Atmadharma magazine - Ank 278 (Original language). Page: 2.

PDF/HTML Page 21 of 37
single page version

: ૧૮ : આત્મધર્મ : માગશર : ૨૪૯૩

પરમ શાંતિ દાતારી

અધ્યાત્મ ભાવના

(લેખાંક ૪૩) (અંક ૨૭૭ થી ચાલુ)

ભગવાનશ્રી પૂજ્યપાદસ્વામી રચિત સમાધિશતક ઉપર

પૂજ્યશ્રી કાનજીસ્વામીનાં અધ્યાત્મભાવનાભરપૂર વૈરાગ્યપ્રેરક
પ્રવચનોનો સાર.

દેહમાં આત્મબુદ્ધિથી જીવ પોતાને ભવસમુદ્રમાં રખડાવે છે, ને દેહથી ભિન્ન

ચિદાનંદ– સ્વરૂપ આત્માને જાણીને આત્મામાં જ આત્મબુદ્ધિ વડે જીવ પોતાને મોક્ષમાં

લઈ જાય છે. આ રીતે આત્મા પોતે જ પોતાના બંધ–મોક્ષનો કર્તા છે. એટલે હિતમાર્ગમાં

લઈ જવા માટે નિશ્ચયથી પોતે જ પોતાનો ગુરુ છે એ વાત ૭પ મી ગાથામાં બતાવી.

હવે, દેહાદિથી ભિન્ન આત્માને જે જાણતો નથી, ને દેહને જ આત્મા માનીને

તેમાં આત્મબુદ્ધિથી વર્તે છે તેને મરણ પ્રસંગે શું થાય છે તે કહે છે–

द्रढात्मबुद्धिर्देहादावुत्पश्यन्नाशमात्मनः।

मित्रादिभिर्वियोगं च विभेति मरणाद्भृशम् ।।७६।।

જેને દ્રઢપણે દેહમાં જ આત્મબુદ્ધિ છે, દેહ તે જ હું એમ માન્યું છે તે જીવ દેહ

છૂટવાનો પ્રસંગ આવતાં પોતાનું મરણ માનીને મરણથી ભયભીત થાય છે, ને

મિત્રાદિનો વિયોગ દેખીને ભયભીત થાય છે.

જુઓ, એકવાર તો બધાયને આ દેહના વિયોગનો પ્રસંગ આવેશ જ. આ દેહ

છૂટો છે તે છૂટો પડશે, તે કાંઈ આત્મા નથી. જેણે દેહથી ભિન્ન આત્મતત્ત્વને લક્ષમાં

લીધું નથી તે દેહના વિયોગે આત્માનું મરણ માને છે એટલે તે અશરણપણે મરે છે.

જ્ઞાની તો આત્માને દેહથી ભિન્ન જાણે છે, દેહને પહેલેથી જુદો જ જાણ્યો છે,

ધ્રુવચૈતન્યની દ્રષ્ટિમાં તેને મરણનો ભય નથી. જ્ઞાની જાણે છે કે આ જડ શરીર મારું

નથી, મારું તો જ્ઞાનશરીર છે, તે જ્ઞાનશરીરનો મને કદી વિયોગ થતો નથી માટે મારું

મરણ નથી.

PDF/HTML Page 22 of 37
single page version

: માગશર : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૧૯ :

મરણ જ મારું નથી પછી ભય કેવો? જેને દેહદ્રષ્ટિ છે તેને જ મરણનો ભય છે, કેમકે
દેહથી જુદા આત્માનું શરણ તેને ભાસતું નથી તેથી તે અશરણપણે મરે છે.

