PDF/HTML Page 81 of 106
single page version
કરું નમન હું ઉપાધ્યાય દેવને;
કરું નમન હું સાધુ ભગવંતને;
પરમેષ્ઠી – પંચ પ્રભુ મને બહુ ઈષ્ટ છે.
આનંદ કેમ દેખાય છે?
પધાર્યા ત્યારે આખા જગતમાં આનંદ ફેલાયો હતો; આજે તેને
અઢીહજાર વર્ષ પૂરા થતાં મોક્ષના આનંદનો ઉત્સવ આખું જગત
ઉજવી રહ્યું છે. આપણે પણ એક વર્ષથી નિર્વાણમહોત્સવ ઊજવીએ
છીએ ને આનંદથી મોક્ષદશાને યાદ કરીને તેની ભાવના ભાવીએ
છીએ.
આવો ભક્તો આવો સર્વે ખુશી અપરંપાર છે.
આનંદ–મંગળ આજ હૈ નિર્વાણ ઉત્સવ આજ હૈ;
આવો ભક્તો ગાવો સર્વે વીરપ્રભુ ગુણગાન હૈ.
(ભાઈ) : બેન! મોક્ષદશા સૌથી ઊંચી છે ને પૂર્ણ આનંદમય છે; એવી દશાને
છે. સાંભળ! કુંદકુંદસ્વામી તેનો મહિમા કરતાં કહે છે કે –
PDF/HTML Page 82 of 106
single page version
વિચ્છેદહીન છે સુખ અહો! શુદ્ધોપયોગી સિદ્ધને,
અશરીર ને અવિનાશ છે, નિર્મળ અતીન્દ્રિય શુદ્ધ છે,
જયમ લોકઅગ્રે સિદ્ધ, તે રીત જાણ સૌ સંસારીને.
કરવા માટે કે જગતનું ભલું – બૂરું કરવા માટે નહોતા અવતર્યા, પણ
ઉપાય બતાવ્યો. તેથી ભગવાન મહાન છે.
ભવથી તારનારા છો.
ભવથી તરવાનો સાચો માર્ગ છે, બીજો કોઈ માર્ગ નથી.
સમ્યગ્જ્ઞાન – સમ્યક્ચારિત્રનો ઉપદેશ આપ્યો છે. એટલે, જો આપણે
PDF/HTML Page 83 of 106
single page version
સમ્યગ્જ્ઞાન ને સમ્યક્ચારિત્રની આરાધના કરવી જોઈએ.
મોક્ષપદ પામવા માટે ઊંચો – ઊંચો રસ્તો જ લેવો જોઈએ ને!
છોડી દીધો ને મુનિરાજના ઉપદેશથી આત્મસ્વરૂપ ઓળખીને તેણે
પાળી કેવળજ્ઞાન પ્રગટ કર્યું ને અંતે પાવાપુરીથી મોક્ષ પધાર્યા. મોક્ષને
માટે પ્રભુએ જેમ કર્યું તેમ આપણે પણ કરવું જોઈએ.
ભાવના જાગે છે.
અમે તો મહાવીરનાં સંતાન, મહાવીર પંથ વિચરશું.....
કરીને આત્માની ઓળખાણ મુક્તિ પંથે વિચરશું....
મુક્તિનો માર્ગ. તે માર્ગ આજે આપણને મળ્યો છે, તો ચાલો! સૌ
આનંદથી તે માર્ગ જઈએ.
PDF/HTML Page 84 of 106
single page version
ચોરી–સીનેમાના ભયંકર ખોટા સંસ્કાર, ને અન્યાયના માર્ગે પૈસાના
પરિગ્રહનું ગાંડપણ, –એની વચ્ચે પણ આજે આપણને આવો મજાનો
વીતરાગીધર્મ અને તેના ઉત્તમ સંસ્કાર મળ્યા છે તે ભગવાન
મહાવીરનો પ્રતાપ છે, – તે વીતરાગી મુનિઓનો પ્રતાપ છે.
