੨੧੬
] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ
ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਾਦਿਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯਾਣਾਮਪਿ ਬਹਿਰਙ੍ਗਕਾਰਣਦ੍ਯੋਤਨਮੇਤਤ੍.
ਤਨ੍ਤ੍ਰਾਨ੍ਤਰੇ ਕਿਲਾਸ਼੍ਟਵਿਕਲ੍ਪਕਰ੍ਮਕਾਰਣਤ੍ਵੇਨ ਬਨ੍ਧਹੇਤੁਰ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਹੇਤੁਰੂਪਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪਃ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤਃ ਮਿਥ੍ਯਾ–
ਤ੍ਵਾਸਂਯਮਕਸ਼ਾਯਯੋਗਾ ਇਤਿ. ਤੇਸ਼ਾਮਪਿ ਜੀਵਭਾਵਭੂਤਾ ਰਾਗਾਦਯੋ ਬਨ੍ਧਹੇਤੁਤ੍ਵਸ੍ਯ ਹੇਤਵਃ, ਯਤੋ
ਰਾਗਾਦਿਭਾਵਾਨਾਮਭਾਵੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਾਸਂਯਮਕਸ਼ਾਯਯੋਗਸਦ੍ਭਾਵੇਪਿ ਜੀਵਾ ਨ ਬਧ੍ਯਨ੍ਤੇ. ਤਤੋ ਰਾਗਾ–
ਦੀਨਾਮਨ੍ਤਰਙ੍ਗਤ੍ਵਾਨ੍ਨਿਸ਼੍ਚਯੇਨ ਬਨ੍ਧਹੇਤੁਤ੍ਵਮਵਸੇਯਮਿਤਿ.. ੧੪੯..
–ਇਤਿ ਬਨ੍ਧਪਦਾਰ੍ਥਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਸਮਾਪ੍ਤਮ੍.
-----------------------------------------------------------------------------
ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਾਦਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੋ [–ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਾਦਿ ਪੁਦ੍ਗਲਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕੋ] ਭੀ [ਬਂਧਕੇ]
ਬਹਿਰਂਗ–ਕਾਰਣਪਨੇਕਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਹੈ.
੧
ਗ੍ਰਂਥਾਨ੍ਤਰਮੇਂ [ਅਨ੍ਯ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮੇਂ] ਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵ, ਅਸਂਯਮ, ਕਸ਼ਾਯ ਔਰ ਯੋਗ ਇਨ ਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਹੇਤੁਓਂਕੋ [ਦ੍ਰਵ੍ਯਪ੍ਰਤ੍ਯਯੋਂਕੋ] ਆਠ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ ਕਰ੍ਮੋਂਕੇ ਕਾਰਣਰੂਪਸੇ ਬਨ੍ਧਹੇਤੁ ਕਹੇ ਹੈਂ. ਉਨ੍ਹੇਂ ਭੀ
ਬਨ੍ਧਹੇਤੁਪਨੇਕੇ ਹੇਤੁ ਜੀਵਭਾਵਭੂਤ ਰਾਗਾਦਿਕ ਹੈਂ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ੨ਰਾਗਾਦਿਭਾਵੋਂਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇ ਪਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵ,
ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਅਸਂਯਮ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਸ਼ਾਯ ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਯੋਗਕੇ ਸਦ੍ਭਾਵਮੇਂ ਭੀ ਜੀਵ ਬਂਧਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈਂ. ਇਸਲਿਯੇ ਰਾਗਾਦਿਭਾਵੋਂਕੋ
ਅਂਤਰਂਗ ਬਨ੍ਧਹੇਤੁਪਨਾ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ੩ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ਬਨ੍ਧਹੇਤੁਪਨਾ ਹੈ ਐਸਾ ਨਿਰ੍ਣਯ ਕਰਨਾ.. ੧੪੯..
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਬਂਧਪਦਾਰ੍ਥਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਸਮਾਪ੍ਤ ਹੁਆ.
-------------------------------------------------------------------------
੧. ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ=ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧ ਕਰਨਾ; ਸਮਝਨਾ; ਦਰ੍ਸ਼ਾਨਾ.
੨. ਜੀਵਗਤ ਰਾਗਾਦਿਰੂਪ ਭਾਵਪ੍ਰਤ੍ਯਯੋਂਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇ ਪਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪ੍ਰਤ੍ਯਯੋਂਕੇ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨਪਨੇਮੇਂ ਭੀ ਜੀਵ ਬਂਧਤੇ ਨਹੀਂ ਹੈਂ. ਯਦਿ
ਜੀਵਗਤ ਰਾਗਾਦਿਭਾਵੋਂਕੇ ਅਭਾਵਮੇਂ ਭੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪ੍ਰਤ੍ਯਯੋਂਕੇ ਉਦਯਮਾਤ੍ਰਸੇ ਬਨ੍ਧ ਹੋ ਤੋ ਸਰ੍ਵਦਾ ਬਨ੍ਧ ਹੀ ਰਹੇ [–ਮੋਕ੍ਸ਼ਕਾ
ਅਵਕਾਸ਼ ਹੀ ਨ ਰਹੇ], ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਸਂਸਾਰੀਯੋਂਕੋ ਸਦੈਵ ਕਰ੍ਮੋਦਯਕਾ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨਪਨਾ ਹੋਤਾ ਹੈ.
੩. ਉਦਯਗਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮਿਥ੍ਯਾਤ੍ਵਾਦਿ ਪ੍ਰਤ੍ਯਯੋਂਕੀ ਭਾਁਤਿ ਰਾਗਾਦਿਭਾਵ ਨਵੀਨ ਕਰ੍ਮਬਨ੍ਧਮੇਂ ਮਾਤ੍ਰ ਬਹਿਰਂਗ ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਨ੍ਤੁ ਵੇ
ਤੋ ਨਵੀਨ ਕਰ੍ਮਬਨ੍ਧਮੇਂ ‘ਅਂਤਰਂਗ ਨਿਮਿਤ੍ਤ’ ਹੈਂ ਇਸਲਿਯੇ ਉਨ੍ਹੇਂ ‘ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ਬਨ੍ਧਹੇਤੁ’ ਕਹੇ ਹੈਂ.