કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] નવપદાર્થપૂર્વક–મોક્ષમાર્ગપ્રપંચવર્ણન
[
૨૧૭
અથ મોક્ષપદાર્થવ્યાખ્યાનમ્.
હેદુમભાવે ણિયમા જાયદિ ણાણિસ્સ આસવણિરોધો.
આસવભાવેણ વિણા જાયદિ કમ્મસ્સ દુ ણિરોધો.. ૧૫૦..
પ્રાપ્નોતીન્દ્રિયરહિતમવ્યાબાધં સુખમનન્તમ્.. ૧૫૧..
કમ્મસ્સાભાવેણ ય સવ્વણ્હૂ સવ્વલોગદરિસી ય.
પાવદિ ઇંદિયરહિદં અવ્વાબાહં સુહમણંતં.. ૧૫૧..
હેત્વભાવે નિયમાજ્જાયતે જ્ઞાનિનઃ આસ્રવનિરોધઃ.
આસ્રવભાવેન વિના જાયતે કર્મણસ્તુ નિરોધઃ.. ૧૫૦..
કર્મણામભાવેન ચ સર્વજ્ઞઃ સર્વલોકદર્શી ચ.
દ્રવ્યકર્મમોક્ષહેતુપરમસંવરરૂપેણ ભાવમોક્ષસ્વરૂપાખ્યાનમેતત્.
-----------------------------------------------------------------------------
અબ મોક્ષપદાર્થકા વ્યાખ્યાન હૈ.
ગાથા ૧૫૦–૧૫૧
અન્વયાર્થઃ– [હેત્વભાવે] [મોહરાગદ્વેષરૂપ] હેતુકા અભાવ હોનેસે [જ્ઞાનિનઃ] જ્ઞાનીકો
[નિયમાત્] નિયમસે [આસ્રવનિરોધઃ જાયતે] આસ્રવકા નિરોધ હોતા હૈ [તુ] ઔર [આસ્રવભાવેન
વિના] આસ્રવભાવકે અભાવમેં [કર્મણઃ નિરોધઃ જાયતે] કર્મકા નિરોધ હોતા હૈ. [ચ] ઔર [કર્મણામ્
અભાવેન] કર્મોંકા અભાવ હોનેસે વહ [સર્વજ્ઞઃ સર્વલોકદર્શી ચ] સર્વજ્ઞ ઔર સર્વલોકદર્શી હોતા હુઆ
[ઇન્દ્રિયરહિતમ્] ઇન્દ્રિયરહિત, [અવ્યાબાધમ્] અવ્યાબાધ, [અનન્તમ્ સુખમ્ પ્રાપ્નોતિ] અનન્ત સુખકો
પ્રાપ્ત કરતા હૈ.
-------------------------------------------------------------------------
ટીકાઃ– યહ, ૧દ્રવ્યકર્મમોક્ષકે હેતુભૂત પરમ–સંવરરૂપસે ભાવમોક્ષકે સ્વરૂપકા કથન હૈ.
૧. દ્રવ્યકર્મમોક્ષ=દ્રવ્યકર્મકા સર્વથા છૂટ જાનાઃ દ્રવ્યમોક્ષ [યહાઁ ભાવમોક્ષકા સ્વરૂપ દ્રવ્યમોક્ષકે નિમિત્તભૂત પરમ–
સંવરરૂપસે દર્શાયા હૈ.]
હેતુ–અભાવે નિયમથી આસ્રવનિરોધન જ્ઞાનીને,
આસરવભાવ–અભાવમાં કર્મો તણું રોધન બને; ૧૫૦.
કર્મો–અભાવે સર્વજ્ઞાની સર્વદર્શી થાય છે,
ને અક્ષરહિત, અનંત, અવ્યાબાધ સુખને તે લહે. ૧૫૧.