બોલો ભાઈઓ! બોલો બહેનો! – છે કબુલ?
તે માર્ગે જઈએ.
વીરપ્રભુના પંથે જાવા............ છે તૈયાર....... છે તૈયાર......
અરિહંતદેવની સેવા કરવા............ છે તૈયાર....... છે તૈયાર......
જિનશાસનની સેવા કરવા............ છે તૈયાર....... છે તૈયાર......
સાધુજનોની સેવા કરવા............ છે તૈયાર....... છે તૈયાર......
PDF/HTML Page 85 of 106
single page version
ઉત્તમ ચારિત્ર પાલન કરવા.......... છે તૈયાર....... છે તૈયાર......
મોક્ષના માર્ગે દોડી જાવા............ છે તૈયાર....... છે તૈયાર......
ભવબંધનથી છૂટી જાવા............ છે તૈયાર....... છે તૈયાર......
વીરના માર્ગે દોડી જાવા............ છે તૈયાર....... છે તૈયાર......
સિદ્ધપ્રભુની સાથે રહેવા............ છે તૈયાર....... છે તૈયાર......
આવા ઉત્સાહથી ને આનંદથી ધર્મમાં રસ લેવો જોઈએ.
ધર્મચક્ર ચાલવા માંડ્યું. આત્મામાં જાણે ચૈતન્ય –દીવડા પ્રગટ્યા ને
અપૂર્વ દીવાળી આવી.... સાથે આનંદ પણ લાવી?
આવો મહાન ઉત્સવ દેખીને આપણને હવે મહાવીરનો રંગ લાગ્યો છે;
તે રંગ હવે જીવનમાં કદી છૂટવાનો નથી.
તારી ભક્તિ કરવાનો મને ભાવ જાગ્યો,
PDF/HTML Page 86 of 106
single page version
પ્રભુ સમ્યગ્દ્રર્શનનો ભાવ જાગ્યો.... રંગ લાગ્યો. મહાવીર૦
પ્રભુ આતમજ્ઞાનનો ભાવ જાગ્યો,
મને ભેદ વિજ્ઞાનનો ભાવ જાગ્યો,
મને સાધુ થવાનો ભાવ જાગ્યો... રંગ લાગ્યો... મહાવીર૦
પ્રભુ મોક્ષે જવાનો મને ભાવ જાગ્યો,
પ્રભુ ભવથી તરવાનો મને ભાવ જાગ્યો,
પ્રભુ મહાવીર થવાનો મને ભાવ જાગ્યો... રંગ લાગ્યો... મહાવીર૦
આપેલ છે તે બદલ હું આપ સૌનો આભારી છું; અને હવે જે નવા સંપાદકશ્રી –
વાતસલ્યપૂર્વક સહકાર આપતા રહેજો. –નવા સુયોગ્ય સંપાદકશ્રી પ્રત્યે હાર્દિક
વાત્સલ્યપૂર્વક મારી શુભેચ્છા છે કે તેઓ પણ ‘આત્મધર્મ’ દ્વારા દેવ – ગુરુ –
શાસ્ત્રની પ્રભાવના ખૂબ ખૂબ વધારે; અને પોતાનું હિત થાય તથા સમાજને પણ
હિતમાર્ગની સુંદર પ્રેરણાઓ મળ્યા કરે – એવા સંપાદનમાં તેમને પૂરેપૂરી સફળતા
મળે. મારા તરફથી તેમને હાર્દિક સહકાર મળ્યા કરશે. (બ્ર. હ. જૈન)
લવાજમ નીચેના સરનામે વેલાસર મોકલી વ્યવસ્થામાં સહકાર આપશો.
