Atmadharma magazine - Ank 364
(Year 31 - Vir Nirvana Samvat 2500, A.D. 1974).

< Previous Page  


Combined PDF/HTML Page 3 of 3

PDF/HTML Page 41 of 53
single page version

background image
: ૩૮ : આત્મધર્મ : મહા : ૨૫૦૦
* અહા, જ્યાં ચૈતન્યસત્તા વિદ્યમાન છે ત્યાં શું નથી? સર્વે ગુણોની શુદ્ધતા ત્યાં
વિદ્યમાન છે, તે ભાવરૂપ છે, ને તેમાં રાગાદિનો અભાવ છે. આવું ભાવપણું
ને અભાવપણું–ધર્મીના જ્ઞાનપરિણમનમાં ભેગું જ વર્તે છે. તેને હવે રાગનો
સર્વથા અભાવ થઈને કેવળજ્ઞાનનો સદ્ભાવ ખીલી જશે.
* અહો, અનંતગુણોની શુદ્ધતાનો જેમાં ભાવ છે–એવી સાધકદશા છે. સાધકને
પોતાની પરિણતિમાં અનંતગુણનો નિર્મળ ભાવ પ્રગટ વેદાય છે. જેને અનંત–
ગુણની શુદ્ધતા પોતાની પર્યાયમાં ન દેખાય તેણે ચૈતન્યસત્તાનો સ્વીકાર જ
કર્યો નથી. ચૈતન્યસત્તાની વિદ્યમાનતામાં તો અનંતગુણની શુદ્ધતા સત્પણે
‘ભાવ’ રૂપ હોય. ચૈતન્યદરિયામાં અનંતગુણની શુદ્ધતાના તરંગ ઊછળે છે.
* ચૈતન્યના દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય ત્રણે ચૈતન્યભાવરૂપ છે, સૂક્ષ્મ છે; ને રાગાદિ
ભાવો તો સ્થૂળ છે, ચૈતન્યભાવથી જુદી જાતના છે. ચૈતન્યભાવને જ્યાં રાગ
સાથેય સંબંધ નથી ત્યાં પર સાથે સંબંધ કેવો?
* શાંતિના સમુદ્ર એવા ચૈતન્યતત્ત્વને જ્યાં સ્વીકાર્યું ત્યાં ધર્માત્માને સદાય
શાંતિના હીલોળા જ છે...દેહ છૂટે તોપણ શાંતિના હિલોળે આત્મા ઝૂલે છે.
સોનાના મંદિર ઉપર હીરાનો કળશ
* અહા! આવા આત્મતત્ત્વના અનુભવસહિત તેનું ઘોલન કરતાં કરતાં
અમૃતચંદ્રસ્વામીએ આ અદ્ભુત ‘આત્મખ્યાતિ’ રચીને શુદ્ધાત્માને કેવો
મલાવ્યો છે!! ટીકાની રચના કાળે પણ અંદર પરિણતિની શુદ્ધતા થતી જાય
છે. ચૈતન્યના અલૌકિક ભાવો આચાર્યદેવે આ ટીકામાં ખોલ્યા છે. ને તેમાંય
આ ૪૭ શક્તિથી આત્માનું વર્ણન કરીને તો સોનાના મંદિર ઉપર હીરાનો
કળશ ચડાવી દીધો છે. એના ભાવ સમજે તેને તેના મહિમાની ખબર પડે.
(એ બધું આપણા પરમાગમ–મંદિરમાં કોતરાઈ ગયું છે. ને તેના ભાવોને
આત્માના ભાવશ્રુતમાં કોતરતાં અતીન્દ્રિય આનંદ ઝરે છે. તે પરમાગમની–
પ્રતિષ્ઠાનો અપૂર્વ મહોત્સવ છે.)
“અહો, જિનવાણીની ગંભીરતાની શી વાત! ”
–એમ વીતરાગસંતોનો ને જિનવાણીનો અપાર મહિમા ગુરુદેવ

PDF/HTML Page 42 of 53
single page version

background image
: મહા : રપ૦૦ આત્મધર્મ : ૩૯ :
વારંવાર પ્રસિદ્ધ કરે છે....તે સાંભળતાં ભક્તિરસથી શ્રોતાજનોના અંતર ઉલ્લસી
જાય છે.
* ‘ભાવ શક્તિ’ આત્માના ચૈતન્યભાવની વિદ્યમાનતા બતાવે છે; એટલે અહીં તો
હાજર માલની વાત છે, પર્યાયમાં અનંત ગુણની શુદ્ધતા વિદ્યમાન છે તેની વાત
છે. ધર્મીની પર્યાયમાં અનંતગુણની શુદ્ધતાની વિજય ધ્વજા ફરકી રહી છે; તે
કોઈથી નમે નહીં. આવી સાધકદશા તે ધર્મની જુવાનીનો અવસર છે...
જુવાનીનું ફાટફાટ વીર્ય કોઈથી દબાયા વગર મુક્તિને સાધ્યે જ છૂટકો કરે.
* જેમ સિદ્ધ ભગવંતોને રાગરૂપ પરિણમન નથી થતું તેમ સાધકને પણ સમ્યક્–
શ્રદ્ધાના પરિણમનમાં રાગપરિણમનનો અભાવ છે. એવા સમ્યક્પરિણમન વડે
જ સિદ્ધની સાચી ઓળખાણ થઈ છે. પોતામાં રાગથી ભિન્ન સમ્યક્ પરિણમન
વગર સિદ્ધની પણ સાચી ઓળખાણ થતી નથી.
* અહો, અદ્ભુત ચૈતન્યશક્તિઓ...એની વીતરાગી રમત કોઈ જુદી જાતની છે.
આચાર્યદેવ પોતે સમયસારમાં છેલ્લે કહે છે કે અહો! આત્માના સ્વભાવનો
મહિમા...અદ્ભુતથી પણ અદ્ભુત છે! અને તે સ્વભાવ અમારી સાધક પર્યાયમાં
જયવંત વર્તે છે.
જેવી સિદ્ધની શ્રદ્ધા છે–તેમાં રાગાદિ પરિણમન નથી, તેવી સમકિતી–સાધકની
શ્રદ્ધા છે તેમાં પણ રાગાદિ પરિણમન નથી. જ્યાં સમ્યગ્દર્શન થયું ત્યાં–નિર્મળપરિણમન
થયું.–તે પરિણમનમાં શું થયું?–કે
અનંત ગુણ જે ‘નહોતા તે હતા’ થઈ ગયા,
અને જે રાગાદિ ‘હતા તે નહોતા’ થઈ ગયા.
આત્મામાં અનંતગુણ હોવા છતાં અજ્ઞાનીને પર્યાયમાં તે ન હતા, ને પર્યાયમાં
રાગાદિ હતા. હવે સમ્યગ્દર્શન થતાં જે શુદ્ધ પરિણમન થયું તેમાં–
જે અનંતગુણ ન હતા તે હતા થઈ ગયા;
જે રાગાદિ દોષ હતા તે ન હતા થઈ ગયા.

