Atmadharma magazine - Ank 354 (Original language). Page: 3.

PDF/HTML Page 41 of 53
single page version

: ૩૮ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૯

આપનાં ઘરનું ઉત્તમ આભૂષણ

શ્રી દિ. જૈન સ્વાધ્યાયમંદિર ટ્રસ્ટ, સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર) ના પુસ્તક

વિભાગમાં હાલ નીચેના ગુજરાતી પુસ્તકો મળે છે. પુસ્તકોની કિંમત ઉપરાંત તેનું

રવાનગી ખર્ચ પણ મંગાવનારે આપવાનું હોય છે. પુસ્તકના ઓર્ડરની સાથે તેની

કિંમતની રકમ પણ મોકલવી જરૂરી છે–કેમકે પુસ્તકો ઉધાર લખીને મોકલાતા

નથી. વી. પી. થી મંગાવવા ઈચ્છતા હોય તો તેમ લખવું જરૂરી છે. પુસ્તકોમાં

કમિશન અપાતું નથી. દરેક પુસ્તક આપને અધ્યાત્મના ઉચ્ચ સંસ્કાર અને

આત્મહિતની ઉત્તમ પ્રેરણા આપશે. આવા વીતરાગી સાહિત્યનો ખૂબ–ખૂબ પ્રચાર

કરવાની જરૂર છે. વીતરાગી સાહિત્ય એ શ્રાવકના ઘરનું શ્રેષ્ઠ આભૂષણ છે.

આત્મધર્મ–માસિક (વાર્ષિક લવાજમ) ૪–૦૦ સમ્યગ્જ્ઞાન દીપિકા ૧–પ૦

છ માસ (વૈશાખથી આસોના) ૨–૦૦ સમ્યગ્દર્શન ભાગ–૪ ૧–પ૦

આત્મધર્મ–માસિક (હિંદી) લવાજમ ૪–૦૦ સમ્યગ્દર્શન ભાગ–પ ૧–૨પ

મંગલ તીર્થયાત્રા ૬–૦૦ જિનેન્દ્ર ભજનમાળા ૧–૨પ

પ્રવચનસાર (મૂળશાસ્ત્ર) પ–પ૦ શ્રી કાનજીસ્વામીનો જીવન–પરિચય ૧–૦૦

સમયસાર પ્રવચન (ભાગ–૧) ૪–૦૦ દ્રવ્યસંગ્રહ ૧–૦૦

આત્મવૈભવ (૪૭ શક્તિ પ્રવચન) ૩–પ૦ જૈન સિદ્ધાંત – પ્રશ્નોત્તરમાળા ૧–૧૨

આત્મભાવના (સમાધિશતકપ્રવચન) ૩–૨પ રત્ન સંગ્રહ ભાગ–૧ ૦–૮૦

આત્મસિદ્ધિ પર પ્રવચનો ૩–૨પ રત્ન સંગ્રહ ભાગ–૨ ૦–૮૦

મોક્ષમાર્ગ પ્રકાશક ૩–૦૦ ચિદ્દવિલાસ ૦–૭પ

પંચાસ્તિકાય સંગ્રહ (મૂળશાસ્ત્ર) ૩–૦૦ અષ્ટપ્રવચન ૧–૦૦

સમયસાર–કળશ ટીકા ૨–પ૦ વીતરાગવિજ્ઞાન (છ ઢાળા પ્રવચનો) ભાગ–૨ ૦–પ૦

અનુભવ પ્રકાશપ્રવચનો ૨–પ૦ વીતરાગ વિજ્ઞાન (છ ઢાળા પ્રવચનો) ભાગ–૩ ૧–૦૦

પંચ કલ્યાણકપ્રવચનો ૨–૨પ અકલંક–નિકલંક (ધાર્મિક નાટક) ૦–૭પ

જિનેન્દ્ર પૂજા સંગ્રહ ૨–૦૦ દર્શનકથા ૦–૭૦

પુરુષાર્થ સિદ્ધિઉપાય ૨–૦૦ સમ્યક્પ્રભા ૦–૭પ

ઈષ્ટોપદેશ ૨–૦૦ આત્મસિદ્ધિ–અર્થ (ગૂટકો) ૦–૬૦

મોક્ષમાર્ગ પ્રકાશકનાં કિરણો (ભાગ–૨) ૧–૬૩ આત્મસિદ્ધિ (મૂળગાથા) ૦–૧પ

PDF/HTML Page 42 of 53
single page version

: ચૈત્ર : ૨૪૯૯ આત્મધર્મ : ૩૯ :