ભાઈ, પહેલાં આત્મા અને દેહ વચ્ચે ભિન્નતા જાણીને, દેહથી જુદા આત્માને

સ્વસંવેદનમાં લે. દેહ તે હું એવી દ્રષ્ટિને બદલે, ‘આત્મા હું’ એવી દ્રષ્ટિ કર; દ્રષ્ટિ એકદમ

પલટાવી નાંખ. આવી દ્રષ્ટિ પલટાવ્યા વગર જે કાંઈ ચેષ્ટા કરવામાં આવે તે બધી
જન્મ–મરણ નું જ કારણ થાય છે. દેહદ્રષ્ટિવાળાને ‘હું મરી જઈશ’ એવો ભય કદી મટતો
નથી; આત્મદ્રષ્ટિવાળાને પોતાનું અવિનાશીપણું ભાસ્યું છે એટલે તેને મરણનો ભય
રહેતો નથી. તેથી કહ્યું છે કે–

અબ હમ અમર ભયે ન મરેંગે...............
યા કારન મિથ્યાત દિયો તજ, ફિર કયોં દેહ ધરેંગે......

અબ હમ અમર ભયે

^૦

દેહ અને આત્માની એકત્વબુદ્ધિ રાખીને જીવ જે કાંઈ ક્રિયાકાંડ કરે, શુભરાગ

કરે, પણ તેનામાં એવી તાકાત નથી આવતી કે મરણનો ભય મટાડે. ભેદજ્ઞાનમાં જ
એવી તાકાત છે કે અનંત જન્મ–મરણથી છોડાવે છે ને મૃત્યુનો ભય મટાડે છે. આવું
ભેદજ્ઞાન કોઈ બહારની ક્રિયાના આશ્રયે કે રાગના આશ્રયે થતું નથી, ચૈતન્યના
સ્વસંવેદનના અભ્યાસવડે જ આવું અપૂર્વ ભેદજ્ઞાન થાય છે.

અહા, સમ્યગ્દર્શન થયું ત્યાં તો ‘ભવકટ્ટી’ થઈ ગઈ. જેમ બે છોકરાને ન ભળે

તો ‘કટ્ટી’ કરીને મિત્રતા છોડી દે છે; તેમ બાલબુદ્ધિથી દેહ અને આત્માને એક માનીને,
દેહની સાથે મિત્રતા કરી કરીને, દેહના સંગે જીવ ચારગતિમાં રખડયો, પણ હવે

ભિન્નતાનું ભાન થતાં દેહ સાથેની મિત્રતા છોડી ને તેની કટ્ટી કરી, એટલે ભવ સાથે
કટ્ટી થઈ ને મોક્ષ સાથે મિત્રતા થઈ. તે અલ્પકાળમાં મોક્ષ પામશે.

અજ્ઞાની તો શરીરની હયાતીને જ પોતાની હયાતી માને છે, શરીરના વિયોગને

પોતાનું મરણ માને છે; શરીરની ક્રિયાને પોતાની ક્રિયા માને છે, પણ પોતાની
જ્ઞાનક્રિયાને જાણતો નથી. ભાઈ, તું ચેતન...શરીર જડ; તારી ક્રિયા જ્ઞાનમય, શરીરની
ક્રિયા અજીવ; જીવનો ધર્મ તો જીવની ક્રિયાવડે થાય, કે જીવનો ધર્મ અજીવની ક્રિયાવડે
થાય? દેહથી ભિન્ન ઉપયોગસ્વરૂપ આત્મા સર્વજ્ઞદેવે જેવો જોયો છે તેવો તને અત્યંત
સ્પષ્ટપણે સન્તો સમજાવે છે, –તો હવે તો તું ભેદજ્ઞાન કર! એકવાર પ્રસન્ન થઈને

અંતરમાં આવું ભેદજ્ઞાન કર.

PDF/HTML Page 23 of 37
single page version

: ૨૦ : આત્મધર્મ : માગશર : ૨૪૯૩

મારી કોઈ ચેષ્ટા દેહમાં નથી, ને દેહની કોઈ ચેષ્ટામાં હું નથી–આવું ભેદજ્ઞાન જેને

નથી તે મરણના ભયથી થરથર ધ્રુજે છે. ભલે કદાચ મરણ ટાણે બહારથી ધૈર્ય કે શાંતિ
રાખે, પણ ‘હું મરું છું’ એવો જે અભિપ્રાય તેમાં પોતાના અસ્તિત્વનો જ ઈન્કાર પડ્યો
છે એટલે મરણનો ભય તેને ખરેખર મટે જ નહિ. જ્ઞાની તો નિઃશંક છે કે અવિનાશી

આત્મપદને દ્રષ્ટિમાં લઈને મરણને તો મેં મારી નાંખ્યું છે.–‘મૃત્યુ મરી ગયું રે લોલ’
પછી મરણનો ભય કેવો? અજ્ઞાનીને મરણ તણી બીક છે, જ્ઞાનીને તો આનંદની લહેર જો...