PDF/HTML Page 87 of 106
single page version
વીતરાગી ધ્વજ આજે પણ વિશ્વમાં લહેરાઈ રહ્યો
છે ને આપણને સૌને રત્નત્રયરૂપ મોક્ષમાર્ગનો
મધુર સન્દેશ આપી રહ્યો છે. આવો, વીરપ્રભુના
વીતરાગી ઝંડા નીચે આપણે સૌ એકત્ર થઈએ, ને
ધર્મસાધનામાં હાથમાં મિલાવીને વીરપંથે જઈએ.
PDF/HTML Page 88 of 106
single page version
સિદ્ધિ વર્યા; નમું તેમને, નિર્વાણના તે માર્ગને.
સ્વધર્મોથી અભિન્ન એવા એક–શુદ્ધ–ધ્રુવ જ્ઞાયક આત્માને ઉપલબ્ધ કરીને,
તેમાં જ એકાગ્રતા વડે આપે મોક્ષને સાધ્યો, ને અમને પણ એ જ માર્ગનો
ઉપદેશ કરીને આપ નિર્વાણપુરીમાં બિરાજી રહ્યા છો. – આપને નમસ્કાર હો.
આપના પ્રસાદથી પ્રાપ્ત થયેલ મોક્ષમાર્ગ અમે અવધારિત કર્યો છે... ને
આનંદપૂર્વક તેને સાધવાનું કૃત્ય કરાય છે.
અવધારણ એ જ વીરનાથ ભગવાનનો સાચો નિર્વાણ–મહોત્સવ છે.
PDF/HTML Page 89 of 106
single page version
રહી છે. દીવાળી તા. ૩ સોમવારના રોજ અનેક મંગલ કાર્યક્રમોપૂર્વક
ઉત્સવની પૂર્ણતા થઈ રહી છે. તે પ્રસંગના કાર્યક્રમસંબંધી માર્ગદર્શન આપવા
અહીં એક સામાન્ય કાર્યક્રમની રૂપરેખા આપવામાં આવી છે. સુવિધા
અનુસાર તેમાં ફેરફાર કરી પણ, સૌએ આનંદ અને ઉલ્લાસ પૂર્વક ધામધૂમથી
ઉત્સવ કરવો. ઉત્સવ દ્વારા મહાવીરભગવાનના મહિમાને ઓળખવો ને
વ્યવસ્થા દૂરદૂર સંભળાય તે રીતે ગોઠવવી. જિનમહિમાના મંગલ ગીતો બે
દિવસ પહેલાંં શરૂ કરી દેવા. (પચરંગી ધર્મધ્વજ આ અંકમાં છપાયો છે, તેવો
મોટો ધ્વજ આપના ગામમાં કરાવી લેવો, ને ઘરેઘરે દુકાને દુકાને
– વીરપ્રભુનાં સૌ સંતાન છે તૈયાર, તથા ધર્મ મારો.. . ધર્મ... મારો... ધર્મ
મ્હારો રે.. વગેરે કુચગીત ગાતાંગાતાં તેમાં ભાગ લેવો).
મહાવીરભગવાનના જીવનના ખાસ પ્રસંગો, આપણા ઉપર તેઓશ્રીના
અદ્ભુત – અચિંત્ય – પરમ ઉપકારો, અને ભગવાને ઉપદેશેલો આત્મહિતનો
માર્ગ – તે સંબંધી પ્રવચનો કરવા. બાળકો દ્વારા નાના સંવાદો, ભક્તિ વગેરે
કાર્યક્રમો રાખવા. મહાવીરભગવાન સંબંધી રેડિયામાં જે કાર્યક્રમો આવવાના
હોય તે લાઉડસ્પીકર દ્વારા પ્રસારિત કરવા. સાધર્મીઓમાં જેને જે કાંઈ કષ્ટ
નાનકડાં પુસ્તકો વહેંચવા. (“ભગવાન મહાવીર” નાં પુસ્તકો ૧૦ રૂા. નાં
એકસો લેખે સોનગઢથી મળશે.) પાઠશાળાને ખાસ ઉત્તેજન આપવું.