જિનેન્દ્ર પૂજાપલલ્વ ૦–પ૦ શૂરવીર સાધક ૦–૨પ

બાલબોધ પાઠામાળા ભાગ–૧ ૦–૪૦ સમાધિશતક (દોહરા) ૦–૧પ

બાલબોધ પાઠમાળા ભાગ–૨ ૦–પ૦ ભગવાન મહાવીર ૦–૧પ

બાલબોધ પાઠમાળા ભાગ – ૩ ૦–પપ ભગવાન ઋષભદેવ ૦–૧પ

વીતરાગવિજ્ઞાન પાઠમાળા ભગ–૧ ૦–પપ જિનપૂજા પાઠ (લઘુ આવૃત્તિ) ૦–૧૩

વીતરાગવિજ્ઞાન પાઠમાળા ભાગ–૨ ૦–૭પ આલોચના ૦–૧૩

વીતરાગવજ્ઞાન પાઠમાળા ભાગ–૩ ૦–૭પ જૈન બાળપોથી ભાગ–૧ ૦–૨પ

સમયસાર પદ્યાનુવાદ ૦–૩૧ જૈન બાળપોથી ભાગ–૨ ૦–૪૦

પ્રવચનસાર પદ્યાનુવાદ ૦–૩પ જૈન સિદ્ધાંત પ્રવેશિકા ૦–૧૬

સામાયિક પાઠ (અર્થસહિત) ૦–૩૦ અખંડ આરાધના ૦–પ૦

સમવસરણ સ્તુતિ ૦–૨પ

આત્મધર્મ–પ્રચાર તથા બાલવિભાગ માટે આવેલ રકમોની યાદી

પ૧ નિરંજન હિંમતલાલ સોનગઢ ૨પ મનીષકુમાર કાંતિલાલ અમદાવાદ

પ૦ મૂલચંદ કસ્તુરચંદ તલાટી મુંબઈ ૧પ સિદ્ધેશકુમાર રાજેશકુમાર અમદાવાદ

૪૧ અરુણકુમાર પરસોત્તમ બોટાદ ૨પ દમયંતીબેન ચુનીલાલ મોરબી

પ૧ સુરેન્દ્રકુમાર કસ્તુરચંદ તલાટી મુંબઈ પ૧ ભાઈલાલ ઘેલાભાઈ શાહ મદ્રાસ

૨પ રતિલાલ હરગોવિંદદાસ મોદી મુંબઈ ૧૦૧ ચીમનલાલ કરમણ નરસી નાઈરોબી

૨૧૦ મનસુખલાલ છગનલાલ દેસાઈ સોનગઢ ૧૦૧ મનસુખલાલ વેલજી મેપા નાઈરોબી

૨પ લાલચંદ જગજીવન શાહ કલકત્તા પ૧ મીલાબેન ચંદ્રકાન્ત જેઠાભાઈ નાઈરોબી

પ૧ મૂલચંદ કસ્તુરચંદ તલાટી મુંબઈ પ હરીશકુમાર કાંતીલાલ ભાયાણી સોનગઢ

૨પ છોટાલાલ પીતાંબરદાસ કલોલ ૧૧ અરૂણાબેન –

૨પ છગનલાલ મોનજીભાઈ દેસાઈ સોનગઢ ૨૫ ઝવેરીબેન ગુલાબચંદ જામનગર

૧૦૧ ઉજમબેન ચુનીલાલ શેઠ સોનગઢ ૨પ દુલીચંદજી ખેમરાજજી ખૈરાગઢ

૨પ કમલેશકુમાર કાંતિલાલ અમદાવાદ પ૧ કેશવલાલ ડામરદાસ ધ્રાંગધ્રા

PDF/HTML Page 43 of 53
single page version

: ૪૦ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૯

અમે તો જિનવરનાં સંતાન..... જિનવરપંથે વિચરશું.

ગાતાં પ્રભુજીનાં ગુણગાન....... ઉજવલ આત્માને વરશું.

સંપાદકનો પત્ર–

ધર્મપ્રેમી બાલબંધુઓ! પત્ર દ્વારા આ વખતે ઘણા દિવસે મળીએ છીએ. આજના

યુવાનોમાં ને બાળકોમાં દિવસે દિવસે ધાર્મિકસંસ્કાર વધતા જાય છે તે દેખીને આનંદ

થાય છે. બંધુઓ, આપણે તો વીરનાં સંતાન છીએ. આપણા વીરપ્રભુના જન્મનો

મંગલદિવસ ચૈત્રસુદ તેરસે આવી રહ્યો છે; પ્રભુએ આત્માની આરાધનાવડે પોતાનો

અવતાર સફળ કર્યો, તેમના ઉત્તમ જીવનમાંથી આત્મહિતની પ્રેરણા લઈને આપણે પણ

આત્માની આરાધના કરીએ–તે માટે આપણે તેમના જન્મદિવસને યાદ કરીને ઊજવીએ

છીએ. હવે તો તમારી સૌની પરીક્ષાઓ પૂરી થઈ ગઈ હશે, એટલે લૌકિક ભણતરનો

બોજો ઊતરી ગયો હશે. તો હવે ભવનો બોજો પણ ઉતારી નાંખે એવા વીતરાગ–

વિજ્ઞાનનો વધુ અભ્યાસ કરવામાં ચિત્તને પરોવજો. સારા મુમુક્ષુજીવોના સંગે ધર્મચર્ચા,

ઉત્તમ જૈનસાહિત્યનું વાંચન, તીર્થંકર વગેરે મહાપુરુષોનાં જીવનચરિત્ર, આપણા તીર્થોનો

પરિચય, વગેરે દ્વારા તમારા જીવનમાં આત્મજ્ઞાન અને વૈરાગ્યના ઉત્તમ સંસ્કાર જરૂર

લેજો. એ જ ખરું લાભકારી છે. રજાના દિવસોને જ્યાંત્યાં હરવાફરવામાં કે

રમતગમતમાં વેડફી ન દેશો. આ વખતે શિક્ષણવર્ગ સોનગઢમાં ખુલવાનો નથી. પરંતુ

તમારા ગામમાં તમે સૌ વિદ્યાર્થીઓ હળીમળીને વડીલોની દોરવણીપૂર્વક ખૂબ જ હોંશથી

નવો નવો ધાર્મિક અભ્યાસ કરીને, ‘રજામાં ધર્મની મજા’ કરજો.–એ જ જીવનની સાચી

મજા છે. રજા દરમિયાન તમારી સૌની ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ જણાવશો તો આનંદ થશે.

