PDF/HTML Page 41 of 53
single page version
PDF/HTML Page 42 of 53
single page version
છે. આ આઠમો લેખ છે. વીતરાગમાર્ગના પરમાગમની પ્રસાદી
કેટલી સુંદર–મધુર–આનંદદાયી છે! તેનો સ્વાદ તો જે ચાખે તેને જ
ખબર પડે તેવું છે. પ્રવચનમાં ગુરુદેવ કહે છે કે–બાપુ! જૈનધર્મમાં
તો વીતરાગી દેવ–ગુરુનું સેવન છે; તેમને ઓળખતાં, પરમાર્થ
આત્માની ઓળખાણ થાય ને અંદર પોતાને ચૈતન્યરસના
અતીન્દ્રિય આનંદનો સ્વાદ આવે,–એવો આ જૈનમાર્ગ છે. અરે,
આવો ઉત્તમ માર્ગ પામીને કુમાર્ગને કોણ સેવે? બાપુ! આવો
જૈનમાર્ગ અનંતકાળે કોઈ મહાભાગ્યથી મળ્યો છે. તારી દર્શનશુદ્ધિ
માટે, તારા કલ્યાણને માટે તું પરમ સત્ય વીતરાગમાર્ગના દેવ–
ગુરુ–શાસ્ત્રને બરાબર ઓળખીને, તેમના માર્ગનું ઉત્સાહથી સેવન કરજે.
ચૈતન્યસુખમય આત્મા, ને બીજીકોર સમસ્ત રાગ અને વિષયો–
એમ બંનેનું સર્વથા ભેદજ્ઞાન કરાવીને જિનવચન વિષયોનું
વિરેચન કરાવે છે ને ચૈતન્યસુખનો ઉત્સાહ જગાડે છે.–અહો,
ચૈતન્યનું સુખ આપનારાં આવાં જિનવચનો મહાન ઉપકારી છે.
એમ નથી. દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય ત્રણે થઈને સત્ વસ્તુની પૂર્ણતા છે.
PDF/HTML Page 43 of 53
single page version
દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય સર્વેમાં વ્યાપક છે.
અભાવરૂપ નથી. ‘આ દ્રવ્ય, આ ગુણ, આ પર્યાય’ એવા ભેદનું લક્ષ રહે ત્યાં વિકલ્પ છે,
તેમાં અટકે તેને નિર્વિકલ્પ અનુભૂતિ થતી નથી.
નિર્ગ્રંથ છે; ચોથા ગુણસ્થાને સમ્યગ્દર્શન છે તેને પણ નિર્ગ્રંથ કહેવાય છે, કેમકે તે
સમ્યગ્દર્શનમાં મિથ્યાત્વ–મોહની ગાંઠ છૂટી ગઈ છે. મુનિદશાને યોગ્ય નિર્ગ્રંથપણું
(બહારમાં પણ જ્યાં વસ્ત્રાદિ પરિગ્રહ નથી) તે તો છઠ્ઠા–સાતમા ગુણસ્થાને હોય છે.
આવો નિર્ગ્રંથમાર્ગ તે જૈનદર્શનનો મત છે. આવા જૈનદર્શનની ઓળખાણપૂર્વક,
શુદ્ધાત્માની અનુભૂતિરૂપ જે સમ્યગ્દર્શન છે તે ધર્મનું મૂળ છે.
કે ત્યાગ વગેરેની અધિકતા દેખાય તો તેથી કાંઈ ધર્મીને તેનો મહિમા ન આવે; ધર્મભ્રષ્ટ
જીવને જે અનુમોદે, પ્રશંસા કરે, તે જીવ પોતે પણ ધર્મથી ભ્રષ્ટ થાય છે, વીતરાગ
જૈનદર્શનના સાચા માર્ગને તે જાણતો નથી. વીતરાગ જૈનમાર્ગ તો મોહની ગાંઠ વગરનો
ને વસ્ત્રાદિ પરિગ્રહ વગરનો નિર્ગ્રંથ છે.
PDF/HTML Page 44 of 53
single page version
સહધર્મી છે. અજ્ઞાનીઓ પોતાના સ્વભાવને ભૂલીને સંસારમાં દુઃખી થઈ રહ્યા છે,
તેમના પ્રત્યે તો ધર્મીને કરુણા હોય છે.
