PDF/HTML Page 41 of 48
single page version
લાભ થવાનું કહેતા નથી.
હોવા છતાં જ્ઞાની તેને નિજસ્વભાવપણે આદરતા નથી, એટલે તેને રાગનું
પોષણ નથી પણ વીતરાગતાનું જ પોષણ છે આમ હોવાથી, રાગ હોવા છતાં
જ્ઞાનીને શાસ્ત્રભણતરનો દોષ નથી. યથાર્થ ફળ જે શુદ્ધાત્માનો અનુભવ અને
વીતરાગી આનંદ તે તો જ્ઞાનીને પ્રાપ્ત થયું જ છે.
આત્મિકસુખ પણ પ્રગટે છે.
શુદ્ધસ્વભાવ તરફ ઢળવાથી જરૂર વીતરાગતા થાય છે. આ રીતે ભેદજ્ઞાનવડે
જરૂર વીતરાગતા થાય છે, ને અતીન્દ્રિય આનંદ અનુભવાય છે.
PDF/HTML Page 42 of 48
single page version
તેથી તે અજ્ઞાનમય ભાવરૂપે પોતાને અનુભવે છે, અને તેનો કર્તા થાય છે.
પોતાને જ્ઞાનભાવરૂપે જ અનુભવતા થકા જ્ઞાનભાવને જ કરે છે; અને અજ્ઞાની
પોતાને અજ્ઞાનભાવ (રાગાદિ) રૂપે જ અનુભવતો થકો અજ્ઞાનભાવને જ કરે
છે.
એક સાથે રહી શકતું નથી.
પણ ક્રોધાદિ ભાવો તેમાં ભર્યા નથી. આવી આત્મવસ્તુના અનુભવમાંથી જ્ઞાન
અને આનંદની ઉત્પત્તિ થાય છે પણ ક્રોધાદિની ઉત્પત્તિ થતી નથી.
PDF/HTML Page 43 of 48
single page version
રાગની ક્રિયા પરભાવરૂપ છે ને બંધનું કારણ છે.
રાગાદિમાંથી અહંકાર છૂટી જાય છે; જ્ઞાનને જ ‘અહં’ પણે અનુભવે છે.
અહંબુદ્ધિ કરશે જ. –કાં સ્વમાં ને કાં પરમાં–એક ઠેકાણે તો જીવ પોતાપણું માનશે
જ. સ્વમાં પોતાપણું તે સમ્યક્બુદ્ધિ છે. પરમાં પોતાપણું માનવું તે મિથ્યાબુદ્ધિ છે.
કરીને એકપણ ભાવને જીવ બરાબર કદી સમજ્યો નથી; જો આત્માનો એક
ભાવ પણ બરાબર સમજે તો તેમાં અનંતસ્વભાવો ભેગા આવી જાય છે; ને
સ્વભાવ વિભાવનું ભેદજ્ઞાન થઈ જાય છે.
અસ્તિત્વનું તું પદેપદે અવધારણ કર; પર્યાયે–પર્યાયે સ્વ–પરના વિભાગને
ખ્યાલમાં લે, ને સ્વરૂપ–અસ્તિત્વ તરફ વળ. તારું સ્વરૂપઅસ્તિત્વ સદાય
ચેતનામય છે. રાગાદિમાં એવું ચેતકપણું નથી કે તે સ્વ–પરને જાણે; જાણવાનું
સામર્થ્ય તેનામાં નથી, જાણવાનું સામર્થ્ય જ્ઞાનમાં જ છે. એવા જ્ઞાનસ્વરૂપને
લક્ષગત કરીને તારા આત્માને પરથી અત્યંત જુદો અનુભવમાં લે.
PDF/HTML Page 44 of 48
single page version
સ્વતત્ત્વમાં વસતાં તને જડપ્રાણ નહીં વળગે. અશરીરી આત્મામાં લીન થતાં
શરમજનક શરીરનું ધારણ કરવાનું છૂટી જાય છે.
તેને જડપ્રાણો વળગતા નથી, તે દેહાદિની સંતતિ છેદીને અશરીરી સિદ્ધપદને
પામે છે, ને ચેતન પ્રાણથી સદાય જીવે છે. –આવું જીવન એ જ આનંદ છે.