– જય જિનેન્દ્ર લી. તમારો ભાઈ હરિ.

PDF/HTML Page 44 of 53
single page version

: ચૈત્ર : ૨૪૯૯ આત્મધર્મ : ૪૧ :

ઓળખી કાઢો–આપણા તીર્થંકર ભગવંતોને

બાળકો! આપણા ઋષભદેવથી માંડીને મહાવીર સુધીના

૨૪ તીર્થંકરોને તો તમે જાણો જ છો. તો હવે તેમાંથી નીચે

લખેલા તીર્થંકર ભગવાનને તમારે ઓળખી લેવાના છે. તે

ભગવંતોને શોધતાં તમને મજા પડશે, ને ઘણું જાણવાનું મળશે.

(૧) એવા ક્્યાં તીર્થંકર છે કે તેમનો અને તેમના પુત્રનો બંનેનો એક જ જન્મ

દિવસ હોય?

(૨) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેમની માસીએ તેમને આહારદાન કર્યું હોય?
(૩) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેમણે વર્ષીતપ કરીને પારણા વખતે હાથમાં

શેરડીનો રસ પીધો હોય?

(૪) એવા ક્યા તીર્થંકર છે કે વિદેહક્ષેત્રના તીર્થંકરે યાદ કરવાથી જેઓ વૈરાગ્ય

પામ્યા હોય?

(પ) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેઓ સિંહના ભવમાં સમકિત પામ્યા હોય?
(૬) એવા ક્્યાં તીર્થંકર છે કે જમનું ચિહ્ન સર્પ હોય?
(૭) એવા ક્યા તીર્થંકર છે કે જેનું ચિહ્ન ઝાડ (કલ્પવૃક્ષ) હોય?

(૮) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેમના બે પુત્રો સામસામા લડયા હોય?–અને પછી

મોક્ષ પામ્યા હોય?

(૯) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેમના પુત્રો જ તેમના ગણધર થયા હોય?
(૧૦) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેમને બે ઉત્તમ પુત્રી હોય?

(૧૧) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જે ખરેખર સ્ત્રી ન હોવા છતાં અજ્ઞાનીઓ જેને

સ્ત્રી માનતા હોય?

(૧૨) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેઓ અષાડ સુદ છઠ્ઠે ત્રિશલા માતાની કુંખે પધાર્યા

હોય?

PDF/HTML Page 45 of 53
single page version

: ૪૨ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૯

(૧૩) એવા ક્યા તીર્થંકર છે કે જેઓ ફાગણવદ નોમે જન્મ્યા હોય?
(૧૪) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેમના પ્રતાપે ભારતમાં દીપાવલી પર્વ ઉજવાય છે?
(૧પ) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેઓ પોતે બે વખત (પૂર્વ ભવોમાં) તીર્થંકર પ્રભુના

પુત્ર થયા, ને પછી પોતે તીર્થંકર થયા! ને તેમના ભાઈ તેમના ગણધર થયા?

(૧૬) એવા કયા તીર્થંક્ર છે કે જેમના પુત્ર ચક્રવર્તી થયા હોય?
(૧૭) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેઓ તે ભવમાં ચક્રવર્તી પણ થયા હોય?
(૧૮) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેમને ૧૦૦ પુત્રો થયા હોય ને તે બધાય પુત્રો તે

જ ભવે મોક્ષ પામ્યા હોય?

(૧૯) શ્રી નેમિનાથ ભગવાન ઉપરાંત બીજા એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેઓ લગ્ન

વખતે વૈરાગ્ય પામ્યા હોય?

(૨૦) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેઓ મુનિદશામાં માત્ર છ દિવસ જ રહ્યા હોય?
(૨૧) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેમને સૌથી વધુ (૧૧૬) ગણધરો હોય?
(૨૨) ચંદ્રપ્રભુ સિવાય બીજા એવા કયા ભગવાન છે કે જેમના શરીરનો વર્ણ સફેદ

હોય?

(૨૩) નેમનાથ ભગવાન સિવાય બીજા કયા ભગવાન એવા છે કે જેઓ શ્યામવર્ણા

હોય?

(૨૪) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેઓ કાશીમાં જન્મ્યા હોય?
(૨પ) એવા કયા તીર્થંક્ર છે કે જેમના નિમિત્તે બે સર્પો પણ ધર્મ પામ્યા હોય?
(૨૬) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેઓ સૌરાષ્ટ્ર–ગુજરાતમાં સૌથી ઊંચા સ્થાને

બિરાજતા હોય?

(૨૭) એવા કયા તીર્થંકર છે કે ભીમ વગેરે પાંડવોએ જેમનો ઉપદેશ સાંભળ્‌યો

હોય?

(૨૮) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેઓ શ્રીકૃષ્ણના સગા થતા હોય?
(૨૯) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેઓ સૌરાષ્ટ્રમાંથી મોક્ષ પામ્યા હોય?
(૩૦) એવા કયા તીર્થંકર છે કે જેમની સમીપે શ્રેણીકરાજા ક્ષાયિક સમકિત પામ્યા?

(જવાબો આવતા અંકે વાંચશો.)