PDF/HTML Page 90 of 106
single page version
આનંદથી હળવું – મળવું – એકબીજાનું સન્માન કરવું. સાધર્મીજનોને ઘેર બોલાવીને
મુજબ), નવીન શાસ્ત્રની સ્વાધ્યાયનો મંગલ પ્રારંભ; સામૂહિક
શાસ્ત્રપ્રવચન; ભક્તિ; ધાર્મિક આનંદના કાર્યક્રમ અને ધામધૂમપૂર્વક
મહાવીરભગવાનની અતિ ભવ્ય રથયાત્રા (શક્ય હોય તો બધા ફિરકાના
સમસ્ત જૈનસમાજે ભેગા મળીને) કાઢવી. જ્યા રથયાત્રા જાય ત્યાં
મહાવીરપ્રભુના શાસનનો મહિમા પ્રસિદ્ધ કરવો. રથયાત્રામાં ધર્મધ્વજ–
ધર્મચક્ર–લાઉડસ્પીકર રાખવું. ચાલતી રથયાત્રાના માર્ગમાં ભાવુકદર્શકોને
ભગવાન મહાવીર એ બે પુસ્તકો ઉપયોગી છે – જે હાલ મળી શકે છે. જૈન
બાળપોથી પણ ઉપયોગી છે.)
પ્રતિષ્ઠિત આગેવાનોને આમંત્રણ આપવું. ભગવાનનો મહિમા પ્રસિદ્ધ કરવો,
આપણા જિનેન્દ્રદેવની વિશેષતાઓ સમજાવવી; તથા બીજા ભક્તિ – ભજન –
રેકર્ડ, ધાર્મિક નાટક–સંવાદ વગેરે સુંદર કાર્યક્રમોનું પ્રદર્શન કરવું. એક વાત
સૌએ ખાસ લક્ષમાં રાખવી કે પ્રવચન વગેરેમાં ક્યાંય ખંડનાત્મક પદ્ધત્તિથી
ભગવાનનો અને તેમના શાસનનો મહિમા પ્રસિદ્ધ કરવો. જ્યાં જે કોઈ
પ્રકારના વૈરવિરોધ હોય તે સર્વથા ભૂલી જવા ને વીતરાગભાવની ભાવના
વધારવી. કોઈપણ સાધર્મી પ્રત્યે અત્યંત પ્રેમપૂર્ણ વ્યવહાર રાખીને, તન–મન–
ધનથી કે જ્ઞાન–વૈરાગ્યની પ્રેરણાની એકબીજાને સહાયરૂપ થવું.
પૂર્વક ઉત્સવ ચાલુ રાખવાનો છે. આપણા જીવનમાં આવેલો આ આનંદકારી
કરાવતો થકો હિતમાર્ગમાં પ્રેર્યા કરશે. – જય મહાવીર.
PDF/HTML Page 91 of 106
single page version
૨. તે જંગલમાં એક વાઘ રહેતો હતો, તે ક્રૂરપરિણામી હતો.
૩. એક વીતરાગી મુનિરાજ વિચરતા–વિચરતા તે જંગલમાં આવ્યા; ને જે
એના પધારવાથી મારી ગૂફા ધન્ય થઈ... હું કઈ રીતે તેમને સેવા કરું! એવા
શુભભાવપૂર્વક તે ભૂંડ ગૂફાના દરવાજે બેસીને મુનિરાજની રક્ષા કરતું હતું.
પ્રાણ આપીને પણ હું મુનિને બચાવીશ. બંને ખૂબ લડે છે, – એક તો મુનિના રક્ષણ
માટે લડે છે, ને બીજો મુનિના ભક્ષણ માટે લડે છે. લડતાં – લડતાં બંનેએ
એકબીજાને મારી નાંખ્યા... બંનેએ એકબીજાની હિંસા કરી. વાઘ તો મરીને દુર્ગતિ
ગયો; સુવર મરીને સુગતિમાં ગયું; મુનિરાજ તો ધ્યાનમાં જ વીતરાગપણે બિરાજી
રહ્યા ને કેવળ – જ્ઞાન પ્રગટાવીને મોક્ષગતિ પામ્યા.