પોતે જ અશુદ્ધતા વડે પોતાના જ્ઞાન–આનંદમય જીવનને હણે છે, ને
ભાવમરણવડે દુઃખી થાય છે. જ્ઞાન–દર્શન–સુખ ને સત્તા એ જીવના ખરા પ્રાણ
છે, તેને જે નથી અનુભવતો તે જીવ શરીરાદિ જડ પ્રાણોને ધારણ કરી કરીને
સંસારમાં રખડે છે.
મોહને લીધે શરીર અને ઈંદ્રિયો ધારણ કરીને સંસારમાં રખડવું પડે તે કલંક છે–
શરમ છે. જીવ જ્યાંંસુધી ચિદાનંદસ્વરૂપને ભૂલીને શરીરાદિ બાહ્ય વિષયોમાં
મમત્વપણે વર્તે છે. ત્યાંસુધી તે પૌદ્ગલિક પ્રાણને ધારણ કરી કરીને સંસારમાં
રખડે છે.
ચિદાનંદતત્ત્વનો જ આશ્રય કરીને તેને ધ્યાવે, ને અત્યંત શુદ્ધ થઈને પોતાના
ઉપયોગસ્વરૂપ આત્મામાં એકમાં જ લીન થઈને રહે, ત્યારે તેને અશુદ્ધતાનો
અભાવ થતાં પૌદ્ગલિક પ્રાણોની સંતતિ પણ છેદાઈ જાય છે, જડકર્મો કે જડ
પ્રાણો તેને વળગતાં નથી એટલે તેને શરમજનક જન્મો ટળી જાય છે; ને
આનંદમય સિદ્ધદશા પ્રગટે છે.
સિદ્ધપદ પામવા માટે, તું દેહ અને ઈન્દ્રિયોનું મમત્વ છોડ, ને તેનાથી ભિન્ન
ઉપયોગસ્વરૂપ આત્મા જ હું છું–એમ જાણીને, તારા અતીન્દ્રિય ચૈતન્યને એકને
જ ધ્યાવ. સિદ્ધપદનો સાક્ષાત્ આનંદ તને અનુભવાશે.
PDF/HTML Page 45 of 48
single page version
(૭) આત્માની પૂર્ણ શુદ્ધતા થતાં આકુળતાનો સર્વથા અભાવ થવો ને કર્મોથી આત્માનું
PDF/HTML Page 46 of 48
single page version
વર્ષમાં પ્રવેશ થશે.
સન્દેશ લઈને આવતું હોવાથી સર્વે જિજ્ઞાસુઓને ખૂબ વહાલું છે. મોટા વિદ્વાનોની જેમ
નાના બાળકો પણ તે ઉમંગથી વાંચે છે. જેવી ઉચ્ચ કક્ષાનો ગુરુદેવનો ઉપદેશ છે તેવી જ
ઉચ્ચ કક્ષાનો વાચકવર્ગ છે–એ આત્મધર્મનું ગૌરવ છે.
દેવ–ગુરુ–ધર્મની સેવા (૩) સાધર્મીઓમાં વાત્સલ્યનો વિસ્તાર અને (૪) બાળકોમાં
ધાર્મિક સંસ્કારનું સીંચન.–આપણા એ ચારેય ઉદે્શ સંતોષપૂર્વક પાર પડી રહ્યા છે. આમ
છતાં હજી ઘણા ઘણા પ્રકારે આત્મધર્મના વિકાસ માટે અવકાશ છે; અને તે માટે સર્વે
સાધર્મીબન્ધુઓનો સહકાર તથા સૂચનાઓ અમે સહર્ષ સ્વીકારીએ છીએ.
ઓછું અપાયું છે, –છેલ્લા બાર અંકમાં બાલવિભાગમાં માત્ર ૨૦ પાનાં જ આપી શકાયા
હતા, આવતા વર્ષે તે તરફ વિશેષ ધ્યાન આપીશું–ને બાળકોને આનંદ કરાવશું.
જિજ્ઞાસુઓના પ્રેમભર્યા સહકારની આશા રાખીએ છીએ; અને અત્યાર સુધી સહકાર
આપનારા સૌનો આભાર માનીએ છીએ.
PDF/HTML Page 47 of 48
single page version
(૨) છોડે છે ઝાઝું પણ બાંધે છે થોડું:
(૩) છોડે છે બધુંય પણ બાંધતા નથી જરાય:
(૪) બાંધતાય નથી ને છોડતાય નથી:
PDF/HTML Page 48 of 48
single page version
બધાય જીવો બોધસ્વરૂપ છે.