કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] નવપદાર્થપૂર્વક–મોક્ષમાર્ગપ્રપંચવર્ણન
[
૧૬૩
મોક્ષમાર્ગસ્યૈવ તાવત્સૂચનેયમ્.
સમ્યક્ત્વજ્ઞાનયુક્તમેવ નાસમ્યક્ત્વજ્ઞાનયુક્તં, ચારિત્રમેવ નાચારિત્રં, રાગદ્વેષપરિહીણમેવ ન
રાગદ્વેષાપરિહીણમ્, મોક્ષસ્યૈવ ન ભાવતો બંધસ્ય, માર્ગ એવ નામાર્ગઃ, ભવ્યાનામેવ નાભવ્યાનાં,
લબ્ધબુદ્ધીનામેવ નાલબ્ધબુદ્ધીનાં, ક્ષીણકષાયત્વે ભવત્યેવ ન કષાયસહિતત્વેભવતીત્યષ્ટધા નિયમોઽત્ર
દ્રષ્ટવ્યઃ.. ૧૦૬..
-----------------------------------------------------------------------------
ગાથા ૧૦૬
અન્વયાર્થઃ– [સમ્યક્ત્વજ્ઞાનયુક્તં] સમ્યક્ત્વ ઔર જ્ઞાનસે સંયુક્ત ઐસા [ચારિત્રં] ચારિત્ર–
[રાગદ્વેષપરિહીણમ્] કિ જો રાગદ્વેષસે રહિત હો વહ, [લબ્ધબુદ્ધીનામ્] લબ્ધબુદ્ધિ [ભવ્યાનાં]
ભવ્યજીવોંકો [મોક્ષસ્ય માર્ગઃ] મોક્ષકા માર્ગ [ભવતિ] હોતા હૈ.
ટીકાઃ– પ્રથમ, મોક્ષમાર્ગકી હી યહ સૂચના હૈ.
સમ્યક્ત્વ ઔર જ્ઞાનસે યુક્ત હી –ન કિ અસમ્યક્ત્વ ઔર અજ્ઞાનસે યુક્ત, ચારિત્ર હી – ન કિ
અચારિત્ર, રાગદ્વેષ રહિત હો ઐસા હી [ચારિત્ર] – ન કિ રાગદ્વેષ સહિત હોય ઐસા, મોક્ષકા હી –
૧ભાવતઃ ન કિ બન્ધકા, માર્ગ હી – ન કિ અમાર્ગ, ભવ્યોંકો હી – ન કિ અભવ્યોંકો , ૨લબ્ધબુદ્ધિયોં
કો હી – ન કિ અલબ્ધબુદ્ધિયોંકો, ૩ક્ષીણકષાયપનેમેં હી હોતા હૈ– ન કિ કષાયસહિતપનેમેં હોતા હૈ.
ઇસ પ્રકાર આઠ પ્રકારસે નિયમ યહાઁ દેખના [અર્થાત્ ઇસ ગાથામેં ઉપરોક્ત આઠ પ્રકારસે નિયમ કહા
હૈ ઐસા સમઝના].. ૧૦૬..
--------------------------------------------------------------------------
૧. ભાવતઃ = ભાવ અનુસાર; આશય અનુસાર. [‘મોક્ષકા’ કહતે હી ‘બન્ધકા નહીં’ ઐસા ભાવ અર્થાત્ આશય સ્પષ્ટ
સમઝમેં આતા હૈ.]
૨. લબ્ધબુદ્ધિ = જિન્હોંને બુદ્ધિ પ્રાપ્ત કી હો ઐસે.
૩. ક્ષીણકષાયપનેમેં હી = ક્ષીણકષાયપના હોતે હી ; ક્ષીણકષાયપના હો તભી. [સમ્યક્ત્વજ્ઞાનયુક્ત ચારિત્ર – જો
કિ રાગદ્વેષરહિત હો વહ, લબ્ધબુદ્ધિ ભવ્યજીવોંકો, ક્ષીણકષાયપના હોતે હી, મોક્ષકા માર્ગ હોતા હૈ.]