PDF/HTML Page 46 of 53
single page version

: ચૈત્ર : ૨૪૯૯ આત્મધર્મ : ૪૩ :

* પચીસ વર્ષ પહેલાંંની વાત *

આપણા બાલવિભાગ દ્વારા આજે ત્રણહજાર કરતાં વધુ સભ્યો

આનંદથી ધર્મના સંસ્કાર મેળવી રહ્યા છે. બંધુઓ, તમારામાંથી ઘણા

સભ્યોને કદાચ ખબર નહિ હોય કે આ બાલવિભાગ ક્્યારે શરૂ

થયો? તો તે સંબંધી થોડી વિગત તમને જણાવું.

* આત્મધર્મમાં બાલવિભાગની પહેલીવહેલી શરૂઆત આજથી પચીસ વર્ષ પહેલાંં,
(વીર સં. ૨૪૭૪ ના માગશર માસમાં) થઈ હતી.

* તે વખતના સંપાદક મુરબ્બીશ્રી રામજીભાઈ પોતે પણ બાલવિભાગમાં લેખો

લખતા હતા, અને બાળકોને પ્રોત્સાહન આપતા હતા.

* તે વખતે દરમહિને બાળકોને પ્રશ્ન પૂછતા, અને જવાબ લખનારને સૌને ઈનામ
પણ અપાતા, તથા તેમનાં નામો દરમહિને છપાતા હતા. તે વખતના
બાલવિભાગના સભ્યોના ઘરે આજે પણ તેમને મળેલા ઈનામના ફોટાઓ
દીવાલપર શોભી રહ્યા છે. તે વખતના બાલવિભાગના કેટલાક સભ્યોના પુત્રો
પણ આજે બાલવિભાગમાં હોંશથી ભાગ લઈ રહ્યા છે.

* જેને જાતિસ્મરણજ્ઞાન છે. તે રાજુલબાળા આજે આપણા બાલવિભાગની સભ્ય
(નં. ૬૨૮) છે.

* એ વખતની સભ્યસંખ્યા કરતાં દસગુણા સભ્યો આજે આપણા બાલવિભાગમાં
હોંશથી ભાગ લઈ રહ્યા છે; ને તેમના વડીલો તરફથી દરવર્ષે હજારો રૂપિયાની
રકમ બાલવિભાગના વિકાસ માટે આવે છે.

* આજના મોજશોખ અને સિનેમાના યુગમાં હજારો બાળકોને તે કુસંસ્કારોથી દૂર
રાખવાનું ને ધર્મમાં રસ લેતા કરવાનું સુંદર કામ બાલવિભાગ દ્વારા થઈ રહ્યું છે.

* દરેક બાળક પોતાને ‘અમે તો જિનવરનાં સંતાન’ એમ ઓળખાવતાં ગૌરવ

અનુભવે છે, ને ઘરમાં આવતું ‘આત્મધર્મ’ વાંચવાનો પહેલો હક્ક પોતાનો છે–
એમ માને છે; અને વીરપ્રભુના મોક્ષના અઢીહજાર વર્ષનો ઉત્સવ ઉજવવા
થનગની રહ્યા છે.–આવા બાલવિભાગના વિકાસ માટે આપના સલાહ–સૂચનો
તેમજ લખાણો જોડકણાં વગેરે મોકલવા હાર્દિક આમંત્રણ છે. (સં.)

PDF/HTML Page 47 of 53
single page version

: ૪૪ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૯

વિવિધ વાનગી પીરસતા આ વિભાગમાં જિજ્ઞાસુઓ

સારો રસ લઈ રહ્યા છે. જિજ્ઞાસુઓને ઉપયોગી અવનવી

માહિતી તેમજ પ્રશ્ન–ઉત્તર આ વિભાગમાં આપવામાં આવે છે.

પ્રશ્ન: – દેવગતિના દેવોનું સરેરાશ આયુષ્ય

કેટલું?
ઉત્તર: – સરેરાશ પ્રમાણે દેવગતિના દેવોનું

આયુષ્ય સંખ્યાતા વર્ષનું થાય છે. જોકે

તેમાં કેટલાક દેવો અસંખ્ય વર્ષના

આયુષવાળા છે પરંતુ સંખ્યાત વર્ષના

આયુષવાળા દેવો ઘણા વધુ (અસંખ્યાત

ગુણા) છે; એટલે સરેરાશ ગણતરીથી

દેવોનું આયુષ્ય સંખ્યાત વર્ષ જ થાય છે.
પ્રશ્ન: – દેવ કરતાં મનુષ્યનું આયુષ્ય વધારે

હોઈ શકે?
ઉત્તર: હા; દેવોમાં મોટા ભાગના દેવો

સંખ્યાત વર્ષના જ આયુષવાળા છે (–જોકે

ઓછામાં ઓછા દશ હજાર વર્ષનું આયુષ્ય

તો ખરૂં જ.) – પરંતુ મનુષ્યોમાં જુગલિયા

મનુષ્યોનું આયુષ અસંખ્યાત વર્ષોનું હોય

છે તેમજ ઉત્તમ કાળના જીવોનું આયુષ્ય

પણ ઘણું વધારે (કરોડો–અબજો કરતાંય

વધુ વર્ષોનું) હોય છે.
પ્રશ્ન: – જીવો સ્વર્ગમાં ઝાઝા કે મોક્ષમાં?
ઉત્તર: મોક્ષમાં. (સ્વર્ગમાં અસંખ્યજીવો છે,

જ્યારે મોક્ષમાં અનંત જીવો છે, એટલે

સ્વર્ગ કરતાં અનંત ગુણા જીવો મોક્ષમાં
છે.)
પ્રશ્ન: – જીવો સ્વર્ગમાં ઝાઝા કે નરકમાં?