PDF/HTML Page 43 of 53
single page version

background image
: ૪૦ : આત્મધર્મ : મહા : ૨૫૦૦
અરે, આવો આત્મા પોતામાં છે, તે જેને દેખતાં ન આવડે તે સંતોના આત્માને
પણ ક્્યાંથી ઓળખી શકે?
શ્રી કુન્દકુન્દાચાર્ય તથા શ્રી અમૃતચંદ્રાચાર્ય વિકલ્પના કાળે વિકલ્પમાં વર્તતા ન
હતા, પણ શુદ્ધપરિણતિમાં વર્તતા હતા. તેઓ પૂછે છે–
હે જીવ! તું અમને કેવા માને છે?
શું અમને તું રાગ જેવા માને છે?
–તો તું અમને ઓળખતો નથી?
તને સત્ય જોતાં આવડતું નથી.
અમે અમારા શુદ્ધ દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયની સીમામાં છીએ, તેવા સ્વરૂપે તું અમને
દેખ તો જ તેં અમને ઓળખ્યા છે. અમારા શુદ્ધ દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયની સીમાથી બહાર તું
અમને ન દેખ. અમારી શુદ્ધ દ્રવ્યગુણપર્યાયની સીમાથી બહાર નીકળીને રાગમાં અમે
પરિણમતા નથી. માટે તે રાગરૂપે તું અમને ન દેખ.
અહો, આ વાત જેની પર્યાયમાં બેઠી તેની પર્યાય સંસારમાંથી ઊઠી ગઈ.
જે પર્યાયમાં સ્વભાવ બેઠો તે પર્યાયમાં હવે સંસાર રહી શકે નહિ.
* * * * *
આત્મશક્તિઓના વર્ણન વખતે વારંવાર ગુરુદેવ હૈયાના પ્રમોદથી
કહેતા હતા કે–
અહો, આત્મશક્તિઓ બતાવીને દિગંબર સંતોએ તો કમાલ કરી છે;
ચૈતન્યશક્તિનાં વહાણ દ્વારા ભવથી તારીને મોક્ષના કાંઠે લાવી દીધા છે!
આત્માની શક્તિ–
આત્માની ૪૭ શક્તિ સંબંધી હું ચિત્ર બનાવતો હતો, ત્યાં પાસે બેઠેલા એક દશ
વર્ષના બાળકે તે જોઈને કહ્યું કે તમે આ ૪૭ શક્તિ લખો છોને? મેં કહ્યું–હા! એટલે તે કહે
કે મને તે બધી શક્તિ મોઢે આવડે છે! મેં કહ્યું: તો કાગળમાં લખી આપ! અને તરત તેણે
બધી શક્તિનાં નામ લખી દીધા...જે બરાબર હતા. એ નાના છોકરાનું નામ જિનેશકુમાર
છબીલદાસ કલકત્તાવાળા: તમને આત્માની કેટલી શક્તિનાં નામ આવડે છે?