ભાઈ, બહારમાં તેં શરીર, મિત્ર, ધન, વગેરેને શરણરૂપ માનીને જીવન વીતાવ્યું,

તો એ બધાના વિયોગ ટાણે તું કોનું શરણ લઈશ? અંદરમાં જે શરણ છે તેને તો તેં
જાણ્યું નથી! –મરણ ટાણે કોના શરણે તું શાંતિ રાખીશ? સંયોગના શરણે કદી શાંતિ કે
સમાધિ થાય નહિ. એટલે અજ્ઞાની તો દેહદ્રષ્ટિને લીધે મરણથી ભયભીત થઈને
અસમાધિપણે મરે છે. આ રીતે અજ્ઞાનીની વાત કરી. ને જ્ઞાનીને તો દેહ છોડવો તે એક
વસ્ત્ર બદલીને બીજું ધારણ કરવા સમાન છે એટલે તે તો નિર્ભયપણે દેહ છોડે છે–એ
વાત હવે કહેશે. (૭૬)

‘ધનતેરસ’ ................ ‘ધન્ય– તે– રસ!’

આસો વદ ૧૩ ના રોજ ગુરુદેવે આત્માના અનુભવના અતીન્દ્રિય

આનંદરસનું અદ્ભુત વર્ણન કરતાં કહ્યું કે આ ‘ધનતેરસ’ ની લાપસી પીરસાય
છે, અતીન્દ્રિય આનંદરસથી ભરેલી લાપસી સન્તો પીરસે છે.

ત્યારે તે સાંભળીને, ઈંદોરના પં. શ્રી બંસીધરજીએ પ્રમોદપૂર્વક કહ્યું કે,

‘ધન્ય–તે–રસ!’ ધન્ય તે ધનતેરસનો અતીન્દ્રિય રસ. જેણે આત્માના આવા
અતીન્દ્રિય આનંદરસનો અનુભવ કર્યો તે ધન્ય છે. ભગવાન મહાવીર પરમાત્મા

આવા આનંદરસના અનુભવથી જીવનને ધન્ય કરીને મોક્ષમાં સિધાવ્યા.
–ધન્ય તે...રસ!

PDF/HTML Page 24 of 37
single page version

: માગશર : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૨૧ :

[વાંચકોના વિચારને રજુ કરતો સૌનો પ્રિય વિભાગ]

પ્ર:– કોઈ પ્રકારના શુભરાગથી ધર્મની શરૂઆત થતી નથી, ને વર્તમાનમાં તો

શુભભાવ સિવાય બીજો ભાવ નથી, –તો ક્યા ભાવથી ધર્મની શરૂઆત થાય? (નં. ૧૩૮૬)

ઉ:– શુભરાગથી પાર એવો જ્ઞાનભાવ પ્રગટ કરવાથી ધર્મની શરૂઆત થાય છે.

પહેલાં ભલે તે ભાવ પ્રગટ ન હોય, પણ સત્સમાગમે સાચા પ્રયત્નવડે તે ભાવ પ્રગટી શકે છે.

પ્ર:– સમજણ ઓછી હોય, તો સૌથી પહેલાં કયું પુસ્તક વાંચવું?
ઉ:– ભાઈ, આપણા સમાજમાં અત્યારે પ્રાથમિક સાહિત્યની જોકે ખેંચ છે; છતાં

જૈન બાળપોથી, સિદ્ધાંત પ્રવેશિકા, છહઢાળા, દ્રવ્યસંગ્રહ, મોક્ષમાર્ગપ્રકાશક, મુક્તિનો

માર્ગ, મોક્ષમાર્ગ પ્રકાશનનાં કિરણો, રત્નસંગ્રહ તેમજ ગુરુદેવના પ્રવચનોનું વાંચન

પ્રાથમિક જિજ્ઞાસુને ઉપયોગી થાય તેવું છે. ને સાક્ષાત્ સત્સંગમાં રહીને અભ્યાસ

કરવાથી તત્ત્વ સમજવું સુગમ પડે છે.

