੨੫੬
ਵਾਰਂਵਾਰਮਭਿਵਰ੍ਧਿਤੋਤ੍ਸਾਹਾ, ਜ੍ਞਾਨਾਚਰਣਾਯ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯ–ਕਾਲਮਵਲੋਕਯਨ੍ਤੋ, ਬਹੁਧਾ ਵਿਨਯਂ ਪ੍ਰਪਞ੍ਚਯਨ੍ਤਃ, ਪ੍ਰਵਿਹਿਤਦੁਰ੍ਧਰੋਪਧਾਨਾਃ, ਸੁਸ਼੍ਠੁ ਬਹੁਮਾਨਮਾਤਨ੍ਵਨ੍ਤੋ, ਨਿਹ੍ਨਵਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਤਰਾਂ ਨਿਵਾਰਯਨ੍ਤੋਰ੍ਥਵ੍ਯਞ੍ਜਨਤਦੁਭਯਸ਼ੁਦ੍ਧੌ ਨਿਤਾਨ੍ਤਸਾਵਧਾਨਾਃ, ਚਾਰਿਤ੍ਰਾਚਰਣਾਯ ਹਿਂਸਾਨ੍ਰੁਤਸ੍ਤੇਯਾਬ੍ਰਹ੍ਮਪਰਿਗ੍ਰਹਸਮਸ੍ਤਵਿਰਤਿਰੂਪੇਸ਼ੁ ਪਞ੍ਚਮਹਾਵ੍ਰਤੇਸ਼ੁ ਤਨ੍ਨਿਸ਼੍ਠਵ੍ਰੁਤ੍ਤਯਃ, ਸਮ੍ਯਗ੍ਯੋਗਨਿਗ੍ਰਹਲਕ੍ਸ਼ਣਾਸੁ ਗੁਪ੍ਤਿਸ਼ੁ ਨਿਵਾਨ੍ਤਂ ਗ੍ਰੁਹੀਤੋਦ੍ਯੋਗਾ ਈਰ੍ਯਾਭਾਸ਼ੈਸ਼ਣਾਦਾਨਨਿਕ੍ਸ਼ੇਪੋਤ੍ਸਰ੍ਗਰੂਪਾਸੁ ਸਮਿਤਿਸ਼੍ਵਤ੍ਯਨ੍ਤਨਿਵੇਸ਼ਿਤਪ੍ਰਯਤ੍ਨਾਃ, ਤਪਆਚਰਣਾਯਾਨਸ਼ਨਾਵਮੌਦਰ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਪਰਿਸਂਖ੍ਯਾਨਰਸਪਰਿਤ੍ਯਾਗਵਿਵਿਕ੍ਤਸ਼ਯ੍ਯਾਸਨਕਾਯਕ੍ਲ੍ਰੁੇਸ਼ੇਸ਼੍ਵਭੀਕ੍ਸ਼੍ਣਮੁਤ੍ਸਹ– ਮਾਨਾਃ, ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਵਿਨਯਵੈਯਾਵ੍ਰੁਤ੍ਤ੍ਯਵ੍ਯੁਤ੍ਸਰ੍ਗਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਧ੍ਯਾਨਪਰਿਕਰਾਂਕੁਸ਼ਿਤਸ੍ਵਾਨ੍ਤਾ, ਵੀਰ੍ਯਾਚਰਣਾਯ ਕਰ੍ਮ–ਕਾਣ੍ਡੇ ਸਰ੍ਵਸ਼ਕ੍ਤਯਾ ਵ੍ਯਾਪ੍ਰਿਯਮਾਣਾਃ, ਕਰ੍ਮਚੇਤਨਾਪ੍ਰਧਾਨਤ੍ਵਾਦ੍ਦੂਰਨਿਵਾਰਿਤਾਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਯੋਪਿ ਸਮੁਪਾਤ੍ਤ– ਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਯਃ, ਸਕਲਕ੍ਰਿਯਾਕਾਣ੍ਡਾਡਮ੍ਬਰੋਤ੍ਤੀਰ੍ਣਦਰ੍ਸ਼ਨਜ੍ਞਾਨਚਾਰਿਤ੍ਰੈਕ੍ਯਪਰਿਣਤਿਰੂਪਾਂ ਜ੍ਞਾਨ ਚੇਤਨਾਂ ----------------------------------------------------------------------------- ਹੁਏ ਬਾਰਮ੍ਬਾਰ ਉਤ੍ਸਾਹਕੋ ਬਢਾਤੇ ਹੈਂ; ਜ੍ਞਾਨਾਚਰਣਕੇ ਲਿਯੇ–ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਕਾਲਕਾ ਅਵਲੋਕਨ ਕਰਤੇ ਹੈਂ, ਬਹੁ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਵਿਨਯਕਾ ਵਿਸ੍ਤਾਰ ਕਰਤੇ ਹੈਂ, ਦੁਰ੍ਧਰ ਉਪਧਾਨ ਕਰਤੇ ਹੈਂ, ਭਲੀ ਭਾਁਤਿ ਬਹੁਮਾਨਕੋ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ, ਨਿਹ੍ਨਵਦੋਸ਼ਕੋ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਨਿਵਾਰਤੇ ਹੈਂ, ਅਰ੍ਥ, ਵ੍ਯਂਜਨ ਔਰ ਤਦੁਭਯਕੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਮੇਂ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਤੇ ਹੈਂ; ਚਾਰਿਤ੍ਰਾਚਰਣਕੇ ਲਿਯੇ–ਹਿਂਸਾ, ਅਸਤ੍ਯ, ਸ੍ਤੇਯ, ਅਬ੍ਰਹ੍ਮ ਔਰ ਪਰਿਗ੍ਰਹਕੀ ਸਰ੍ਵਵਿਰਤਿਰੂਪ ਪਂਚਮਹਾਵ੍ਰਤੋਂਮੇਂ ਤਲ੍ਲੀਨ ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਵਾਲੇ ਰਹਤੇ ਹੈਂ, ਸਮ੍ਯਕ੍ ਯੋਗਨਿਗ੍ਰਹ ਜਿਸਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ [–ਯੋਗਕਾ ਬਰਾਬਰ ਨਿਰੋਧ ਕਰਨਾ ਜਿਨਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ] ਐਸੀ ਗੁਪ੍ਤਿਯੋਂਮੇਂ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਉਦ੍ਯੋਗ ਰਖਤੇ ਹੈਂ, ਈਰ੍ਯਾ, ਭਾਸ਼ਾ, ਏਸ਼ਣਾ, ਆਦਾਨਨਿਕ੍ਸ਼ੇਪ ਔਰ ਉਤ੍ਸਰ੍ਗਰੂਪ ਸਮਿਤਿਯੋਂਮੇਂ ਪ੍ਰਯਤ੍ਨਕੋ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਜੋੜਤੇ ਹੈਂ; ਤਪਾਚਰਣ ਕੇ ਲਿਯੇੇ–ਅਨਸ਼ਨ, ਅਵਮੌਦਰ੍ਯ, ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਪਰਿਸਂਖ੍ਯਾਨ, ਰਸਪਰਿਤ੍ਯਾਗ, ਵਿਵਿਕ੍ਤਸ਼ਯ੍ਯਾਸਨ ਔਰ ਕਾਯਕ੍ਲੇਸ਼ਮੇਂ ਸਤਤ ਉਤ੍ਸਾਹਿਤ ਰਹਤੇ ਹੈਂ, ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤ, ਵਿਨਯ, ਵੈਯਾਵ੍ਰੁਤ੍ਤ੍ਯ, ਵ੍ਯੁਤ੍ਸਰ੍ਗ, ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯ ਔਰ ਧ੍ਯਾਨਰੂਪ ਪਰਿਕਰ ਦ੍ਵਾਰਾ ਨਿਜ ਅਂਤਃਕਰਣਕੋ ਅਂਕੁਸ਼ਿਤ ਰਖਤੇ ਹੈਂ; ਵੀਰ੍ਯਾਚਰਣਕੇ ਲਿਯੇ–ਕਰ੍ਮਕਾਂਡਮੇਂ ਸਰ੍ਵ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਦ੍ਵਾਰਾ ਵ੍ਯਾਪ੍ਰੁਤ ਰਹਤੇ ਹੈਂ; ਐਸਾ ਕਰਤੇ ਹੁਏ, ਕਰ੍ਮਚੇਤਨਾਪ੍ਰਧਾਨਪਨੇਕੇ ਕਾਰਣ – ਯਦ੍ਯਪਿ ਅਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾ ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਨਿਵਾਰਣ ਕਿਯਾ ਹੈ ਤਥਾਪਿ– ਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕੋ ਜਿਨ੍ਹੋਂਨੇ ਬਰਾਬਰ ਗ੍ਰਹਣ ਕਿਯਾ ਹੈ ਐਸੇ ਵੇ, ਸਕਲ ਕ੍ਰਿਯਾਕਾਣ੍ਡਕੇ ਆਡਮ੍ਬਰਸੇ ਪਾਰ ਉਤਰੀ ਹੁਈ ਦਰ੍ਸ਼ਨਜ੍ਞਾਨਚਾਰਿਤ੍ਰਕੀ ਐਕਯਪਰਿਣਤਿਰੂਪ ਜ੍ਞਾਨਚੇਤਨਾਕੋ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਭੀ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਨਹੀਂ ਕਰਤੇ ਹੁਏ,
------------------------------------------------------------------------- ੧. ਤਦੁਭਯ = ਉਨ ਦੋਨੋਂ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਅਰ੍ਥ ਤਥਾ ਵ੍ਯਂਜਨ ਦੋਨੋਂ] ੨. ਪਰਿਕਰ = ਸਮੂਹ; ਸਾਮਗ੍ਰੀ. ੩. ਵ੍ਯਾਪ੍ਰੁਤ = ਰੁਕੇ; ਗੁਁਥੇ; ਮਸ਼ਗੂਲ; ਮਗ੍ਨ.