PDF/HTML Page 44 of 53
single page version

background image
: મહા : રપ૦૦ આત્મધર્મ : ૪૧ :
ભગવાન મહાવીર ૨૫૦૦ મો
નિર્વાણ મહોત્સવ
(નિબંધ–લેખક ભાઈ–બહેનોને ધન્યવાદ)
મહાવીર ભગવાનના ૨૫૦૦ મા નિર્વાણમહોત્સવના ઉપલક્ષમાં ‘આત્મધર્મ’ માં રજુ
થયેલ યોજના અનુસાર ૧૫૦ જેટલા હિંદી–ગુજરાતી ભાઈ–બહેનોએ ખૂબ જ હોંશથી
મહાવીરભગવાન સંબંધી સુંદર લેખો લખી મોકલ્યા છે. લેખો ચૈતન્યરસથી ભરેલા ને એક–
એકથી ચડે તેવા છે. બધા લેખકોને ધન્યવાદ સાથે એક સુંદર ‘મહાવીરચંદ્રક’ ભેટ આપવાનું
નક્કી કર્યું છે. તો આપ ઉત્સવમાં સોનગઢ પધારો ત્યારે સંપાદકને મળશો. નિબંધ–લેખ લખી
મોકલનાર ભાઈ–બહેનોનાં નામ નીચે મુજબ છે–
ચેતનાબેન એન. ગાંધી બોટાદ ૨૧. હંસાબેન રતીલાલ ગાંધી મુંબઈ–૬૬
मीनाकुमारी समुेरचंदजी सिंघई दमोह ૨૨ શારદાબેન કોદરલાલ દોશી મુનાઈ
પ્રજ્ઞાબેન એન. ગાંધી બોટાદ ૨૩ ઉજમશી પ્રેમચંદભાઈ સોની વઢવાણસીટી
નીકાબેન નગીનદાસ શાહ જાંબુડી ૨૪ ભાનુમતી વ. પારેખ રાજકોટ
હિતેન્દ્ર નગીનદાસ શાહ જાંબુડી २५ रखवचंदसा बालचंदसा जैन मलकापुर
સુરેખાબેન બાબુલાલ શાહ જાંબુડી ૨૬. વાડીલાલ રંગૂનવાળા વઢવાણસીટી
૭. प्रेमचंद जैन खैरागढ ૨૭ વસંતરાય જે. મહેતા વાંકાનેર
. कुंतीबेन सुमेरचंदजी सिंघई दमोह ૨૮ સ્મિતાબેન બટુકલાલ જૈન રાજકોટ
૯. હર્ષાબેન રસીકલાલ દોશી રાજકોટ ૨૯. કોકીલાલબેન સોમચંદ જૈન અમદાવાદ
૧૦. સરોજબેન નગીનદાસ શાહ જાંબુડી ૩૦ ચમનલાલ તુલસીદાસ શેઠ જોરાવરનગર
૧૧. રાજેન્દ્ર ચંદુલાલ શાહ જાંબુડી ૩૧ રતીલાલ દલપતરામ મહેતા જામનગર
૧૨ ભરત ચંદુલાલ શાહ જાંબુડી ३२ रूपचंदजी वीरेन्द्रकुमार नायक दमोह
૧૩ દિપીકાબેન બાબુલાલ શાહ જાંબુડી ૩૩ જયશ્રીબેન જૈન મુંબઈ–૬૪
૧૪ ચંપાબેન જૈન નીકોડા ૩૪ દિવ્યેશ ચંદ્રકાન્ત જૈન વડોદરા
१५ सुमतिप्रकाश छगनलाल कुणावत सोनगढ ૩૫ સ્મિતાબેન છનાલાલ ખંધાર મલાડ (વે.)
૧૬. વિજય કે. શાહ જાંબુડી ૩૬ સુનંદાબેન રજનીકાંત શાહ રાજકોટ
૧૭ રંજનબેન વાડીલાલ જૈન વઢવાણસીટી ૩૭ ગીતાબેન ચંદુલાલ દોશી રાજકોટ
૧૮. ઈન્દિરાબેન કેશવલાલ કોટડીયા હિંમતનગર ३८ प्रेमचंद जैन शिवपुरी
૧૯. ચંપાબેન નેમચંદ જૈન સાબલી ૩૯. વીરચંદ કરમચંદ દોશી જૂનાગઢ
२०. प्रकाशचंद्र जैन मशीनवाले सुहागपुर ૪૦ कुमारी कान्ती जैन जबेरा

PDF/HTML Page 45 of 53
single page version

background image
: ૪૨ : આત્મધર્મ : મહા : ૨૫૦૦
૪૧ ભાવિક આર. શાહ રાજકોટ ७२ राजकुमार गुलाबचंद जैन जबेरा
४२ प्रीतमचंद जैन शिवपुरी ७३ मुन्नालाल जैन जबेरा
૪૩ શેઠ મોહનલાલ હરખચંદ ધ્રાફા ૭૪ હર્ષાબેન પી. જૈન મલાડ (વેસ્ટ)
૪૪ નીરૂપમાબેન છબીલાલ જૈન ભાવનગર ૭૫ પ્રકાશ મનસુખલાલ જૈન કલકત્તા–૧
૪૫ લીલાવતીબેન પોપટલાલ પારેખ ગોંડલ ૭૬ વસંતરાય જે. શાહ રાજકોટ
४६ संजीवनीबेन नेमीनाथ घंटे फालेर्गांव ૭૭ જયશ્રીબેન બી. ગોશલીયા ગઢડા સ્વામીના
૪૭ મગનલાલ હીરાચંદ શાહ ચોરીવાડ ७८ लक्ष्मीचंद जैन भीन्ड
૪૮ શાંતિલાલ માણેકચંદ મહેતા જામનગર ૭૯ જીતેન્દ્ર રતીલાલ મહેતા ભાવનગર
૪૯ સવિતાબેન ભોગીલાલ શાહ અમદાવાદ ८० कुसुमाबेन जैन जबेरा
૫૦ પ્રકાશકુમાર જે. મહેતા મોરબી ૮૧ ગુલાબચંદ ભગવાનજી મેઘાણી
૫૧ अमरकुमार जैन रायपुर ८२ सुभद्राकुमारी जैन भुरारिया
૫૨ દિપેન જે. ભાયાણી વડોદરા–૫ ८३ महेन्द्रकुमार जैन भुरारिया
૫૩ લલીતાબેન ચકુભાઈ જૈન જાંબુડી ૮૪ કાન્તિલાલ હરિલાલ શાહ મુંબઈ–૭
૫૪ નીતાબેન મનહરલાલ શાહ રાજકોટ ૮૫ શાંતિલાલ હરજીવનદાસ જૈન અમદાવાદ–૧
५५ कमलेशकुमारी जैन भुरारिया ८६ कमलाबाई जैन बेगमगंज
૫૬ જેઠાલાલ હીરાચંદ શાહ ચોરીવાડ ૮૭ હિંમતલાલ હરજીવનદાસ વકિલ બોરસદ
૫૭ અનીલાબેન આર. ગાંધી રાજકોટ ८८ पूरनचंद जैन मौं
५८ मालतीबेन जैन छिन्दवाडा ८९ चिन्तामणि जैन मौं
૫૯ શૈલેષ અનંતરાય ગાંધી ચાલીસગાંવ ૯૦ મુકેશ કોઠારી રાજકોટ
૬૦ વાડીલાલ આર. રંગુનવાળા વઢવાણસીટી ९१ प्रेमचंद जैन कोटा (राजस्थान)
૬૧ મગનલાલ ન્યાલચંદ મહેતા વાંકાનેર ૯૨ દેવજીભાઈ હીરા ધારીઆ મુંબઈ–૩૪
૬૨ શૈલેષ જૈન નિકોડા ९३ छोटेलाल गुलाबचंद जैन जबेरा
૬૩ શકરીબેન જૈન નિકોડા ९४ गेंदालाल जैन र्बूंदी (राजस्थान)
६४ सुषमाकुमारी खेमचंदजी जैन – ९५ मेनादेवी चौधरी देवास (.प्र.)
६५ सरोजकुमारी बाबुलाल जैन दमोह ९६ धर्मवतीबाई जैन मनावत (पश्मि निमाड)
६६ प्यारेलाल सुुगणचंद जैन गुना ९७ गुणमालाबाई जैन खंडवा (.प्र.)
६७ बैद्य प्रकाशचंद जैन जबेरा ९८ प्रमोदकुमार जैन खंडवा (.प्र.)
६८ भगवानदास सींधई जबेरा ९९ नलिनीबेन जैन सनावद
૬૯ સુમનબેન જૈન નીકોડા ૧૦૦ હંસીકાબેન જે. શેઠ વાંકાનેર
૭૦ ભદ્રેશ મગનલાલ શાહ મહુવા ૧૦૧ રંજનબેન જે. પારેખ લીંબડી
७१ विमलाबेन जैन जबेरा ૧૦૨ જ્યોત્સ્નાબેન રમણલાલ તલોદ