ઉત્તર: સ્વર્ગમાં. (જોકે સ્વર્ગ અને નરક

બંનેમાં જીવો અસંખ્યાતા છે, પરંતુ નરક

કરતાં સ્વર્ગના જીવો અસંખ્યગુણા વધુ
છે.)
પ્રશ્ન:– જીવો સ્વર્ગમાં વધુ કે મનુષ્યમાં?
ઉત્તર:– સ્વર્ગમાં.

૦૦૦ ત્રણ પ્રશ્ન:– ૦૦૦

(૧) દેવોને ચાર છે, નારકીને ચાર,

તિર્યંચોને પાંચ, મનુષ્યોને ચૌદ, પંચેન્દ્રિય
સિવાયના જીવોને એક, – એ શું?

(૨) જગતમાં સિદ્ધભગવાન ઝાઝા કે
મનુષ્યો ઝાઝા?
(૩) આપણે મોક્ષમાં જવું છે. તો નીચેની

દશ વસ્તુમાંથી કઈ કઈ પાંચ વસ્તુઓ
મોક્ષમાં સાથે લઈ જશું? તે પસંદ કરો
(૧) માનવદેહ, (૨) સમ્યગ્દર્શન,
(૩) પુણ્ય, (૪) શ્રુતજ્ઞાન,
(પ) તીર્થંકર પદ, (૬) કેવળજ્ઞાન,
(૭) શુભરાગ, (૮) અમૂર્તપણું,
(૯) સુખ, (૧૦) અસ્તિત્વ.

PDF/HTML Page 48 of 53
single page version

: ચૈત્ર : ૨૪૯૯ આત્મધર્મ : ૪૫ :

સંતો બોલાવે છે

– આનંદના ધામમાં

સંસારમાં રાગમાં સૂતેલા અજ્ઞાની પ્રાણીઓને જગાડીને, આનંદના ધામમાં

બોલાવતાં શ્રીગુરુ કહે છે કે–

અરે જીવ! તું તો અતીન્દ્રિય આનંદરસનો સમુદ્ર છો. આનંદ જ તારું સ્વરૂપ છે,

ને તેને ભૂલીને તું આ રાગાદિ દુઃખભાવોને નિજપદ માનીને તેમાં મોહી રહ્યો છે,–એ તે

કાંઈ તને શોભે છે! તારું તો આનંદધામ છે, તે આનંદધામમાં તું આવ. રાગ તારું પદ

નથી.

અરે, દેખતો–જાગતો ચૈતન્યસ્વભાવ તું પોતે, અને પોતાના સ્વરૂપને તું ન દેખ,

ને રાગાદિ અજ્ઞાનભાવોને જ પોતાનું સ્વરૂપ માનીને તેનો જ અનુભવ કર એવું

મોહાંધપણું કાંઈ તને શોભતું નથી. આવું અંધપણું હવે તું છોડ....ને તારા ચૈતન્યમય

સ્વપદને દેખીને તેને અનુભવમાં લે.

અહા, ચૈતન્યપ્રભુ આત્મા! એ તે જ્ઞાનપદમાં વસે કે રાગમાં વસે? રાગ તો

ચૈતન્યપ્રભુને રહેવા માટે અપદ છે, ચૈતન્યપ્રભુ તો એક જ્ઞાનપદમાં જ રહેનારા છે. અરે

ચૈતન્યપ્રભુ! તને તારા ચૈતન્યપદના આનંદનું વેદન શોભે, રાગનાં વેદન તને ન શોભે.

‘રાગ’ કહેતાં તેની સાથે દ્વેષ, ક્રોધ–માન–માયા–લોભ, હર્ષ–શોક, શુભ–અશુભ

લાગણીઓ તે બધા પરભાવો સમજી લેવા. તે બધાય પરભાવોમાં ક્્યાંય ચૈતન્યનું

સ્થાન નથી, ચૈતન્યને માટે તે અસ્થાન છે, અપદ છે. ચૈતન્યપદ તો રાગ વગરનું છે.

ચૈતન્યમહારાજા તો સુખના ધામમાં વસે તેવા છે; તે રાગાદિ દુઃખના ભાવમાં

કેમ વસે? રાજા ઉકરડામાં સૂએ–એ તે કાંઈ તેને શોભે?–ના; એ તો તેને માટે અપદ છે.

રાજાનું સ્થાન તો હીરાજડિત સિંહાસનમાં હોય તેમ જગતમાં શ્રેષ્ઠ એવો આ

આત્મભગવાન જ્ઞાન–આનંદમય પોતાના શાંતિધામમાં વસનારો છે; તે રાગાદિ

અશુદ્ધભાવોના ઉકરડામાં લીન થઈને તેમાં સુખ માને–એ તે કાંઈ તેને શોભે? ના, એ

તો તેને માટે અપદ છે, દુઃખ છે, અશોભા છે, અસ્થાન છે. આત્મભગવાનનું સ્થાન તો

પોતાના અનંતગુણોની નિર્મળ પરિણતિમાં હોય. આ રીતે નિજપદ બતાવીને શ્રીગુરુ

તેને જગાડે છે કે અરે ભગવાન! તું જાગ! અપાર મહિમાથી ભરેલા તારા શુદ્ધ

PDF/HTML Page 49 of 53
single page version

: ૪૬ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૯

ચૈતન્યપદને તું સંભાળ! તું અનાદિ અજ્ઞાનથી પરપદમાં સૂતો... નિજપદને ભૂલીને અંધ

થયો.... હે જીવ! હવે તો તું જાગ! ભેદજ્ઞાનચક્ષુ ખોલીને તારા અંતરમાં સુખધામને

દેખ! તારું પદ કેવું સુંદર છે!

