PDF/HTML Page 41 of 53
single page version
પ્રવચનસારની આ ટીકામાં ભર્યા છે. પંચમકાળના આચાર્ય કહે છે કે અમને આ કાળે
ક્ષયોપશમ સમ્યક્ત્વ હોવા છતાં ક્ષાયકભાવ સાથે તેની સંધિ જોડી દેશું, તેમાં વચ્ચે કદી
મોહદ્રષ્ટિ ઉત્પન્ન થવાની નથી. આ વાત ઘણા જ પ્રમોદથી (વારંવાર પૂ. શ્રી
ચંપાબેનના જાતિસ્મરણજ્ઞાનની સાક્ષીપૂર્વક) કરી હતી, ને તેનું શ્રવણ કરતાં
શ્રોતાજનોને પણ હર્ષોલ્લાસ થતો હતો.
છે. આ કાળે પણ સમ્યગ્દ્રષ્ટિ–ધર્માત્માને ક્ષાયિકભાવ જેવી દ્રઢતા હોઈ શકે છે. અરે,
આત્માની અનુભૂતિમાં તો ક્ષાયિક કે ક્ષાયોપશમિકનો કોઈ ફેર અમને નથી દેખાતો;
વાહ રે વાહ! ભગવાનને ભેટેલા સંતોની વાણી તો જુઓ! શૂરવીર જીવો જ આ વાત
ઝીલી શકે છે. સમ્યગ્દર્શન કેમ થાય! તે પામવાની અફર રીત સંતોએ પ્રગટ કરી છે; ને
એવી અનુભૂતિ જે કરે તેની તો શી વાત! આ કાળેય એવી અનુભૂતિ ને ક્ષાયક જેવું
સમ્યક્ત્વ થઈ શકે છે. (પંચમકાળના જીવને ક્ષાયિકભાવ નથી હોતો એ વાતની તો
અમને ખબર છે, પણ ભાઈ! પંચમકાળમાંય ધર્મીને ક્ષયોપશમ–સમ્યક્ત્વમાંયે ક્ષાયક
જેવું જોર હોય છે–એ વાતની તને ખબર નથી. અહીં વીતરાગી સંતોની વાણીમાં, ને
બેનના જાતિસ્મરણમાં એ વાતના સ્પષ્ટ રણકાર છે.)
મંગલઅવસર છે. લાભ લેવાના આ ટાણે જરૂર લાભ લઈ લેજો!
બીજા જ્ઞાનની અપેક્ષા રાખતું નથી, કેમકે તે સ્વસંવેદ્ય છે.
સ્વસંવેદ્યપણું માત્ર જ્ઞાનમાં જ છે.
PDF/HTML Page 42 of 53
single page version
(અને વડીલો પણ) ખૂબ ઉત્સાહથી ભાગ લઈ રહ્યા છે. જૈન બાળકો–
નથી લેતા’ એમ કોઈથી કહી શકાય તેમ નથી. હવે તો ઉલ્ટું, આપણા
બાળકોને જે ઢગલાબંધ ધાર્મિક સાહિત્ય જોઈએ છે તે આપણે પૂરું પાડી
શકતા નથી–એ વડીલોની જવાબદારી આવીને ઊભી છે. બાળકો જાગ્યા
છે તો આપણે પણ જાગીએ ને બાળકો ઉત્સાહથી વાંચી શકે એવું
ઢગલાબંધ સાહિત્ય તેમને આપીએ. જેમના તરફથી પચ્ચીસ રૂપિયા
આવેલ છે તેમના નામો (ગતાંક પછી) અહીં આપ્યા છે.
PDF/HTML Page 43 of 53
single page version
PDF/HTML Page 44 of 53
single page version
થાય એટલે મોક્ષને સાધવાનું અપૂર્વ નવું વર્ષ બેસે, તેની આ વાત છે. ભાઈ, આવો
આત્મા જાણવામાં–અનુભવવામાં આવે એવી તારી તાકાત છે. ‘મને નહિ સમજાય’
એવું શલ્ય રાખીશ મા.
સમ્યગ્દર્શન સ્વીકારતું નથી. માટે ગુણભેદને કે પર્યાયભેદને બર્હિતત્ત્વ કહ્યું છે, ને તે
ભેદરહિત અભેદ અનુભૂતિરૂપ તત્ત્વ તે અંર્તતત્ત્વ છે. (નિયમસાર ગા. ૩૮) એકેક
ગુણનો ભેદ પાડતાં અંર્તતત્ત્વ અનુભવમાં આવતું નથી. પરમાર્થ ચૈતન્યવસ્તુ ગુણના
ભેદમાં આવતી નથી. આવા આત્માને સ્વજ્ઞેય બનાવતાં તે જ્ઞાનમાં ભેદનું ગ્રહણ રહેતું
નથી. આવા સ્વજ્ઞેયનું ગ્રહણ કરીને જન્મ–મરણથી છૂટવાનો આ પ્રસંગ છે. મહાવીરનો
માર્ગ પામીને ભવનો અંત લાવવાની આ રીત છે. –સમ્યગ્દર્શન વડે જ ભવના અંતનો
(મોક્ષના આનંદનો) માર્ગ પ્રગટે છે.