PDF/HTML Page 46 of 53
single page version

background image
: મહા : રપ૦૦ આત્મધર્મ : ૪૩ :
१०३ कंचनकुमारी जैन कोटा ૧૨૬ પિયુષ સુરેશચંદ્ર શાહ સોનગઢ
१०४ गम्भीरलाल सोनी ૧૨૭ ભાનુબેન પારેખ રાજકોટ
૧૦૫ હર્ષાબેન હીંમતલાલ શેઠ લીંબડી ૧૨૮ ચંદુલાલ હીરાચંદ શાહ મુંબઈ–૬૯
१०६ हेमलताबेन जोंहरापूरकर नागपूर–९ १२९ कुमारी आशाबेन जैन जबेरा
१०७ शीतलचंद जैन भोपाल ૧૩૦ નીલાબેન ટી. શાહ સુરેન્દ્રનગર
૧૦૮ અમરેશ ચંદ્રકાંત મહેતા રાજકોટ ૧૩૧ સુરેશકુમાર ભુરાલાલ સુરત
१०९ उत्तमचंद जैन सिवनी ૧૩૨ જગદીશ પંચાલ
११० जिनेशचंद जैन मौं ૧૩૩ ચતુરભાઈ ડી. રજાત ઉમરેલી
૧૧૧ જશ્મીનાબેન સી. જૈન રાજકોટ १३४ प्रेमचंद जैन बेगमगंज
૧૧૨ સુશીલાબેન વેલજીભાઈ કરણીયા જામનગર १३५ भगवतीदेवी जैन मौं
૧૧૩ શારદાબેન કોદરલાલ દોશી મુનાઈ ૧૩૬ અરવીંદ એમ. સંઘવી તલોદ
૧૧૪ ઉષાબેન કોદરલાલ દોશી મુનાઈ १३७ सुरेशचन्द्र जैन मौं
૧૧૫ મીનાબેન એન. ટોલિયા કોઈમ્બતુર–૨ १३८ सुरेशचन्द्र जैन मौं
૧૧૬ કોકિલાબેન ચીમનલાલ જૈન જોરાવરનગર १३९ महेन्द्रकुमार जैन मौं
૧૧૭ વિનય એચ. જૈન અમદાવાદ–૧ ૧૪૦ ફકીરચંદ અનુપચંદ જૈન ભરૂચ
૧૧૮ રશ્મિબેન સોમચંદ જૈન અમદાવાદ–૧ १४१ मीश्रीलाल बालचंद जैन राघौगढ
११९ संतोषकुमार जैन छिंदवाडा ૧૪૨ કલ્પનાબેન મહેતા મુંબઈ–૫૪
१२० सुन्दरकुमारी पडाड़िया कोटा ૧૪૩ હેમાલીનીબેન બી. જૈન રાજકોટ–૨
१२१ ब्र. मैनाबेन सोनगढ ૧૪૪ તારામતીબેન શાંતિલાલ શાહ જલોદ
१२२ कुमारी मन्जुलत्ता जैन जबेरा ૧૪૫ હરનીશ વૃજલાલ શાહ ભડવી (કચ્છ)
१२३ राजकुमारी जैन अशोकनगर ૧૪૬ એસ. પી. શેઠ મુંબઈ–૨૬
૧૨૪ જયંતિલાલ મુળજીભાઈ સોની – ૧૪૭ રમિલાબેન બાબુલાલ કોટડિયા જાંબુડી
૧૨૫ રજનીકાન્ત કે. જૈન મુંબઈ ૧૪૭ દરબાર હરિસિંહજી સરવાળ
આ ઉપરાંત કેટલાક લેખો નામ–ઠામ વગરના છે. આપે લેખ લખ્યો હોય ને નામ ન
આવ્યું હોય તો નામ–સરનામું લખશો. અહીં લેખ સાથે જે નંબર આપેલ છે તે માત્ર સંખ્યાની
ગણતરી માટે છે. લેખો તપાસવાના હજી બાકી છે.
(દશ વાકયોને બદલે આ વખતે અવનવા ૧૨ કોયડા આપેલ છે.)