શુદ્ધ–બુદ્ધ–ચૈતન્યધન સ્વયં જ્યોતિ સુખધામ;
બીજું કહીએ કેટલું? કર વિચાર તો પામ.

અહા, અનંતસુખનું ધામ એવું ચૈતન્યપદ, તે સંતો દિન–રાત પોતાના અંતરમાં

ધ્યાવીને અપૂર્વ આનંદને અનુભવે છે. ભગવાન! તું પણ આવા તારા સુખધામમાં

આવ. રાગના વેદનથી અનંતકાળ તું સંસારમાં રખડ્યો, હવે ત્યાંથી પાછો વળ......ને

આ તરફ આવ. તારું ચૈતન્યપદ મહા આનંદમય છે તેને તારા અંતરમાં તું દેખ. જાગ!

અત્યારે આ જાગવાનો અવસર છે, નિજપદના આનંદને સાધવાનો આ અવસર છે.

આ સંસારના દુઃખના વેદનથી તારે છૂટવું હોય ને ચૈતન્યની પરમ વીતરાગી

શાંતિનું વેદન કરવું હોય તો, અમે રાગથી ભિન્ન તારું સ્વપદ તને બતાવીને છીએ. તે

ચૈતન્યમય સ્વપદને તું અંતરમાં દેખ.....પરભાવથી પાછો વળીને આ સ્વભાવ તરફ

આવ.

વાહ રે વાહ! વીતરાગી સંતો જગતના જીવોને મોક્ષના માર્ગમાં બોલાવે છે આ

તરફ આવો.....આ તરફ આવો! અંતરનું આનંદમય શુદ્ધ ચૈતન્યપદ દેખાડીને કહે છે કે

વાહ! આ તમારું સ્થિર ચૈતન્યપદ મહા આનંદસહિત શોભી રહ્યું છે–તે નિજપદમાં તમે

આવો તેને જ તમે અનુભવો; ને રાગાદિને પરપદ જાણીને તેનો અનુભવ છોડો.

સ્વપદમાં આવતાં તમને કોઈ અદ્ભુત–અપૂર્વ આનંદ થશે.

પ્રભુ! તું આનંદનો ભંડાર; તારી પર્યાયમાં પણ આનંદ જ શોભે, તારી પર્યાયમાં

રાગ નથી શોભતો. રાગ તો અશુદ્ધ છે, તું તો શુદ્ધ ચૈતન્યમય છો; તારું કાર્ય પણ શુદ્ધ જ

હોય, રાગાદિ અશુદ્ધતા તે ખરેખર તારું કાર્ય નથી. ચૈતન્યનું કાર્ય તો ચૈતન્યભાવરૂપ જ

હોય, અચેતનરૂપ (રાગરૂપ) તેનું કાર્ય ન હોય. દ્રવ્યથી ને પર્યાયથી સર્વ પ્રકારે શુદ્ધ

ચૈતન્યરસમય તારું નિજપદ છે. અનંતાનંત ગુણની શાંતિનો વૈભવ તારામાં ભર્યો છે.

આવા નિજવૈભવથી ભરપૂર નિજપદને દેખીને તું આનંદિત થા. આમ સંતો આનંદના

ધામમાં બોલાવે છે.

વાહ રે વાહ! કેવું અદ્ભુત સુંદર છે મારું આ આનંદધામ!

આનંદધામ બતાવીને સંતોએ મહાન ઉપકાર કર્યો છે.

PDF/HTML Page 50 of 53
single page version

: ચૈત્ર : ૨૪૯૯ આત્મધર્મ : ૪૭ :

આત્મા......આત્મા.....આત્મા.....રે................

અહો! અદ્ભુત ચિદાનંદ આત્મા.........

જેને દેખતાં થઈશ પરમાત્મા રે.....

અહો, અદ્ભુત ચિદાનંદ આત્મા.....

ભૂલ મા ભૂલ મા ભૂલ મારે રે

તારી ચિદાનંદ વસ્તુને ભૂલ મા!

પરને પોતાની માન મા રે

અહો, અદ્ભુત ચિદાનંદ આત્મા!.....આત્મા૦

તારામાં શાંત થા..... ધર્માત્મા જીવ થા!

સ્વરૂપ બહાર તું ભમ મા રે....

તારી ચિદાનંદ વસ્તુને ભૂલ મા.....ભૂલ મા

સમ્યગ્દ્રષ્ટિ થા... ભ્રમ મટાડી,

આનંદ સ્વરૂપે તું લીન થા રે.....

અહો! અદ્ભુત ચિદાનંદ આત્મા!......આત્મા૦

આનંદનો દરિયો જ્ઞાનસ્વરૂપી

ઉછળે એમાં તું મગ્ન થા રે.....

તારી ચિદાનંદ વસ્તુને ભૂલ મા..... ભૂલ મા

આવી ગયો છે અવસર રૂડો

શાંતસ્વરૂપે તું સ્થિર થા રે.....

અહો! અદ્ભુત ચિદાનંદ આત્મા! ..... આત્મા૦

(સમયસાર પ્રવચનો પૃષ્ઠ ૧૭પ ઉપરથી)

PDF/HTML Page 51 of 53
single page version

: ૪૮ : આત્મધર્મ : ચૈત્ર : ૨૪૯૯

પહોળો રસ્તો (સુંદર માર્ગ)

બે મિત્રો વાત કરતા હતા –
એક અમેરિકન કહે–અમારે ત્યાં શહેરના રસ્તા એટલા પહોળા છે કે પૂર ઝડપે

એક સાથે ચાર મોટર જાય ને ચાર મોટર આવે.