PDF/HTML Page 92 of 106
single page version
૩. મુનિરાજ: – જેઓ અકષાય વીતરાગભાવમાં વર્તે છે.
એટલે વાઘ કરતાં તે સુવરની આપણે પ્રશંસા કરીશું.
પરિણામને લીધે હિંસાનું પાપ
લાગી જ ગયું ને તે દુર્ગતિમાં
ગયો વાઘની હિંસા થઈ છતાં
ભૂંડ પોતાના શુભ પરિણામને
લીધે સુગતિમાં ગયું. એટલે
બાહ્ય જીવોનું જીવન –– મરણ
તે હિંસા–અહિંસાનું કારણ છે.
આ દૃષ્ટાંતમાં મુનિની હિંસા
ભલે ન થઈ તોપણ તેને મારી
નાખવાના હિંસકભાવને તો
કોઈપણ રીતે સારો નહિ જ
કહેવાય. મુનિને મારવાની
અપેક્ષાએ મુનિને બચાવવાનો
રાગભાવ જરૂર પ્રસંસનીય છે.
પાત્રને ભેળવવાનું બાકી છે.
કાર્ય છે, તે જ અત્યંત પ્રશંસનીય છે, ને તે વીતરાગભાવની સરખામણીમાં ભૂંડનો
પ્રશસ્તરાગ પણ પ્રશંસનીય નથી.
PDF/HTML Page 93 of 106
single page version
વિશેષણ લગાડીએ તોપણ તેને હિંસા તો કહેવી જ પડશે, કેમકે જેટલો કષાય છે
તેટલી હિંસા છે. પીત્તળને પ્રશસ્ત વિશેષણ લગાડીને ‘પ્રશસ્ત – પીત્તળ’ એમ કહીએ
તેથી કાંઈ તે સુવર્ણની જાતમાં તો ન જ આવે; તેમ કોઈ રાગાદિ – હિંસાને પ્રશસ્ત
વિશેષણ લગાડીએ તેથી કાંઈ તે ‘અહિંસા’ ન બની જાય.
આવશે, ને તે પરમ અહિંસા ધર્મ વડે તે મોક્ષને સાધશે. આ રીતે
હોય ને એક છેલ્લો નંબર હોય, – પણ બંનેની કક્ષા એક જ છે – તેમ.) વાઘ અને
ભૂંડ બંનેમાં જેટલા રાગાદિ કષાયભાવો છે તેટલી હિંસા છે; ને જ હિંસા છે તે
અહિંસા નથી એટલે ધર્મ નથી.
અત્યંત ભિન્નપણું જાણવું જોઈએ. ભિન્નપણું જાણે તો જ રાગ વગરના
શુદ્ધઉપયોગરૂપ અહિંસાધર્મને સાધી શકે.
PDF/HTML Page 94 of 106
single page version
છીએ:–
कह सो पुग्गलदव्वीभूद्रो जं भणसि मज्झमिणं।।२८।।
તે કેમ પુદ્ગલ થઈ શકે કે ‘મારું આ’ તું કહે અરે?
આચાર્ય – દેવ – સર્વજ્ઞ – જ્ઞાનની સાક્ષીથી અને પોતાના સ્વાનુભવથી પ્રતિબોધે છે
કે: હે ભાઈ! ‘જે નિત્ય ઉપયોગસ્વરૂપ છે તે જીવ છે’ એમ સર્વજ્ઞ ભગવાનના
જ્ઞાનમાં આવ્યું છે, આગમમાં પણ ભગવાને સ્પષ્ટ એમ પ્રકાશ્યું છે, ને અનુભવમાં
પણ જીવ સદા જ્ઞાનસ્વરૂપે જ અનુભવાય છે. પોતાનું ઉપયોગપણું છોડીને જીવ કદી
પુદ્ગલરૂપ તો થઈ જતો નથી; જેમ અંધકારને અને પ્રકાશને એકપણું નથી પણ
જુદાપણું જ છે, તેમ ચેતનપ્રકાશ વગરના એવા રાગાદિભાવોને અને
ચેતનપ્રકાશરૂપ ઉપયોગને કદી એકપણું નથી પણ સદા જુદાપણું જ છે. આમ તારા
ઉપયોગલક્ષણ વડે તારા જીવને તું સમસ્ત જડથી ને રાગથી જુદો જાણ, ને
ઉપયોગસ્વરૂપે જ પોતાને અનુભવમાં લઈને હે જીવ! તું અત્યંત પ્રસન્ન થા....
