൧൬൪
] പംചാസ്തികായസംഗ്രഹ
[ഭഗവാനശ്രീകുന്ദകുന്ദ
സമ്മത്തം സദ്ദഹണം ഭാവാണം തേസിമധിഗമോ ണാണം.
ചാരിത്തം സമഭാവോ വിസയേസു വിരൂഢമഗ്ഗാണം.. ൧൦൭..
സമ്യക്ത്വം ശ്രദ്ധാനം ഭാവാനാം തേഷാമധിഗമോ ജ്ഞാനമ്.
ചാരിത്രം സമഭാവോ വിഷയേഷു വിരൂഢമാര്ഗാണാമ്.. ൧൦൭..
സമ്യഗ്ദര്ശനജ്ഞാനചാരിത്രാണാം സൂചനേയമ്.
ഭാവാഃ ഖലു കാലകലിതപഞ്ചാസ്തികായവികല്പരൂപാ നവ പദാര്ഥാഃ. തേഷാം മിഥ്യാദര്ശനോദയാ–
വാദിതാശ്രദ്ധാനാഭാവസ്വഭാവം ഭാവാംതരം ശ്രദ്ധാനം സമ്യഗ്ദര്ശനം, ശുദ്ധചൈതന്യരൂപാത്മ–
-----------------------------------------------------------------------------
ഗാഥാ ൧൦൭
അന്വയാര്ഥഃ– [ഭാവാനാം] ഭാവോംകാ [–നവ പദാര്ഥോംകാ] [ശ്രദ്ധാനം] ശ്രദ്ധാന [സമ്യക്ത്വം] വഹ
സമ്യക്ത്വ ഹൈ; [തേഷാമ് അധിഗമഃ] ഉനകാ അവബോധ [ജ്ഞാനമ്] വഹ ജ്ഞാന ഹൈ; [വിരൂഢമാര്ഗാണാമ്] [നിജ
തത്ത്വമേം] ജിനകാ മാര്ഗ വിശേഷ രൂഢ ഹുആ ഹൈ ഉന്ഹേം [വിഷയേഷു] വിഷയോംകേ പ്രതി വര്തതാ ഹുആ [സമഭാവഃ]
സമഭാവ [ചാരിത്രമ്] വഹ ചാരിത്ര ഹൈ.
ടീകാഃ– യഹ, സമ്യഗ്ദര്ശന–ജ്ഞാന–ചാരിത്രകീ സൂചനാ ഹൈ.
കാല സഹിത പംചാസ്തികായകേ ഭേദരൂപ നവ പദാര്ഥ വേ വാസ്തവമേം ‘ഭാവ’ ഹൈം. ഉന ‘ഭാവോം’ കാ
മിഥ്യാദര്ശനകേ ഉദയസേ പ്രാപ്ത ഹോനേവാലാ ജോ അശ്രദ്ധാന ഉസകേ അഭാവസ്വഭാവവാലാ ജോ ൧ഭാവാന്തര–ശ്രദ്ധാന
[അര്ഥാത് നവ പദാര്ഥോംകാ ശ്രദ്ധാന], വഹ സമ്യഗ്ദര്ശന ഹൈ– ജോ കി [സമ്യഗ്ദര്ശന] ശുദ്ധചൈതന്യരൂപ
--------------------------------------------------------------------------
൧. ഭാവാന്തര = ഭാവവിശേഷ; ഖാസ ഭാവ; ദൂസരാ ഭാവ; ഭിന്ന ഭാവ. [നവ പദാര്ഥോംകേ അശ്രദ്ധാനകാ അഭാവ ജിസകാ സ്വഭാവ
ഹൈ ഐസാ ഭാവാന്തര [–നവ പദാര്ഥോംകേ ശ്രദ്ധാനരൂപ ഭാവ] വഹ സമ്യഗ്ദര്ശന ഹൈ.]
‘ഭാവോ’ തണീ ശ്രദ്ധാ സുദര്ശന, ബോധ തേനോ ജ്ഞാന ഛേ,
വധു രൂഢ മാര്ഗ ഥതാം വിഷയമാം സാമ്യ തേ ചാരിത്ര ഛേ. ൧൦൭.