જૈન કહે–ભાઈ, અમારો મોક્ષપૂરીનો રસ્તો તો એટલો પહોળો છે કે તેમાં

અસાધારણ ઝડપે (મોટર કરતાંય અસંખ્યાતગણી ઝડપે) એકસો આઠ જીવો એકસાથે

ગમન કરી શકે. અમેરિકામાં તો મોટરના ઘણાય અકસ્માત થતા હશે, પણ અમારી આ

અમરપુરીના માર્ગમાં કદી કોઈને અકસ્માત થતો નથી. હા, એટલું ખરું કે આ માર્ગ

માત્ર ‘વનવે’ છે, તે માર્ગે મોક્ષમાં જવાય છે ખરું, પણ પાછા અવાતું નથી. ખરેખર,

આવો માર્ગ તે જ સુંદર માર્ગ છે.

* * * * *

આત્મધર્મ માસીક– પત્રના સ્વામીત્વ વગેરે સંબંધી જાહેરાત.

પ્રકાશન સ્થળ– દિગમ્બર જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ, સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર)
પ્રકાશન તિથિ– દરેક અંગ્રેજી માસની દસમી તારીખ
પ્રકાશક–

શ્રી દિ. જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ સોનગઢ (સૌ.)

મુદ્રક– મનગલાલ જૈન, અજિત મુદ્રણાલય સોનગઢ (સૌ.)

તંત્રી– શ્રી પુરુષોતમદાસ શિવલાલ કામદાર

રાષ્ટ્રીયતા– ભારતીય
સ્વાધિકાર– દિગમ્બર જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર, ટ્રસ્ટ સોનગઢ (સૌ.)

હું જાહેર કરું છું કે ઉપરોકત માહિતી મારી જાણ અને વિશ્વાસમુજબ બરાબર છે.

તા. ૨૦–૪–૭૩ વ્યવસ્થાપક: શ્રી દિ. જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ, સોનગઢ

* * * * *

* વૈરાગ્ય સમાચાર––રાજકોટના શ્રી જયાલક્ષ્મીબેન (તેઓ ભાઈશ્રી

આનંદલાલ નાનાલાલ જસાણીના ધર્મપત્ની ઉ. વ. પ૩) તા. ૩–૩–૭૩ના રોજ મુંબઈ

મુકામે સ્વર્ગવાસ પામ્યા છે. તેઓએ રાજકોટ તેમ જ સોનગઢમાં ઘણો વખત ગુરુદેવના

સત્સંગનો લાભ લીધો હતો વીતરાગી દેવગુરુના શરણે તેઓ આત્મહિત પામો.

PDF/HTML Page 52 of 53
single page version

સમાચાર (ટાઈટલ પાનું ૨ થી ચાલુ)

લખનૌથી ગૌહાત્તી માટે બે સીધી ગાડી મળે છે. અથવા મુંબઈથી (વાયા નાગપુર)

હાવરા મેઈલમાં કલકત્તા જઈને ત્યાંથી ગૌહાતી માટે ‘કામરૂપ એકસપ્રસ’ મળે છે.

(કલકત્તાથી બોઇંગપ્લેન ૪પ મિનિટમાં ગૌહાતી પહોંચે છે. એક સવારે છ વાગ્યે અને

બીજું બપોરે ૩ વાગે ઉપડે છે. ગુજરાતથી જવા માટે વીરમગામ–હાવરાનો ડબ્બો લાગે છે

તેમાં કલકત્તા થઈને ઉપરના રસ્તે ગૌહાત્તી જવાય છે. (આ રસ્તે વચ્ચે દિલ્હી આવતું

નથી.) અમદાવાદથી દિલ્હીની સીધી ટે્રઈનો મળે છે, અને દિલ્હીથી આસામમેલ સવારમાં

ઉપડે છે, તે (વચ્ચે બરૌની સ્ટેશને બદલીને) ૪૬ કલાકમાં ગૌહાતી પહોંચાડે છે.

ગૌહાતીનું સરનામું–

ફોન નં. ૩૨૨૧ તથા પ૫૦૧, પપ૨૩ શ્રી દિં. જૈન મુમુક્ષુમંડળ
ટેલીગ્રામ: –

SUINIEL GAUHATI C/o. एयर आसाम, ફેન્સી બજાર,

ગાહાતી (આસામ)

પૂ. ગુરુદેવ ગૌહાતીથી તા. ૮ મંગળવારના રોજ પ્રસ્થાન કરીને કલકત્તા થઈ

મુંબઈ પધારશે અને ત્યાં રવિવાર તા. ૧૩ May સુધી બિરાજશે. મુંબઈમાં વૈશાખ સુદમાં

દાદર–ઘાટકોપર અને મલાડના જિનમંદિરોની વાર્ષિક તિથિઓ છે. ત્યારબાદ તા. ૧૪

May સોમવારના રોજ મુંબઈથી ભાવનગર થઈ સોનગઢ પધારશે.