ગ્રહણ કરે છે તે સમ્યગ્દર્શન છે. તેમાં ઓછું કરીને એટલે કે ગુણ–પર્યાયના ભેદ પાડીને
સમ્યગ્દર્શન તેને ગ્રહણ કરતું નથી. ભેદરૂપ લિંગોવડે તેનું ગ્રહણ થતું નથી. માટે આત્મા
અલિંગગ્રહણ છે. આત્મા કેવો? –કે ભેદના વિકલ્પને ન સ્પર્શે એવો.
PDF/HTML Page 45 of 53
single page version
અવસર છે...આ અવસરે આડું–અવળું જોવા રોકાઈશ મા.
અનુભૂતિ ધર્મીને હોય છે. એ વાત સમયસારની સાતમી ગાથામાં કરી છે, એ જ વાત
અહીં ૧૮ મા બોલમાં છે. જ્યાં ગુણભેદના વિકલ્પનોય પ્રવેશ કે સ્પર્શ નથી, ત્યાં બીજા
સ્થૂળ બાહ્ય શુભાશુભરાગની વાત તો ક્્યાં રહી? એકવાર તારા આવા ગુણ–પર્યાયથી
અભૂતપૂર્વ સોનેરી ચૈતન્યપ્રભાત ખીલી ઉઠશે.
ભાવના ભેદ વગરની જે અખંડ નિર્વિકલ્પ વસ્તુ, તે ધર્મીના અનુભવનો વિષય છે.
આવી નિર્વિકલ્પ વસ્તુને ન જાણનારો અજ્ઞાની દ્રવ્ય–ક્ષેત્ર–કાળ–ભાવના ભેદોવડે વસ્તુને
ખંડિત કરે છે, દ્રવ્ય–ક્ષેત્ર–કાળ–ભાવને ખંડ–ખંડરૂપ જુદા માને છે.
આવે છે. આવા અનુભવની વસ્તુ સર્વજ્ઞભગવાન પાસેથી લાવીને, વીતરાગ સંતોએ
જગતના જીવોને ભેટ આપી છે. –આ જ પંચપરમેષ્ઠીની ઉત્તમ બોણી છે.
ભાવનગરની ગમે તે બેન્ક ઉપરનો “શ્રી દિગંબર જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ
PDF/HTML Page 46 of 53
single page version
PDF/HTML Page 47 of 53
single page version
જિનવાણીનું શ્રવણ કરતાં, જાણે વીરપ્રભુના સમવસરણમાં જ બેઠા હોઈએ...એવું ભવ્ય
વાતાવરણ પરમાગમ–મંદિરમાં સર્જાઈ ગયું હતું.
ઉત્સવના દિવસોમાં સોનગઢનું વાતાવરણ કોઈ અનેરું હતું. ગામેગામથી કેટલાય
મુમુક્ષુઓ નિર્વાણમહોત્સવ જોવા આવ્યા હતા, ને ઉત્સવ દેખીને આનંદિત થતા હતા.
ઉપકાર કર્યો છે. આપની જેટલી ભક્તિ કરીએ તેટલી ઓછી છે.”
તેત્રીસ હજાર.) આ ઉપરાંત ‘ભગવાન મહાવીર’ ની નાનકડી પુસ્તિકા ગુરુદેવ સર્વ
મુમુક્ષુઓને સ્વહસ્તે ભેટ આપતા હતા. ગુરુદેવના હસ્તે દીવાળીની બોણીમાં મંગળ ભેટ
મેળવીને સૌ આનંદિત થતા હતા.
કે વીરપ્રભુના ઉત્સવમાં શું–શું કરીએ!
વર્ષ બેઠું. અત્યારના બધા સંવતોમાં વીરનિર્વાણ સંવત સૌથી પ્રાચીન છે, ને
વીરનિર્વાણનો ઉત્સવ (દીપાવલી) ભારતવર્ષમાં સૌથી શ્રેષ્ઠ અને સર્વમાન્ય ઉત્સવ છે.
રહ્યા હતા. –બહારમાં પણ જેમના નામના ઉત્સવનો આવો પ્રભાવ...તો સાધકના
અંતરમાં એ પ્રભુના માર્ગને સાધતાં કેવો ઉત્સવ ને કેવી અદ્ભુતતા હશે! !–એની હે
વાંચક બંધુઓ! તમે કલ્પના તો કરજો...તમને કંઈક બીજું જ (મહાવીરનું અદ્ભુત અંતરંગ
સ્વરૂપ) દેખાશે...ને ચૈતન્યના દીવડા ઝગઝગાટ કરતા પ્રગટ થશે. ‘જય મહાવીર’
PDF/HTML Page 48 of 53
single page version
PDF/HTML Page 49 of 53
single page version
PDF/HTML Page 50 of 53
single page version
PDF/HTML Page 51 of 53
single page version
PDF/HTML Page 52 of 53
single page version
બાળકોની આ યોજનામાં તેમને પણ સારો રસ અને ઉત્સાહ છે.
છે; ને વીરભક્ત મુમુક્ષુઓ ઉત્સાહથી તેમાં રસ લઈ રહ્યા છે–તે આનંદની વાત છે.
વીતરાગી સાહિત્ય દ્વારા વીરશાસનનો આ મહાન ઉત્સવ જરૂર શોભી ઉઠશે.
કોઈમ્બતુરના શ્રી મીનાબેન નગીનદાસ જૈન તરફથી આપવામાં આવેલ
PDF/HTML Page 53 of 53
single page version