આરાધના કરવા જેવી છે. ભાઈ, આવા સુંદર વીતરાગ જિનમાર્ગને સાધવા માટે તું
જગતના કુમાર્ગથી છૂટો પડી જા. શુદ્ધ જૈનમાર્ગ સિવાય બીજા સામે જોઈશ મા.
જૈનધર્મની મૂર્તિ તો વીતરાગ હોય, દિગંબર હોય. જૈનમુનિનો દેખાવ પરમ વીતરાગ
હોય છે, એની અંતરની દશા તો શુદ્ધોપયોગમય અલૌકિક, ને બહારની નિર્ગ્રંથ દશા પણ
અલૌકિક હોય છે.
ધર્મની બાબતમાં શિથિલ થવું યોગ્ય નથી. અરે, વીતરાગી જૈન દેવ–ગુરુઓ, તેમને
છોડીને બીજા અજ્ઞાની–કુગુરુઓને જે વંદન–પૂજન કરે છે તે તો ધર્મના નિમિત્તને છોડીને
સંસારના માર્ગને સેવે છે, તે વીતરાગી દેવ–ગુરુથી પ્રતિકૂળ થયો, વીતરાગ જૈનમાર્ગથી
ભ્રષ્ટ થયો.
આવે,–એવો આ જૈનમાર્ગ છે. અરે, આવો ઉત્તમ માર્ગ પામીને કુમાર્ગને કોણ સેવે?
બાપુ! આવો જૈનમાર્ગ અનંતકાળે કોઈ મહાભાગ્યથી મળ્યો છે. તારી દર્શનશુદ્ધિ માટે,
તારા કલ્યાણ માટે તું પરમસત્ય વીતરાગમાર્ગના દેવ–ગુરુ–શાસ્ત્રને બરાબર ઓળખીને,
તેમના માર્ગનું ઉત્સાહથી સેવન કરજે.
માનતો નથી. દેવનું સ્વરૂપ જે વિપરીત માને, મુનિની ચારિત્રદશાને જે વિપરીત
PDF/HTML Page 45 of 53
single page version
PDF/HTML Page 46 of 53
single page version
છે: તમે બાલવિભાગના સભ્ય હો કે ન હો–પણ આ યોજનામાં ભાગ લેતાં તમને જરૂર
તમારા હાથમાં જ છે; શોધવા માંડો. (વડીલોને ખાસ વિનતિ કે આ શોધખોળ વિદ્યાર્થી
પાસે જ કરાવજો, આપ તેને શોધી આપશો નહિ.) ડીસેમ્બરની પહેલી તારીખ સુધીમાં
વાક્્ય શોધીને મોકલનાર બધાને ગુરુદેવનો એક ફોટો અગર પુસ્તક ભેટ મોકલાશે.
૧.
મહાન ભાગ્યે, આપણા જીવનમાં જ વીરનાથભગવાનના મોક્ષગમનના અઢીહજારવર્ષનો
PDF/HTML Page 47 of 53
single page version
ખૂબ–ખૂબ સેવા કરીને જૈનશાસનને દીપાવવાનું છે.
ધર્મ બાલવિભાગ, સોનગઢ–સૌરાષ્ટ્ર) એ સરનામે જેમ બને તેમ વેલાસર લખી
મોકલશો. ઘણા સભ્યો મોટા થયા હશે, તેઓ પણ વિના સંકોચે પોતાની વિગત લખી
મોકલશો. આપનું પોસ્ટકાર્ડ આવતાવેંત અમે આપને એક સુંદર પુસ્તક (આ
અઢીહજારમા વર્ષની બોણીમાં) ભેટ મોકલીશું. નવા સભ્ય થવું હોય તેઓ પણ ઉપર
મુજબની વિગત લખી મોકલશો. (સભ્ય ફી કાંઈ નથી)
૨. મહાવીર પ્રભુના નિર્વાણગમનના અઢી હજારમા વર્ષમાં
આપણે વીરશાસનમાં આવ્યા, આપણને વીરનાથનો સુંદર માર્ગ ગુરુદેવે બતાવ્યો; અને
વિશેષમાં પ્રભુના મોક્ષગમનના અઢીહજાર વર્ષના મહોત્સવનો પ્રસંગ પણ અત્યારે
PDF/HTML Page 48 of 53
single page version
–ઉત્સાહથી ભાગ લેજો.
