మేవోత్పాదాదయః, కుతః క్షణభేదః . తథా హి — యథా కులాలదణ్డచక్రచీవరారోప్యమాణసంస్కార-
సన్నిధౌ య ఏవ వర్ధమానస్య జన్మక్షణః, స ఏవ మృత్పిణ్డస్య నాశక్షణః, స ఏవ చ కోటిద్వయాధి-
రూఢస్య మృత్తికాత్వస్య స్థితిక్షణః, తథా అన్తరంగబహిరంగసాధనారోప్యమాణసంస్కారసన్నిధౌ య
ఏవోత్తరపర్యాయస్య జన్మక్షణః, స ఏవ ప్రాక్తనపర్యాయస్య నాశక్షణః, స ఏవ చ కోటిద్వయాధిరూఢస్య
ద్రవ్యత్వస్య స్థితిక్షణః . యథా చ వర్ధమానమృత్పిణ్డమృత్తికాత్వేషు ప్రత్యేకవర్తీన్యుత్పాదవ్యయధ్రౌవ్యాణి
త్రిస్వభావస్పర్శిన్యాం మృత్తికాయాం సామస్త్యేనైకసమయ ఏవావలోక్యన్తే, తథా ఉత్తరప్రాక్తన-
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞేయతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౧౯౭
రూపపర్యాయేణ స్థితిరిత్యుక్తలక్షణసంజ్ఞిత్వోత్పాదవ్యయధ్రౌవ్యైః సహ . తర్హి కిం బౌద్ధమతవద్భిన్నభిన్నసమయే త్రయం
భవిష్యతి . నైవమ్ . ఏక్కమ్మి చేవ సమయే అఙ్గులిద్రవ్యస్య వక్రపర్యాయవత్సంసారిజీవస్య మరణకాలే ఋజుగతివత్
క్షీణకషాయచరమసమయే కేవలజ్ఞానోత్పత్తివదయోగిచరమసమయే మోక్షవచ్చేత్యేకస్మిన్సమయ ఏవ . తమ్హా దవ్వం ఖు
తత్తిదయం యస్మాత్పూర్వోక్తప్రకారేణైకసమయే భఙ్గత్రయేణ పరిణమతి తస్మాత్సంజ్ఞాలక్షణప్రయోజనాదిభేదేపి ప్రదేశా-
నామభేదాత్త్రయమపి ఖు స్ఫు టం ద్రవ్యం భవతి . యథేదం చారిత్రాచారిత్రపర్యాయద్వయే భఙ్గత్రయమభేదేన దర్శితం తథా
౧. కోటి = ప్రకార (మిట్టీపన తో పిణ్డరూప తథా రామపాత్రరూప – దోనోం ప్రకారోంమేం విద్యమాన హై .)
భిన్న -భిన్న హోతా హై, ఏక నహీం హోతా, — ఐసీ బాత హృదయమేం జమతీ హై .)
(యహాఁ ఉపరోక్త శంకాకా సమాధాన కియా జాతా హై : — ఇసప్రకార ఉత్పాదాదికా
క్షణభేద హృదయభూమిమేం తభీ ఉతర సకతా హై జబ యహ మానా జాయ కి ‘ద్రవ్య స్వయం హీ ఉత్పన్న
హోతా హై, స్వయం హీ ధ్రువ రహతా హై ఔర స్వయం హీ నాశకో ప్రాప్త హోతా హై !’ కిన్తు ఐసా తో
మానా నహీం గయా హై; (క్యోంకి యహ స్వీకార ఔర సిద్ధ కియా గయా హై కి) పర్యాయోంకే హీ
ఉత్పాదాది హైం; (తబ ఫి ర) వహాఁ క్షణభేద -కహాఁసే హో సకతా హై ? యహ సమఝతే హైం : —
జైసే కుమ్హార, దణ్డ, చక్ర ఔర డోరీ ద్వారా ఆరోపిత కియే జానేవాలే సంస్కారకీ
ఉపస్థితిమేం జో రామపాత్రకా జన్మక్షణ హోతా హై వహీ మృత్తికాపిణ్డకా నాశక్షణ హోతా హై, ఔర
వహీ దోనోం ౧కోటియోంమేం రహనేవాలా మిట్టీపనకా స్థితిక్షణ హోతా హై; ఇసీప్రకార అన్తరంగ ఔర
బహిరంగ సాధనోం ద్వారా కియే జానేవాలే సంస్కారోంకీ ఉపస్థితిమేం, జో ఉత్తర పర్యాయకా జన్మక్షణ
హోతా హై వహీ పూర్వ పర్యాయకా నాశ క్షణ హోతా హై, ఔర వహీ దోనోం కోటియోంమేం రహనేవాలే
ద్రవ్యత్వకా స్థితిక్షణ హోతా హై .
ఔర జైసే రామపాత్రమేం, మృత్తికాపిణ్డమేం ఔర మిట్టీపనమేం ఉత్పాద, వ్యయ ఔర ధ్రౌవ్య ప్రత్యేక
రూపమేం (ప్రత్యేక పృథక్ పృథక్) వర్తతే హోనే పర భీ త్రిస్వభావస్పర్శీ మృత్తికామేం వే సమ్పూర్ణతయా
(సభీ ఏక సాథ) ఏక సమయమేం హీ దేఖే జాతే హైం; ఇసీప్రకార ఉత్తర పర్యాయమేం, పూర్వ పర్యాయమేం
ఔర ద్రవ్యత్వమేం ఉత్పాద, వ్యయ ఔర ధ్రౌవ్య ప్రత్యేకతయా (ఏక -ఏక) ప్రవర్తమాన హోనే పర భీ