PDF/HTML Page 47 of 53
single page version

background image
: ૪૪ : આત્મધર્મ : મહા : ૨૫૦૦
બે વારતા
* વજ્રબાહુનો વૈરાગ્ય *
રાજકુમાર વજ્રબાહુ મનોદયારાણી સાથે હાથી ઉપર બેસીને નગરી તરફ જઈ રહ્યા છે,
સાથે તેમના સાળા ઉદયસુન્દર અને બીજા ૨૬ રાજપુત્રો છે. વનમાંથી પસાર થતાં થતાં
એકાએક વજ્રબાહુની નજર થંભી ગઈ...આશ્ચર્યથી એક ઝાડ તરફ એકીટસે જોઈ રહ્યા.
* ઉદયસુન્દરે કહ્યું: કુમારજી! કયા દેખ રહે હો?
* કુમારે અંગુલિનિર્દેશ કરીને કહ્યું: દેખો ઝાડ નીચે વહ મુનિ બિરાજમાન હૈ...અહા!
કૈસી અદ્ભુત હૈ ઉનકી દશા! ! ધન્ય હૈ ઉનકા જીવન!!
* ઉદયસુન્દરે કહ્યું: કુમારજી! ક્્યાંક આપ પણ એમના જેવા ન થઈ જતા!
* વજ્રકુમારે કહ્યું: વાહ! ભાઈ, હું એ જ ભાવના ભાવતો હતો..તમે મારા મનની
વાત જાણી લીધી; હવે તમારા મનમાં શું છે તે કહો!
* “મારી પણ એ જ ભાવના છે”–ઉદય સુન્દરે કહ્યું. અને બન્ને રાજકુમારો
મુનિરાજના ચરણસમીપ ચાલ્યા...સાથે છવ્વીસેય રાજપુત્રો પણ ચાલ્યા...મુનિરાજ પાસે દીક્ષા
લઈને એ બધાય મુનિ થઈ ગયા...રાણી મનોદયા વગેરે પણ સંસારથી વિરક્ત થઈ અર્જિકા
થયા.
ધન્ય એ સંસારથી વિરક્ત સન્તોને.
બંધુઓ વનમાં પહેલેથી આત્મજ્ઞાનના સંસ્કાર લીધા હોય, તો જીવના અંતરમાં
વૈરાગ્યનું ઝરણું સહેજે વહેતું હોય છે; ને આવી ધન્યપળે સંસાર છોડીને મોક્ષને સાધતાં વાર
લાગતી નથી. માટે, રાજપુત્રોની જેમ તમેય જીવનમાં પહેલેથી જ જ્ઞાન અને વૈરાગ્યના
સંસ્કાર રાખજો.
વાઘણનો વૈરાગ્ય
સુકોશલ રાજકુમારનો જન્મ થતાં જ તેને રાજતિલક કરીને રાજા કીર્તિધરે દીક્ષા લઈ
લીધી. એમની દીક્ષાથી આઘાત પામેલી રાણી સહદેવીને મુનિવરો પ્રત્યે અણગમો થઈ ગયો...
ને એકનો એક કુમાર પણ મુનિને દેખીને ક્યાંક મુનિ ન થઈ જાય–એવી બીકથી તેણે એવો
દુષ્ટ હુકમ કર્યો કે કોઈ મુનિને નગરીમાં આવવા ન દેવા.
એકવાર રાજમહેલની અગાશીમાં ઊભો ઊભો કુમાર જુએ છે કે નગરના દરવાજે
કોઈ તેજસ્વી મહાત્મા આવી રહ્યા છે, પણ દરવાન તેમને અટકાવે છે. વૈરાગી કુમારે પૂછયું
–માતા! એ તેજસ્વી મહાત્મા કોણ છે? ને દરવાન તેમને કેમ રોકી રહ્યો છે?
કુંવરનો પ્રશ્ન સાંભળતાં જ માતાના મનમાં ધ્રાસકો પડ્યો. તેણે કહ્યું: ‘બેટા,