પ્ર:– આત્માના વિચાર કરવાથી આત્મા પ્રાપ્ત થાય છે? (NO. 346-347)

ઉ:– આત્માના સાચા વિચાર ત્યારે જ થઈ શકે કે જ્યારે સત્સમાગમે તેનું સાચું

સ્વરૂપ જાણ્યું હોય. સ્વરૂપ જાણીને તેના વિચાર કરતાં તે જરૂર પ્રાપ્ત થાય છે. શ્રીમદ્

રાજચંદ્રજી કહે છે કે–“કર વિચાર તો પામ.”

પ્ર:– આત્મા શું છે ને ક્યાં છે? (NO. 68)

આત્મા જ્ઞાનસ્વરૂપ વસ્તુ છે; જે બધી વસ્તુનો જાણનાર છે તે જ આત્મા છે, ને

તે પોતાના જ્ઞાનાદિ ગુણોમાં રહેલો છે. આ દેહમાં રહેલા (પણ દેહના સ્વરૂપથી ભિન્ન)

આપણે સૌ આત્મા છીએ.

પ્ર:– આત્માના વિચાર કરવા તે તો શુભરાગ છે, અને શુભરાગ કરતાં કરતાં

શુદ્ધભાવ કદી થાય નહિ, તોપછી અમારે શું કરવું ? (સભ્ય નં. 470)

ઉ: જ્ઞાની પાસેથી આત્માનું ખરૂં સ્વરૂપ લક્ષગત કર્યા પછી જિજ્ઞાસુ જીવ તેના જે

વિચાર કરે છે તે ‘વિચાર’ માં એકલો શુભરાગ જ નથી પરંતુ જ્ઞાનભાવનું ઘોલન પણ

ભેગું જ ચાલે છે; ને તે જ્ઞાનભાવના ઘોલનના બળે

PDF/HTML Page 25 of 37
single page version

: ૨૨ : આત્મધર્મ : માગશર : ૨૪૯૩

વિકલ્પ તોડીને તે સ્વાનુભવ કરે છે. આ રીતે આત્મસ્વરૂપના સાચા વિચારમાં એકલો

રાગ નથી પણ જ્ઞાનનું કાર્ય પણ ભેગું છે–એ વાત જિજ્ઞાસુઓએ ખાસ લક્ષમાં લેવા

જેવી છે. તેથી જ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીએ કહ્યું છે કે ‘કર વિચાર તો પામ!’

‘જન્મદિવસનું કાર્ડ અને ગુરુદેવનો ફોટો જોતાં જાણે જન્મ–મરણ ટાળવાનો

વખત આવી ગયો હોય એમ લાગે છે. મારી બા દરરોજ મને સમજાવે છે કે આત્માની

સમજણ કરીએ તો ભવનો નાશ થઈ જાય.’ (પંકજ જૈન) ભાઈ! ભારતની બધી

માતાઓ પોતાના સન્તાનોને આત્મબોધ સહિત ધર્મસંસ્કાર આપે ને જૈનધર્મના

મહાપુરુષોની જીવનકથા સંભળાવીને તેના જીવનમાં ઉત્તમ આદર્શ પૂરા પાડે–એમ ઈચ્છીએ.