આનંદિત થા.
શ્રીગુરુઓના પ્રતાપે મારા સ્વતત્ત્વનું મને ભાન થયું કે અહો! હું તો સદા ઉપયોગ
– સ્વરૂપ જ રહ્યો છું; મારું ઉપયોગસ્વરૂપ હણાયું નથી. – આમ ઉપયોગસ્વરૂપની
અનુભૂતિ રાગાદિથી અત્યંત ભિન્ન હોવાથી તે પરમ અહિંસારૂપ છે, એટલે
ઉપયોગસ્વરૂપનો અનુભવ (શુદ્ધઉપયોગ) તે જ પરમ અહિંસાધર્મ છે.
શકે છે. તે સુખને અને દુઃખને ભાવભેદ છે પણ પ્રદેશભેદ નથી.
PDF/HTML Page 95 of 106
single page version
મારી સહજ શક્તિ, કે જે ચૈતન્યભાવરૂપ પ્રાણવાળી છે ને જે કોઈથી હણી શકાતી
નથી, તેનાથી જ હું નિરંતર જીવનારો છું. દરિયો મને ડુબાડી શકે નહિ, મોટર મને
મારી શકે નહિ; ગોળી મની વીંધી શકે નહિ, કે અગ્નિ મને બાળી શકે નહિ; જીવના
જીવપણાનો (ચેતનપણાનો) નાશ કરી શકે એવી કોઈની તાકાત જગતમાં નથી. –
આમ દેહથી ભિન્ન પોતાના ચૈતન્યજીવનને જે જાણે છે તેને મરણનો ભય રહેતો
જીવને મરણની બીક મટી જાય છે.
આત્માની ઓળખાણ એટલે સ્વની અનુભૂતિ; અને સ્વાનુભૂતિ એટલે સાચા
સુખનો માર્ગ; એ જ સાચો આનંદનો માર્ગ અને એ જ સાચો વીતરાગધર્મ! આપણે
સૌ દુઃખથી થાકેલા જીવો જો ખરેખર તેનાથી છૂટીને સુખી થવા ચાહતા હોઈએ – તો
નિરંતર આત્માની ઓળખાણ અને અનુભૂતિનો સાચી લગનીથી અભ્યાસ કરીએ,
– એ જ ઉપાય છે. આ સિવાય અન્ય કોઈ સુખનો માર્ગ જગતમાં નથી. સ્વની
અનુભૂતિ એ જ સાચું આત્મદર્શન, અને સાચું આત્મદર્શન એટલે જ નિરંતર સુખનું
વેદન! આવો બંધુઓ! વીરપ્રભુની આ વીતરાગીવિદ્યા હોંશથી ભણીએ ને સુખી
થઈએ.”
બહેનોએ આજે હવે યુવાનો ઉપરનું એ મહેણું તોડી નાંખ્યું છે કે ‘જુવાનીયા ધર્મમાં
રસ નથી લેતા. ’ આજે ધર્મમાં ને સદાચારમાં રસ લઈને હજારો યુવાનોએ (તેમજ
PDF/HTML Page 96 of 106
single page version
જાગ્યા છે ને ગૌરવપૂર્વક ધાર્મિક જ્ઞાનમાં તથા ધાર્મિક આચરણમાં રસ લઈ રહ્યા છે.
