો ભાગ
સોનગઢ પ્રત્યે પ્રેમ ધરાવે છે. અંતિમ દિને જિનેન્દ્ર ભગવાનની રથયાત્રામાં ખૂબ જ
ભક્તિભાવ અને ઉલ્લાસથી હજારો માણસોએ ભાગ લીધો; આવી ભવ્ય રથયાત્રા
દેખીને ઈન્દોરની જનતા પ્રભાવિત થઇ હતી. એ જ રીતે ખંડવા અને ઉજ્જૈન પણ
બાબુભાઈ ગયેલા, અને ત્યાં પણ વાંચન–ભક્તિ–રથયાત્રા વગેરે કાર્યક્રમોમાં ઉત્સાહથી
મોટી સંખ્યામાં લોકોએ ભાગ લીધો હતો.
ઉજવાણી હતી.
સર્વે ભાઈઓને પધારવા આમંત્રણ છે.
સમયથી તેઓ બિમાર હતા. પૂજ્ય ગુરુદેવ પ્રત્યે તેમને ભક્તિભાવ હતો. તેમનો આત્મા
વીતરાગ જૈનધર્મ પામી આત્મકલ્યાણ સાધે એમ ઇચ્છીએ છીએ.
તા. ૮–૯–૬૪ ને મંગળવારના રોજ બપોરના વ્યાખ્યાન પછી પ્રવચન મંડપમાં સાંજના
૪–૦૦ વાગે રાખવામાં આવી છે, તો સમયસર હાજર રહેવા વિનંતી છે.
PDF/HTML Page 37 of 37
single page version
થાય છે કે જાણે અમો પણ યાત્રામાં સાથે જ હોઇએ, અને યાત્રાની મોજ માણી રહ્યા
હોઇએ...જૈનધર્મનો વૈભવ જોઇ રહ્યા હોઇએ. પૂર્વકાળે જૈનધર્મની જાહોજલાલી કેટલી
પ્રતિમાઓ! સાધુસંતો અને મુનિવરોની તપોભૂમિઓનું વર્ણન વાંચતાં એમ જ થાય છે
કે જાણે નજરે નીહાળતા હોઇએ આવી આવી યાત્રાઓ કરવાથી અને દેશના બીજા
યાત્રા જ કરી રહ્યા હોઇએ–તેવું જ દ્રશ્ય ઉપસે છે. જ્યાંસુધી પુસ્તક વાંચીએ છીએ
ત્યાંસુધી એ ભૂલી જવાય છે કે આ તો પુસ્તક વાંચી રહ્યો છું–પણ યાત્રા જ કરી રહ્યો
બન્યું છે...જે યુગો સુધી આવતી પેઢીને તીર્થયાત્રાનો મહિમા પ્રસિદ્ધ કરશે. આ
“ભારતનો મહાન ગ્રંથ” છે.
હોવા છતાં પ્રકાશક તરફથી કિંમત ઘટાડીને માત્ર રૂા. ૧/– રાખવામાં આવી છે.