PDF/HTML Page 48 of 53
single page version

background image
: મહા : રપ૦૦ આત્મધર્મ : ૪૫ :
એ તો હશે કોઈક ભીખારી! ’ અરરર! એક વખતના પોતાના પતિને અને એક મહાન
વીતરાગી જૈન મુનિરાજને આ દુષ્ટરાણી ભીખારી કહી રહી છે.–એ સાંભળીને ધાવમાતા રડી
પડી...કુંવરે પૂછતાં તેણે ખુલાસો કર્યો કે: બેટા! તારી મા જેને ભીખારી કહી રહી છે તે અન્ય કોઈ
નહિ પણ તારા પિતા જ છે, એ મુનિ થયા છે; ને તારી માતાના હુકમથી જ દરવાન તેને રોકી
રહ્યો છે...એક વખતના રાજના માલિકને આજે નગરમાં પ્રવેશતાં એક દરવાન રોકી રહ્યો છે!
–રે સંસાર! !
કુંવર તો એ સાંભળતાં જ પિતા પાસે દોડી ગયો...ત્યાં ને ત્યાં જ જિનદીક્ષા ધારણ કરીને
રાજપુત્ર મટીને મુનિપુત્ર બન્યો...પિતાનો સાચો વારસદાર બન્યો...માતા દુષ્ટ પરિણામથી મરીને
વાઘણ થઈ...ને ધ્યાનમાં બેઠેલા પુત્રને (સુકોશલ મુનિને) ખાવા લાગી...પણ એનો હાથ જોતાં
એને જાતિસ્મરણ થયું: અરે! આ તો મારો પુત્ર! ! પછી તો કીર્તિધર મુનિરાજે સંબોધન કરીને
એ વાઘણને વૈરાગ્યનો ઉપદેશ આપ્યો...ને એ વાઘણ પણ ધર્મ પામી.
આત્મધર્મ–પ્રચાર તથા બાલવિભાગ માટે આવેલ રકમોની યાદી
૫૧ રૂપચંદ બાદરમલ શાહ મદ્રાસ ૧૧ શાંતાબેન મણિલાલ સોનગઢ
૧૧૧ છોટાલાલ ડામરદાસ શાહ સોનગઢ ૨૫ ગુલાબચંદ ભગવાનજી હેમાણી સોનગઢ
કાન્તાબેન દવે સોનગઢ ૨૫ સમતાબેન રતિલાલ વઢવાણ
૫૧ પાંચુબેન ચુનીલાલ રાણપુર ૧૧ હિમાંશું રસિકલાલ ઘાટકોપર
૫૧ દુધીબેન દેવચંદ મોદી સોનગઢ ૧૧ રસિકલાલ અમીચંદ ડગલી ઘાટકોપર
૧૧ શશીકાંત ભીખાલાલ રાજકોટ ૧૦૧ કપુરચંદ ત્રિભુવન વોરા કલકત્તા
૩૧ ભાનુબેન ઘેલાણી કલકત્તા ૫૧ તારાચંદ ત્રિભુવન વોરા કલકત્તા
૫૧ ખેમરાજ દુલીચંદ જૈન સોનગઢ ૫૧ કાંતિભાઈ મોટાણી મુંબઈ
૫૧ કસ્તુરબેન એન. લોદરીયા સોનગઢ ૧૧ કાંતાબેન દવે સોનગઢ
૫૧ બ્ર. હરિલાલ જૈન સોનગઢ ૨૫ હર્ષદ મુલવંતરાય કલકત્તા
૫૧ વેલજી ધરમશી નાઈરોબી ૫૧ મરઘાબેન પ્રેમચંદ ચુડા
૧૨૫ ડો. ચીમનલાલ એમ. શ્રોફ મુંબઈ
(તા. ૩૧–૧–૭૪ સુધી)
પરમાગમમંદિરનો મંગલ ઉત્સવ એવા આનંદથી ઉજવીએ કે
સ્વ–પર સૌને આત્મલાભનું કારણ થાય, ને જૈનશાસન શોભી ઊઠે.

PDF/HTML Page 49 of 53
single page version

background image
: ૪૬ : આત્મધર્મ : મહા : ૨૫૦૦
ચાલો બાળકો આનંદ કરીએ–
સોનગઢમાં આનંદનો મજાનો અવસર નજીક આવી રહ્યો છે. બાળકો, તમે પણ
ઉત્સવમાં આવી શકશો તો આનંદની વાત છે. ત્યાર પહેલાંંય તમને થોડોક આનંદ
કરાવીએ તમને ઉખાણા શોધવા તો બહુ ગમે, એટલે અહીં કેટલાક ઉખાણા આપ્યા
છે, તેનો જવાબ શોધતાં તમને આનંદ થશે ને ધાર્મિક જ્ઞાન પણ મળશે. (સં.)
(૧)
અક્ષર સાડાપાંચ છે, પ્રસિદ્ધ ભારતમાંય,
ત્રીજે–બીજે ઈષ્ટદેવ, એક–બેથી સંભળાય,
છેલ્લો–બીજો જળમાં વસે, ભારતના છે સન્ત,
એનું કહ્યું ઓળખશો તો લેશો ભવનો અન્ત.
(૨)
પહેલ–બીજે હેમ છે, ચાર અક્ષરનું ધામ;
ત્રીજો–ચોથો દૂર્ગ છે, કહોજી કયું તે ગામ?
(૩)
પ્રગટી વાણી વીરની, પંચાક્ષરી એ નામ;
ગૌતમ જ્યાં ગણધર થયા, કહોજી કયું એ ધામ?
(૪)
ઘાતીકર્મનો ક્ષય કરી પ્રગટ્યું જ્ઞાન અનંત;
દેહ છતાં પરમાતમા....કહોજી ક્્યા ભગવંત?
(૫)
ઉપયોગ લક્ષણ જેહનું, જાણે સૌને જેહ;
પણ ઈન્દ્રિયથી જણાય ના, ઓળખી કાઢો તેહ.
(૬)
સત્સંગના સેવન થકી જેની પ્રાપ્તિ થાય, એની
પ્રાપ્તિ થયા પછી જરૂર મુક્તિ થાય. એની
પ્રાપ્તિ થતાં અહો! આનંદ ઉરમાં ન માય. કરી
લ્યે પ્રાપ્તિ એહની તે ધન્ય ધન્ય જગમાંય.
(૭)
જીવને જીવ જાણ્યો નહિ, ગણ્યું શરીરને જીવ;
જેથી બહુ દુઃખી થયો, કહો કેવી એ ટેવ?
દૂશ્મન છઠ્ઠા ઉત્તરનો, જગતમાં એ દુષ્ટ, એને
જો હણી નાંખશો તો થશો અહિંસક પુષ્ટ.
(૮)
જો આત્માને જાણશું, થઈશું એમાં લીન;
એનું ફળ શું પામશું? શોધી લેજો પ્રવીણ.
(૯)
આત્માને નહિ જાણશો, કરશો કદી પુણ્યરાગ;
એનું ફળ શું પામશો? શોચો જરા દિમાગ.
(૧૦)
સૌથી મોટો દેવ છે, વિચરે અવનિમાંય,
ભરતમાં આવે નહિ છતાં કર્યો પરમ ઉપકાર.
ભક્ત એના ભરતે વસે, સાંભળી એની વાણ.
સંત હૃદય બિરાજતા કહોજી ક્યા ભગવાન?
(૧૧)
પ્રથમ બેમાં બાવન વસે, અક્ષર જેના પાંચ;
આપે સમ્યક્ જ્ઞાનને, જો તું ભાવથી વાંચ.
કુંદકુંદદેવનું હૃદય છે, ને વીરપ્રભુની વાણ,
કહાનગુરુને વાહલા ને ભારતના છે ભાણ.
જેનો ઉત્સવ અતિઘણો, મંદિર પણ છે મહાન,
વર્દ્ધમાન જિન શોભતા...કહોજી એનું નામ!