પ્ર:– ધાર્મિક વાંચન કરતા હોઈએ તે વખતે તો સંસાર દુઃખમય લાગે છે, પણ

સંસારપ્રવૃત્તિ વખતે પાછું તે કેમ ભૂલાઈ જાય છે? (સ. નં. ૯)

ઉ:– વાંચન વખતે સંસાર દુઃખમય લાગે છે તે તો શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે તેથી દુઃખમય

લાગે છે એટલે શાસ્ત્ર તરફના વલણથી જાગેલી એ વૃત્તિ ટકતી નથી, ને સંસારપ્રવૃત્તિ

વખતે તે ભૂલાઈ જાય છે. પણ પરમશાંતિનું ધામ એવો આત્મા તેની સન્મુખ થઈને જો

સંસાર દુઃખમય લાગે, તો આત્મામાંથી જાગેલી તે વૃત્તિ કોઈ પ્રસંગમાં છૂટે નહિ, ને

તેની પરિણતિ દુઃખથી પાછી વળીને આત્મા તરફ વળ્‌યા વગર રહે નહિ. જ્ઞાનીઓને

ભેદજ્ઞાનના બળે પોતાની પરિણતિમાં જ રાગ વગરની શાંતિનું પરિણમન થઈ ગયું છે,

તે શાંતિ સંસારના કોઈ પ્રસંગમાં તેમને છૂટતી નથી. પર તરફ જોઈને સંસાર દુઃખમય

લાગ્યો તે ખરેખર દુઃખમય લાગ્યો જ નથી, ખરેખર જો પરભાવરૂપ સંસાર દુઃખમય

લાગે તો જીવ તેનાથી પાછો કેમ ન વળે? ને સુખના સમુદ્રમાં તે કેમ ન આવે?

“ભરવાડમાંથી ભગવાન”–તે વાંચીને તમનેય એવા થવાનું મન થયું;–તો સાચા

આત્મપ્રયત્નવડે આપણે પણ જરૂર તેવા થઈ શકીએ. મહાપુરુષોના જીવનનાં દ્રષ્ટાંત

શાસ્ત્રોમાં એટલા માટે જ આપ્યાં છે કે આપણને ય તેમના જેવા થવાની પ્રેરણા જાગે.

પ્ર:– મોક્ષ જવું સારૂં કે સ્વર્ગ જવું સારૂં? (NO. 1588)

ઉ:– સ્વર્ગ એ શુભ–રાગનું ફળ છે, ને મોક્ષએ વીતરાગતાનું ફળ છે. હવે તમે જ

કહો જોઈએ–તમને બેમાંથી કયું ગમે?

પ્ર:– સંસાર તો સુખ–દુઃખથી ભરેલો છે; તેમાં કયા સ્થળે જઈએ તો જીવને

શાન્તિ થાય ને ધર્મમાં આગળ વધાય?

ઉ:– આત્મસ્વભાવરૂપ જે સ્વતંત્ર સ્વદેશ તેમાં આવતાં શાંતિ થાય ને ધર્મમાં આગળ

PDF/HTML Page 26 of 37
single page version

: માગશર : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૨૩ :

વધાય; બાકી સંસાર તો પરભાવ છે, પરતંત્ર છે; એ પરભાવરૂપી પરદેશમાં તો સુખ

ક્યાંથી હોય? તેથી તો–

મને લાગે સંસાર અસાર...
એ રે સંસારમાં નહીં જાઉં...

નહી જાઉં...નહીં જાઉં રે...

સભ્ય નં. 43 લખે છે–“બાલવિભાગના બાળ–ફૂલડાંની સંખ્યા વધતી જોઈ ઘણો

આનંદ થાય છે. આપણા બાલ–પરિવારના બધા સભ્યો આત્મકલ્યાણ કરી, જિનવરના

સંતાન બની, આપણા પૂર્વજો (–સિદ્ધભગવંતો) જેવા થાય એવી ભાવના કરું છું.” (–

આપની લાગણી અને શુભેચ્છા માટે આભાર!)

મોરબીથી સભ્ય નં. ૧૩૦૭ પૂછે છે–આખા ભારતદેશમાં જૈનધર્મના અંદાજે

કેટલા જિનમંદિરો છે? અને તેમાં પણ પાંચે બાલબ્રહ્મચારી ભગવંતો બિરાજતા હોય

એવું જિનમંદિર ક્યાં ક્યાં છે?