૨. મહાવીર ભગવાનના મોક્ષગમનના અઢીહજારમા વર્ષમાં
ઉપરની પાંચમાંથી ઓછામાં ઓછી બે વાતનું પાલન કરનાર આ નિબંધમાં
(૩) નિબંધનું લખાણ નોટબુકના ચાર કે પાંચ પાનાં જેટલું કાગળની એક બાજુ
PDF/HTML Page 49 of 53
single page version
વૈરાગ્યવંત રાજકુમારે નમ્રતાપૂર્વક કહ્યું–કે પિતાજી! આપ આ રાજ્યને શા માટે છોડી
રહ્યા છો?
એટલે હું પણ આપની સાથે જ અસાર સંસારને છોડીને, મુનિ થઈશ ને મોક્ષસુખને
સાધીશ.
આપણે પણ મહાવીરપ્રભુની જેમ મોક્ષપુરીના માર્ગે જવાનું છે.
ચિત્રની સંપૂર્ણ માહિતી સહિત કાચી રૂપરેખા અમે આપીશું તે ઉપરથી ડીઝાઈન કરી
આપવાની રહેશે, તેનો સુયોગ્ય ચાર્જ આપીશું. આપની કળાનો ધાર્મિક સાહિત્યમાં
ઉત્તમ ઉપયોગ થશે. તો જે કલાકાર જૈનભાઈ ધાર્મિક સાહિત્યમાં પોતાની સેવા આપવા
તૈયાર હોય તેમણે નીચેના સરનામે પત્રવ્યવહાર કરવા આમંત્રણ છે.
PDF/HTML Page 50 of 53
single page version
વીરનાથ પ્રભુના નિર્વાણનું અઢીહજારમું વર્ષ, અને ત્રીજું પૂ બેનશ્રી ચંપાબેન જેવા
PDF/HTML Page 51 of 53
single page version
જાંબુડી પધાર્યા હતા ને નવ દિવસ રહ્યા હતા. નવ દિવસ સુધી ધાર્મિક શિક્ષણવર્ગ
ચાલેલ, તેમાં હજારો જિજ્ઞાસુઓએ ઉત્સાહથી લાભ લીધો હતો. જાંબુડી જેવા
નાનકડા ગામમાં ઠેરઠેર વીતરાગવાણીની મીઠી જ્ઞાનપરબ ચાલતી હતી ને હજારો
જીવો અત્યંત પ્રેમથી જ્ઞાનરસનું પાન કરતા હતા. વીરનિર્વાણના પચીસસો વર્ષના
ભવ્ય ઉત્સવ માટે પણ ગુજરાતને અને ભાઈશ્રી બાબુભાઈ તથા પ્રમુખશ્રી
નવનીતભાઈ વગેરેને ઘણો ઉત્સાહ છે. ગુજરાત–સૌરાષ્ટ્ર–કચ્છના મુમુક્ષુઓ પણ તેમાં
સાથ આપવા આતૂર છે. પૂ. ગુરુદેવ જાંબુડી પધારતાં વીતરાગવિજ્ઞાનની ઘણી સારી
પ્રભાવના થઈ હતી. ગુરુદેવ જાંબુડીથી પ્રસ્થાન કરીને તા. ૯મીએ અમદાવાદ
પધારશે, અને ત્યાં ચાર દિવસ રોકાઈને તા. ૧૩મી નવેમ્બર (કારતક વદ ત્રીજ)ના
રોજ સોનગઢ પધારશે.