PDF/HTML Page 50 of 53
single page version

background image
: મહા : રપ૦૦ આત્મધર્મ : ૪૭ :
(૧૨) વર્ષ હજાર અઢી વીતીયા...પણ વર્તે શાસન આજ.
એને જો ઓળખો તમે તો લઈ લ્યો મુક્તિરાજ.
કરતા વૃદ્ધિ ધર્મની ને પોતે ધર્મ સ્વરૂપ,
સુવર્ણમાં પધારીયા, છે મહોત્સવ આનંદરૂપ.
ત્રણ શિખર એક મંદિરે, ને કળશા છે ઓગણીશ,
બિરાજે ભગવંત જે...તેને નમાવું શીષ.
(ઉખાણાનાં જવાબમાં જોડણીદોષ ચલાવી લેવામાં આવ્યા છે.)
ફાગણ સુદ ૧૩ પહેલાંં જેમના જવાબ આવી ગયા હશે તેમને ‘સમ્યક્ત્વકથા’
પુસ્તક ભેક મોકલાશે; અગર રૂબરૂ લઈ જવું. સરનામું: સંપાદક આત્મધર્મ, સોનગઢ
()
ગતાંકના જવાબ:– પાનું: ૯, ૮, ૧૦, ૧૭, ૨૪, ૧૪, ૮, ૨, ૧ ભગવાનનાં
નામ : સીમંધરભગવાન, નેમનાથ ભગવાન, મહાવીર ભગવાન.
મંગલ કામના
ક્ષેમં સર્વપ્રજાનાં પ્રભવતુ બલવાન્ ધાર્મિકો ભૂમિપાલ:;
કાલે કાલે ચ સમ્યગ્વર્ષતુ મઘવા વ્યાધયો યાન્તુ નાશમ્;
દુર્ભિક્ષં–ચૌરમારી–ક્ષણમપિ જગતાં માસ્મભૂન્જીવલોકે,
જૈનેન્દ્રં ધર્મચક્ર પ્રભવતુ સતતં સર્વસૌખ્યપ્રદાયિ.
શ્રી જિનેન્દ્ર ભગવાનની પૂજા કરીને શ્રાવક મંગલ ભાવના ભાવે છે. કે
અહો, જગતમાં સર્વ જીવોને સુખ દેનારું શ્રી જિનેન્દ્રભગવાનનું ધર્મચક્ર,
જગતમાં સતત પ્રવર્તો...શ્રી જૈનશાસનના પ્રતાપે સર્વે પ્રજાજનોનું કલ્યાણ
થાઓ; રાજ્યનું પાલન કરનારા ધાર્મિક અને બળવાન હો; દેશમાં સુકાળ હો
ને વ્યાધિનો નાશ પામો, દુર્ભિક્ષ–ચોરી–મરકી વગેરે કોઈ ઉપદ્રવ આ
જગતમાં એકક્ષણ પણ ન હો. અહો, આવું કલ્યાણકારી જૈનશાસન જયવંત
વર્તો. જિનેન્દ્રદેવના પંચકલ્યાણક જગતના જીવોનું કલ્યાણ કરો.
મંગલવધાઈ: છાપતાં સમાચાર મળે છે કે પરમાગમ–મંદિરમાં બિરાજમાન થનાર
વર્દ્ધમાન ભગવાનની સવાપાંચ ફૂટની ભવ્ય પ્રતિમા તા. ૧૬ મીએ તૈયાર થઈ જશે, ને
લગભગ તા. ૧૯મીએ સોનગઢ પધારવાનો સંભવ છે.

