૧૬૪
] પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ
[ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ
સમ્મત્તં સદ્દહણં ભાવાણં તેસિમધિગમો ણાણં.
ચારિત્તં સમભાવો વિસયેસુ વિરૂઢમગ્ગાણં.. ૧૦૭..
સમ્યક્ત્વં શ્રદ્ધાનં ભાવાનાં તેષામધિગમો જ્ઞાનમ્.
ચારિત્રં સમભાવો વિષયેષુ વિરૂઢમાર્ગાણામ્.. ૧૦૭..
સમ્યગ્દર્શનજ્ઞાનચારિત્રાણાં સૂચનેયમ્.
ભાવાઃ ખલુ કાલકલિતપઞ્ચાસ્તિકાયવિકલ્પરૂપા નવ પદાર્થાઃ. તેષાં મિથ્યાદર્શનોદયા–
વાદિતાશ્રદ્ધાનાભાવસ્વભાવં ભાવાંતરં શ્રદ્ધાનં સમ્યગ્દર્શનં, શુદ્ધચૈતન્યરૂપાત્મ–
-----------------------------------------------------------------------------
ગાથા ૧૦૭
અન્વયાર્થઃ– [ભાવાનાં] ભાવોંકા [–નવ પદાર્થોંકા] [શ્રદ્ધાનં] શ્રદ્ધાન [સમ્યક્ત્વં] વહ
સમ્યક્ત્વ હૈ; [તેષામ્ અધિગમઃ] ઉનકા અવબોધ [જ્ઞાનમ્] વહ જ્ઞાન હૈ; [વિરૂઢમાર્ગાણામ્] [નિજ
તત્ત્વમેં] જિનકા માર્ગ વિશેષ રૂઢ હુઆ હૈ ઉન્હેં [વિષયેષુ] વિષયોંકે પ્રતિ વર્તતા હુઆ [સમભાવઃ]
સમભાવ [ચારિત્રમ્] વહ ચારિત્ર હૈ.
ટીકાઃ– યહ, સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રકી સૂચના હૈ.
કાલ સહિત પંચાસ્તિકાયકે ભેદરૂપ નવ પદાર્થ વે વાસ્તવમેં ‘ભાવ’ હૈં. ઉન ‘ભાવોં’ કા
મિથ્યાદર્શનકે ઉદયસે પ્રાપ્ત હોનેવાલા જો અશ્રદ્ધાન ઉસકે અભાવસ્વભાવવાલા જો ૧ભાવાન્તર–શ્રદ્ધાન
[અર્થાત્ નવ પદાર્થોંકા શ્રદ્ધાન], વહ સમ્યગ્દર્શન હૈ– જો કિ [સમ્યગ્દર્શન] શુદ્ધચૈતન્યરૂપ
--------------------------------------------------------------------------
૧. ભાવાન્તર = ભાવવિશેષ; ખાસ ભાવ; દૂસરા ભાવ; ભિન્ન ભાવ. [નવ પદાર્થોંકે અશ્રદ્ધાનકા અભાવ જિસકા સ્વભાવ
હૈ ઐસા ભાવાન્તર [–નવ પદાર્થોંકે શ્રદ્ધાનરૂપ ભાવ] વહ સમ્યગ્દર્શન હૈ.]
‘ભાવો’ તણી શ્રદ્ધા સુદર્શન, બોધ તેનો જ્ઞાન છે,
વધુ રૂઢ માર્ગ થતાં વિષયમાં સામ્ય તે ચારિત્ર છે. ૧૦૭.