ગતમાસમાં ફાગણ વદ ત્રીજે ઘાટકોપર (સર્વોદય ઈસ્પિતાલ) માં સ્થાપિત

આદિનાથભગવાનની પ્રતિષ્ઠાની પ્રથમ વર્ષગાંઠ નિમિત્તે ગુરુદેવ મુંબઈ પધાર્યા હતા, ને

ચાર દિવસ ત્યાં હજારો મુમુક્ષુઓએ ગુરુવેદવના પ્રવચનનો લાભ લીધો હતો. તે

દરમિયાન દાદર–ઘાટકોપર–મલાડ તથા મુંબઈના જિનાલયોના દર્શન કરવા ગયા હતા,

તેમજ બોરીવલીમાં બિરાજમાન ભગવાન ઋષભદેવ–ભરત–બાહુબલિ ત્રિમૂર્તિ–

ભગવંતોની ભવ્ય પ્રતિમાઓના દર્શન–ભક્તિના કાર્યક્રમમાં પણ હજારો ભક્તોએ

ઉત્સાહથી ભાગ લીધો હતો, તથા ત્યાંની સંસ્થામાં પાંચ હજાર રૂપિયાનું ફંડ નોંધાવ્યું

હતું. ત્રિમૂર્તિના દર્શનથી સૌએ પ્રસન્નતા વ્યક્ત કરી હતી.

મુંબઈથી ગુરુદેવ બેંગલોર શહેર પધાર્યા હતા, અને ત્યાં ફાગણ વદ ૭ (તા.

૨૪–૩–૭૩)ના રોજ જિનમંદિર સમવસરણમંદિર તથા સ્વાધ્યાયમંદિરના શિલાન્યાસની

વિધિ ગુરુદેવની મંગલ છાયામાં વિદ્વાન ભાઈશ્રી લાલચંદભાઈ મોદીના સુહસ્તે થઈ

હતી. આ પ્રસંગે શેઠશ્રી જુગરાજ્જી તથા શેઠશ્રી ભભૂતમલજીએ ઉત્સાહ બતાવ્યો હતો;

ને બેંગલોરના હજારો જિજ્ઞાસુઓએ લાભ લીધો હતો, બેંગલોરથી પૂ. ગુરુદેવ મુંબઈ

પધાર્યા હતા અને ત્યાંથી તા. ૨૬મી માર્ચે સોનગઢ પધાર્યા હતા.

PDF/HTML Page 53 of 53
single page version

ફોન નં. ૩૪ “આત્મધર્મ” Regd. No. G. 182

દશ મિત્રો ભેગા થઈને ચર્ચા કરતા હતા કે આપણા જીવનનું ધ્યેય શું છે?

એક મિત્ર કહ્યું: અત્યારે બી. એ ભણું છું ને ખૂબખૂબ ભણીને અમેરિકા જવાનું ધ્યેય છે.
બીજા મિત્રે કહ્યું: આપણે તો પરદેશ જવા કરતાં ભારતમાં જ રહીને સ્વદેશની સેવા

કરવાનું ધ્યેય છે.

ત્રીજો મિત્રે કહ્યું:અત્યારે રક્ષાનો મોટો પ્રશ્ન છે તેથી આપણે તો લશ્કરમાં સેવા આપીને,

દુશ્મનદેશોને બતાવી આપવું છે કે ભારતના યુવાનો કેવા બહાદૂર છે!!

ચોથો મિત્ર: આપણે તો વેપારમાં ઝંપલાવીને એક કરોડ રૂા. ભેગા કરવાનું ધ્યેય છે.
પાંચમાં મિત્ર કહે: આપણે ધન ભેગું કરવાની કે પરદેશની અભિલાષા નથી, પણ

આપણને મળેલું ભણતર બીજા બાળકોને શીખડાવવું તે ધ્યેય છે.

છઠ્ઠો મિત્ર કહે: આપણને તો પરભવની ચિન્તા છે, એટલે સારાં સારાં કામો કરીને

બીજા ભવે સ્વર્ગમાં જઈએ એવું ધ્યેય છે.

સાતમો મિત્ર કહે: પરભવની કોને ખબર છે! પરભવની ચિન્તા કરી કરીને દૂબળા થવા

કરતાં આપણે તો અત્યારે મોજમજાથી જીવવું ને જીંદગીમાં આનંદ
ભોગવવો એ ધ્યેય છે.

આઠમો મિત્ર: આપણે તો બસ, ખાધેપીધે સુખી રહીએ ને થઈ શકે એટલી સાધુ

સંતોની સેવા કરીએ–એ સિવાય જીવનમાં બીજું શું જોઈએ?

નવમો મિત્ર: દુનિયાના જીવો અત્યારે બહુ દુઃખી છે, તે દુઃખી જીવોની સેવામાં જીવન

હોમી દેવું – એવું આપણું ધ્યેય છે.

દશમો મિત્ર: મને તો જીવનમાં એક જ ભાવના છે કે મારા આત્માને પ્રાપ્ત કરું!

આત્માની શુદ્ધતા પ્રાપ્ત કરીને સાચી શાંતિ પામું ને આ ભવદુઃખોથી છૂટું –
એ જ મારા જીવનનું ધ્યેય છે.

દસમા મિત્રની ઉત્તમ વાત બધા મિત્રોએ ઉત્સાહથી સ્વીકારી લીધી. બંધુઓ,

સત્સમાગમ અને જૈનધર્મનો આવો ઉત્તમ યોગ પામીને આત્મા પોતાની શાંતિને
અનુભવે ને મોક્ષને સાધે એ જ જીવનનું સાચું ધ્યેય છે.

પ્રકાશક : (સૌરાષ્ટ્ર) પ્રત : ૩૨પ૦

મુદ્રક : મગનલાલ જૈન, અજિત મુદ્રણાલય: સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર) : અષાઢ [૩૫૪]

< Previous Page