યુવાન જ હતા. કુંદકુંદગુરુએ પણ યુવાન દશામાં! (અરે, યુવાનથી પણ નાની એવી
કિશોર વયમાં, ૧૧ વર્ષની જ વયે) રત્નત્રયની સાધના કરી હતી. અમે પણ અમારી
યુવાનીને ધર્મસાધનામાં જ જોડશું.... આત્મહિત સાધશું ને જૈન–જવાનો જૈન –
વિજ્ઞાનવડે જૈનધર્મનો ધ્વજ જગતમાં ફરકાવશું– એમ યુવાનોનો પડકાર છે. ’
જીવો પ્રત્યે સમતાભાવ છે, કોઈ પ્રત્યે વેરભાવ નથી. ચૈતન્યની શુદ્ધિમાં જ્યાં કષાય–
પરિણતિ જ નથી ત્યાં વેર કોના પ્રત્યે હોય? પરમાં આ મારો મિત્રને આ મારો દુશ્મન
– એવી બુદ્ધિ જ્યાં નષ્ટ થઈ ગઈ છે, તે ઉપરાંત પરમ વૈરાગ્યરૂપ સમભાવ પરિણતિ
થઈ છે – ત્યાં સર્વત્ર સમભાવ છે, કોઈ પ્રત્યે વેરભાવ નથી. અહો, આવી શાંતદશા તે
મોક્ષમાર્ગ છે, તે જ પરમ સમાધિ છે. કોઈ જ્ઞાન હો, કોઈ અજ્ઞાની હો – તે સૌ પ્રત્યે
પક્ષપાત રહિત મને સમભાવ છે, મને ક્્યાંય –વેર –વિરોધ નથી.
ધારણ કર! ઉત્કૃષ્ટ સમતા તારી કુળદેવી છે – તે તારો સ્વભાવ છે, તેને યાદ કરીને
તું સ્વાભાવિક સમતાને ધારણ કર. આવી સમતા તે મોક્ષની સખી છે; તે સમતાવડે
આત્મામાં અતીન્દ્રિયસુખની ભરતી આવે છે.
વીતરાગતાની શી વાત! અને ભેદજ્ઞાન – ધર્મીજીવો પ્રત્યે પણ રાગ કરવાની જે ના
પાડે છે – તે માર્ગની વીતરાગીસમતાની શી વાત! !
આશા ખરેખર છોડીને, પ્રાપ્તિ કરું છું સમાધિની.
PDF/HTML Page 97 of 106
single page version
PDF/HTML Page 98 of 106
single page version
સફળતાની ખાતરી છે – કેમકે જોઈને લખવાની છૂટ છે. “આત્મધર્મ, બાલ–
સુધીમાં) જવાબ મોકલો ને કંઈક ઈનામ મેળવો.)
(૨) નમસ્કાર હો તે ચારિત્રવંત મુનિભગવંતના ચરણમાં.
(૩) અતીન્દ્રિયજ્ઞાનવડે જ મોક્ષમાર્ગ શરૂ થાય છે.
(૪) તું આનંદિત થઈને ચૈતન્યના આશ્રયે આનંદરસનું પાન કર.
(૫) હે બંધુઓ! શૂરવીરપણે વીરના અહિંસાધર્મનું પાલન કરજો.
(૬) શાંતસ્વરૂપે તું સ્થિર થા રે... અહો! અદ્ભુત ચિદાનંદ આત્મા.
(૭) આરાધકજીવોને રત્નત્રયમાં કોઈ વિઘ્ન હોય તો ધર્મી તેને દૂર કરે.
(૮) કેવળજ્ઞાનના પ્રતાપે સર્વત્ર આનંદ મંગળ છવાઈ ગયા.
(૯) અરિહંતને ઓળખતાં આત્મા ઓળખાય.
(૧૦) સદાય આપના કલ્યાણકારી શાસનની સેવા અર્થે જ મારું જીવન હો.