PDF/HTML Page 51 of 53
single page version

background image
: ૪૮ : આત્મધર્મ : મહા : ૨૫૦૦
(રાગ: એક અદ્ભુત આત્મા...)
શ્રી વીરપ્રભુના મંડપમાં વળી કુંદગુરુના મંડપમાં,
પરમાગમના મંડપમાં...તમે...આવજો....પધારજો... તમે....
વિદેહીનાથ પધારજો વળી સાધકસંતો આવજો,
અઢીદ્વીપનાં સૌ સાધર્મી...તમે આવજો...પધારજો... તમે... શ્રીવીર.
જ્યાં સમકિતનાં તો તોરણ છે, સુજ્ઞાન–મંગલદ્વાર છે,
જ્યાં ચારિત્ર–શિખર શોભે છે...તમે આવજો...પધારજો... તમે... શ્રીવીર.
પચ્ચીસો વરસે આવે છે શ્રી વીરપ્રભુ પધારે છે,
દર્શન આનંદકાર છે...તમે આવજો...પધારજો... તમે... શ્રીવીર.
શ્રી ગુરુ કહાન બોલાવે છે સૌ ભક્તો સ્વાગત આપે છે,
સુવર્ણે વાજાં વાગે છે....તમે આવજો...પધારજો... તમે... શ્રીવીર.
જ્યાં આનંદ અપરંપરા છે, જ્યાં ચૈતન્યનાં રસપાન છે,
જ્યાં રત્નત્રયનાં દ્વાર છે...તમે આવજો...પધારજો... તમે... શ્રીવીર.
જ્યાં વીરપ્રભુનાં વહેણ છે, જ્યાં કુંદપ્રભુનાં કહેણ છે,
જ્યાં ખુલ્લા મુક્તિ મારગ છે...તમે આવજો...પધારજો... તમે.... શ્રીવીર.
આ ઉત્સવમાં જો આવશો ને વીરનો મારગ જાણશો,
તો ભવના છેડા પામશો, તમે આવજો પધારજો... તમે... શ્રીવીર.
–બ્ર. હ. જૈન

PDF/HTML Page 52 of 53
single page version

background image
અહીં મુક્તિમારગ ખૂલ્લા છે...તમે આવજો...સૌ આવજો...
ગુરુદેવના મંગલહસ્તે કંકોત્રીનું મૂરત : અહેવાલ માટે જૂઓ પાનું ૬ અને ૨૨

PDF/HTML Page 53 of 53
single page version

background image
ફોન નં. : ૩૪ આત્મધર્મ Regd. No. G. 128
• સમાજના વડીલોનું ને યુવાનોનું કર્તવ્ય •
બંધુઓ, જૈનસમાજને માટે એક જરૂરી વાત આજે ફરીથી રજુ કરીએ
છીએ. વાત નાની પણ અત્યંત જરૂરની છે; આત્મધર્મ અંક નં. : ૩૬૨માં
ગુરુદેવના ઉદ્ગાર સાથે તેની થોડીક રજૂઆત કરી હતી. એ લેખ વાંચીને ઘણા
જિજ્ઞાસુ વડીલોએ, તેમજ યુવાન ભાઈ–બહેનોએ તેમાં પોતાની સંમતિ અને
પ્રસન્નતા પ્રગટ કરી છે, ને આ પ્રમાણે થાય તે ઉત્તમ છે. ખરેખર, ધન સામે ન
જોતાં ધર્મસંસ્કાર સામે જોવાની મુખ્યતા રાખવી જોઈએ–એ દરેક જૈનગૃહસ્થનું,
ને ભાઈ–બહેનોનું ખાસ કર્તવ્ય છે. બંધુઓ, બહેનો! તમે પોતે જ જો
ધર્મસંસ્કારવાળું સ્થાન પસંદ કરશો તો તમારી તે પસંદગીમાં વડીલો પણ
ધન્યવાદપૂર્વક તમને આશીર્વાદ આપશે. તમારે તમારા ધર્મસંસ્કારની રક્ષા માટે
તથા વૃદ્ધિ માટે એમ સ્પષ્ટ કહી દેવું જોઈએ કે અમારા ધર્મસંસ્કારને જ્યાં બાધા
આવે તેમ હોય તેવા સ્થાનમાં અમારો સંબંધ અમે પસંદ નહિ કરીએ. ‘ભલે
કુંવારા રહેશું પણ જૈનસંસ્કાર છોડીને બીજે તો નહીં જ જઈએ’–આવી
ધર્મદ્રઢતા તો જિજ્ઞાસુમાં હોવી જ જોઈએ. ધર્મના ભોગે ધન અમારે નથી
જોઈતું. શ્રાવકના ગુણોમાં ‘સમદત્તી’ નામનો એક ગુણ કહ્યો છે એટલે કે
પોતાની કન્યાનું દાન સમાનધર્મીમાં કરે, વિધર્મીમાં ન કરે. અહો, આવા સર્વ
શ્રેષ્ઠ જિનધર્મના સંસ્કાર મળ્‌યા તો આપણા સંતાનોને આપણે તેનાથી
છોડાવીએ...કુધર્મના કુવામાં ન નાખીએ.
આ વાતનો સૌએ સ્વીકાર કરવા છતાં કેટલાક વડીલોએ મુશ્કેલી
બતાવી છે કે ‘સમાજના પૈસાવાળા લોકો સામાન્ય સ્થિતિવાળા માણસો સાથે
સંબંધ બાંધવા આતુર નથી, સૌ પૈસા સામે જુએ છે!’ તે વડીલશ્રીએ રજૂ
કરેલી મુશ્કેલીમાં તથ્ય છે, આજ સમાજમાં તેવી પરિસ્થિતિ દેખાય છે, પણ
ધર્મપ્રેમી વડીલો અને તેમના બહાદૂર સંતાનો હવે જાગૃત બનતા જાય છે, તેઓ
જાગૃત થઈને આ બાબત મક્કમપણે હાથમાં લ્યે, તેનો પ્રચાર કરે, ને પોતાના
ઘરેથી જ તેના પાલનનો મંગળ પ્રારંભ કરે, તો સમાજમાં મહાન જાગૃતિનું અને
ધર્મપ્રભાવનાનું એક ઉત્તમ કાર્ય થશે. બહાદૂર યુવાનો જાગો! ને વીરપ્રભુના આ
અઢીહજારમા નિર્વાણમહોત્સવમાં તમારું કાર્ય સંભાળો. –
जय महावीर
પ્રકાશક : (સૌરાષ્ટ્ર) પ્રત : ૩૫૦૦
મુદ્રક : મગનલાલ જૈન, અજિત મુદ્રણાલય : સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર) : મહા (૩૬૪)