అథైకద్రవ్యస్యాన్యత్వానన్యత్వవిప్రతిషేధముద్ధునోతి —
దవ్వట్ఠిఏణ సవ్వం దవ్వం తం పజ్జయట్ఠిఏణ పుణో .
హవది య అణ్ణమణణ్ణం తక్కాలే తమ్మయత్తాదో ..౧౧౪..
ద్రవ్యార్థికేన సర్వం ద్రవ్యం తత్పర్యాయార్థికేన పునః .
భవతి చాన్యదనన్యత్తత్కాలే తన్మయత్వాత్ ..౧౧౪..
సర్వస్య హి వస్తునః సామాన్యవిశేషాత్మకత్వాత్తత్స్వరూపముత్పశ్యతాం యథాక్రమం సామాన్య-
విశేషౌ పరిచ్ఛిన్దతీ ద్వే కిల చక్షుషీ, ద్రవ్యార్థికం పర్యాయార్థికం చేతి . తత్ర పర్యాయార్థిక-
మేకత్వం కథం లభతే, న కథమపి . తత ఏతావదాయాతి అసద్భావనిబద్ధోత్పాదః పూర్వపర్యాయాద్భిన్నో
భవతీతి ..౧౧౩.. అథైకద్రవ్యస్య పర్యాయైస్సహానన్యత్వాభిధానమేకత్వమన్యత్వాభిధానమనేకత్వం చ నయ-
విభాగేన దర్శయతి, అథవా పూర్వోక్తసద్భావనిబద్ధాసద్భావనిబద్ధముత్పాదద్వయం ప్రకారాన్తరేణ సమర్థయతి — హవది
భవతి . కిం కర్తృ . సవ్వం దవ్వం సర్వం వివక్షితావివక్షితజీవద్రవ్యమ్ . కింవిశిష్టం భవతి . అణణ్ణం
అనన్యమభిన్నమేకం తన్మయమితి . కేన సహ . తేన నారకతిర్యఙ్మనుష్యదేవరూపవిభావపర్యాయసమూహేన కేవల-
జ్ఞానాద్యనన్తచతుష్టయశక్తిరూపసిద్ధపర్యాయేణ చ . కేన కృత్వా . దవ్వట్ఠిఏణ శుద్ధాన్వయద్రవ్యార్థికనయేన .
కస్మాత్ . కుణ్డలాదిపర్యాయేషు సువర్ణస్యేవ భేదాభావాత్ . తం పజ్జయట్ఠిఏణ పుణో తద్ద్రవ్యం పర్యాయార్థికనయేన
కహానజైనశాస్త్రమాలా ]
జ్ఞేయతత్త్వ -ప్రజ్ఞాపన
౨౨౩
అన్యపనా హై . ఇసప్రకార ద్రవ్యకో అన్యపనా హోనేసే ద్రవ్యకే అసత్ -ఉత్పాద హై, – ఐసా నిశ్చిత హోతా
హై ..౧౧౩..
అబ, ఏక హీ ద్రవ్యకే అనన్యపనా ఔర అనన్యపనా హోనేమేం జో విరోధ హై, ఉసే దూర కరతే
హైం . (అర్థాత్ ఉసమేం విరోధ నహీం ఆతా, యహ బతలాతే హైం) : —
అన్వయార్థ : — [ద్రవ్యార్థికేన ] ద్రవ్యార్థిక (నయ) సే [సర్వ ] సబ [ద్రవ్యం ] ద్రవ్య హై;
[పునః చ ] ఔర [పర్యాయార్థికేన ] పర్యాయార్థిక (నయ) సే [తత్ ] వహ (ద్రవ్య) [అన్యత్ ] అన్య-
అన్య హై, [తత్కాలే తన్మయత్వాత్ ] క్యోంకి ఉస సమయ తన్మయ హోనేసే [అనన్యత్ ] (ద్రవ్య పర్యాయోంసే)
అనన్య హై ..౧౧౪..
టీకా : — వాస్తవమేం సభీ వస్తు సామాన్య -విశేషాత్మక హోనేసే వస్తుకా స్వరూప
దేఖనేవాలోంకే క్రమశః (౧) సామాన్య ఔర (౨) విశేషకో జాననేవాలీ దో ఆఁఖేం హైం —
(౧) ద్రవ్యార్థిక ఔర (౨) పర్యాయార్థిక .
ద్రవ్యార్థికే బధుం ద్రవ్య ఛే; నే తే జ పర్యాయార్థికే
ఛే అన్య, జేథీ తే సమయ తద్రూప హోఈ అనన్య ఛే. ౧౧౪.