જૈન જવાનો જાણી લેજો વીરતણું વિજ્ઞાન.
વીરપ્રભુનો મારગ આજે ભારતમાં ઉદ્યોત;
આતમહિતનું કામ કરો તો જાગે વીરી જ્યોત.
યુવાનોનું કામ જ સાચું બનજો વીર મહાન,
શાસન–ઝંડો જગમાં ફરકે અદ્ભુત એની સાન.
PDF/HTML Page 99 of 106
single page version
આપણા જીવનમાં વીર–જ્યોત પ્રગટાવીને સ્વાધીન સ્વ–પદ પ્રાપ્ત કરવું –
PDF/HTML Page 100 of 106
single page version
સંસારથી ઉદાસ; અંતરની ચૈતન્યલક્ષ્મીનો સ્વામી ને જગત પાસે અયાચક; જગત
પાસેથી મારે કાંઈ જોઈતું નથી, મારી સુખસમૃદ્ધિનો બધો વૈભવ મારામાં જ છે –
આવી અનુભૂતિની જેને ખુમારી છે, તે શ્રાવક જગતની નિંદા – પ્રશંસા સાંભળીને
અટકી જતો નથી.
લોકોના ટોળાં વિરોધ કરે તેથી આ જીવને વિભાવ થઈ જતો નથી, કે લોકોના
ટોળાં પ્રશંસા કરે તેથી કાંઈ આ જીવને ગુણ થઈ જતો નથી; – આમ જાણીને તે
સમભાવી મધ્યસ્થપણે પોતાના હિતમાર્ગે ચાલ્યો જાય છે.
જેનો ભાવ મોહ અને કષાયમાં જ વર્તે છે, દુનિયાના લોકો તેની પ્રશંસા કરે તોપ
તેથી તેને જરાય લાભ નથી.
અને જેનો ભાવ મોહાદિ રહિત શુદ્ધ વીતરાગરૂપ થયો છે, દુનિયાના લોકો તેની
નિંદા કરે તો પણ તેથી તેને જરાય નુકશાન નથી.
અહા, જુઓ તો ખરા આત્માની સ્વાધીનતા! પોતાના ભાવ ઉપર જ બધો
આધાર છે, પોતાના ભાવમાં શુદ્ધતા તે જ શાંતિનો લાભ છે.
અહા, રામવગરના બેહદ ચૈતન્યસ્વભાવનું સમ્યક્દ્રર્શન થતાં ધર્મીને અનંત–
ગુણનો ભંડાર ખુલ્યો, મોક્ષનાં કિરણ ખીલ્યાં, અતીન્દ્રિયસુખની કણિકા પ્રગટી;
તેની ભૂમિકા ચોખ્ખી થઈ ગઈ; હવે તેમાં ચારિત્રનું ઝાડ ઊગશે ને મોક્ષફળ
પાકશે. સમ્યગ્દ્રર્શનરૂપી ભૂમિકા વગર ચારિત્રનું ઝાડ ક્યાંથી ઊગશે? – માટે
મોક્ષમાર્ગમાં પ્રથમ સમ્યક્ત્વનો ઉપદેશ પ્રધાન છે. સમ્યગ્દ્રર્શન વડે જ હિતનો પંથ
શરૂ થાય છે; એના વગર શુભરાગ ગમે તેવો કરે તોપણ હિતનો પંથ જરાય હાથ
આવતો નથી.
અહો, ભગવાન આત્મા ચૈતન્યસ્વભાવી, તેના શુદ્ધ દ્રવ્ય – ગુણ – પર્યાયના
બેહદ સામર્થ્યની શી વાત! તેમાં રાગ ક્યાંય સમાય નહીં. આવા સુંદર પોતાના
સ્વભાવને પોતામાં દેખ્યો ત્યાં દુનિયા સામે શું જોવું?
* દુનિયાના લોકો સારો કહીને વખાણ કરે તેથી કાંઈ લાભ થઈ જાય તેમ નથી.