મહાયજ્ઞમાં હજારો જિજ્ઞાસુઓએ ‘આનંદ–ઉલ્લાસથી ભાગ લીધો હતો. અનેક
ગ્રેજ્યુએટો, કોલેજિયનો તથા શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓએ ઘણા પ્રેમથી જૈનધર્મના
તત્ત્વજ્ઞાનનો અભ્યાસ કર્યો હતો. મલકાપુરના યુવાનો શાસ્ત્રસ્વાધ્યાયના પ્રેમ માટે
પહેલેથી પ્રસિદ્ધ છે. ખરેખર આજના સુશિક્ષિત યુવાનો પણ ધર્મના અભ્યાસમાં જે
રસ લઈ રહ્યા છે તે જૈનસમાજની ઉન્નતિની નિશાની છે. ‘જુવાનિયા ધર્મમાં રસ
નથી લેતા’ એવી વૃદ્ધ માણસોની જુની વાતને આજના ઉત્સાહી યુવાનોને ધોઈ
નાંખી છે. ધન્ય છે યુવાનોને! યુવાનો હજી પણ વધુ ને વધુ જાગો...ને જૈનધર્મના
વિજયધ્વજને ઊંચે ઊંચે ફરકાવો.
સમિતિ નીમવામાં આવી છે. જેમને વિદ્વાનની જરૂર હોય, સાહિત્યની જરૂર હોય
શિક્ષણશિબિર કે પાઠશાળા કે ખોલવી હોય, તેમણે નીચેના સરનામે પત્રવ્યવહાર
કરવો–
PDF/HTML Page 52 of 53
single page version
કહે છે કે : જેમ મધદરિયામાં વહાણ ઉપર બેઠેલા પંખીને તે વહાણ સિવાય બીજું કોઈ
શરણ નથી, બીજો કોઈ આધાર નથી, એટલે આકાશમાં તે ગમે તેટલા ચક્કર લગાવે
પણ અંતે તો થાકી થાકીને તે વહાણ ઉપર જ આવીને બેસે છે, વહાણ સિવાય બીજું
કોઈ તેને શરણ કે આશ્રયરૂપ નથી. આકાશમાં ચક્કર લગાવે પણ ત્યાં તેને કોઈ
આશ્રયસ્થાન નથી, આશ્રયસ્થાન તો એક વહાણ જ છે. નીચે ચારેકોર પાણી ને ઉપર
આકાશ–તેમાં વહાણ સિવાય કોઈ જ શરણ નથી, એટલે બીજી ગતિનો નિરોધ કરીને તે
વહાણ ઉપર જ આવીને બેસે છે. જરા ઊડે તો તે વહાણની આસપાસ જ ઊડે છે,
તેમ અહીં ભવસમુદ્રને તરવામાં મુમુક્ષુજીવ તે પંખી છે ને શુદ્ધાત્મા તે વહાણ
છે...મુમુક્ષુની પરિણતિ ફરીફરીને શુદ્ધાત્મામાં એકાગ્ર થાય છે, કેમકે આ ભવસમુદ્રની
મધ્યમાં મોક્ષને સાધવા માટે મુમુક્ષુને એક પોતાનો શુદ્ધાત્મા જ ધ્રુવ શરણરૂપ છે. બાકી
બીજા બધા સંયોગરૂપ ભાવો અધ્રુવ અને અશરણ છે. મોક્ષના મુસાફર મુમુક્ષુને નિજ
શુદ્ધાત્મારૂપી વહાણ સિવાય બીજું કોઈ શરણ નથી, બીજો કોઈ આધાર નથી. એટલે
અસ્થિરતાથી કદાચ વિકલ્પ થાય ને બર્હિભાવરૂપી ગગનમાં ઊડે તોપણ સ્વદ્રવ્યના જ
અવલંબનની બુદ્ધિ હોવાથી અંતે તો પરિણતિ શુદ્ધાત્મામાં જ આવીને ઠરે છે, શુદ્ધાત્મા
સિવાય બીજું કાંઈ શરણરૂપ કે આશ્રયરૂપ નથી. વિકલ્પ આવે તો તે આકાશમાં ચક્કર
આ રીતે મોક્ષને માટે બીજી ગતિનો નિરોધ હોવાથી મોક્ષાર્થીની પરિણતિ સ્વદ્રવ્યનું જ
અવલંબન કરે છે.
PDF/HTML Page 53 of 53
single page version
આત્માને સ્વાનુભવમાં લઈને તમે આનંદરૂપ થયા છો, જિનેશ્વરના
ચૈતન્યજીવન જીવો.
આત્માને હે શિષ્ય! તું જાણ. રાગથી પાર થઈને અતીન્દ્રિયજ્ઞાન વડે