ઉ:– ભાઈશ્રી! તમારો પ્રશ્ન વાંચીને એમ થયું કે ભારતના સાત લાખ ગામમાં

જઈને જેટલા જિનમંદિરો છે તેનાં દર્શન કરી આવું ને તે દરેકમાં ક્યા ક્યા ભગવાન

બિરાજે છે તે નક્કી કરતો આવું. પછી જવાબ લખું! –પણ એમ કરતાં તો રોજના સો–

સો ગામમાં ફરું તોય વીસ વર્ષ લાગી જાય! એટલે નકશા ઉપરથી તેમ જ ગુરુદેવ સાથે

ભારતના મોટા ભાગની યાત્રા કરી છે તે ઉપરથી અનુમાન કરી લખું છું કે ભારતમાં

એક લાખ જેટલા જિનમંદિરો હશે. જૈનોની કુલ વસ્તી એક કરોડ જેટલી હશે. પાંચ

બાલબ્રહ્મચારી ભગવંતો એક તો આપણા (તમારા ને મારા) ગામમાં જ બિરાજે છે.

બીજા આરા (બિહાર) ના મંદિરમાં પણ પાંચ બાલબ્રહ્મચારી ભગવંતોની પ્રતિમા

બિરાજે છે. તે સિવાય જયપુર, સમ્મેદશિખરજી, મુડબિદ્રિ, કારકલ, શ્રવણબેલગોલા,

વગેરે કેટલાય ઠેકાણે જિનમંદિરોમાં પાંચ બાલ બ્રહ્મચારી તીર્થંકરોની પ્રતિમા છે–કેમકે

‘ચોવીસી’ માં તો તે પાંચ પણ આવી જાય ને! બીજે પણ કેટલેય ઠેકાણે બિરાજમાન

હશે; તે સર્વને નમસ્કાર હો. –“ જ્યાં જ્યાં પ્રતિમા જિનતણી ત્યાં ત્યાં કરું પ્રણામ.”

પ્ર:– ‘વીતરાગી’ ને ‘હિતોપદેશી’ તેમાં શું તફાવત? (નં. ૧૪૦૨)
ઉ:– સર્વજ્ઞ અર્હંતદેવ વીતરાગી ને હિતોપદેશી છે; તેમાં વીતરાગતા તો આત્માનો

પોતાનો (આત્મભૂત) ભાવ છે; ને હિતોપદેશરૂપ વચન તે આત્માથી ભિન્ન

(અનાત્મભૂત) છે.

પ્ર:– અનેકાન્તસ્વરૂપની શ્રદ્ધા કેવી રીતે થાય છે?
ઉ:– જ્ઞાનસ્વરૂપ આત્માના અનુભવવડે અનેકાન્તસ્વરૂપની શ્રદ્ધા થાય છે.

PDF/HTML Page 27 of 37
single page version

: ૨૪ : આત્મધર્મ : માગશર : ૨૪૯૩

ભરવાડમાંથી ભગવાન

[૩]

[ભરવાડના ભવમાં ભક્તિપૂર્વક મુનિરાજને શાસ્ત્રદાન આપીને તે આત્મા

કુંદકુંદ–કુમાર તરીકે અવતર્યા,. ૧૧ વર્ષે દીક્ષા લીધી...જ્ઞાયકભાવની આરાધના
કરીને જ્ઞાનધ્યાનમાં લીન રહેવા લાગ્યા. અહીં ભરતક્ષેત્રમાં સર્વજ્ઞ ભગવાનના
વિરહમાં વિદેહક્ષેત્રના સીમંધર ભગવાનનું ચિંતન કર્યું...ને તેમના સાક્ષાત્ દર્શન
માટે આકાશમાર્ગે વિદેહક્ષેત્ર તરફ જઈ રહ્યા છે. –આટલી વાત અગાઉ આવી
ગઈ છે.]

અહા! એ કુંદકુંદ મુનિરાજ, ભગવાનને ભેટવા આકાશ માર્ગે જઈ રહ્યા છે. કેવું

હશે એ દ્રશ્ય!! ને કેવા હશે એ મુનિરાજના અંતરના ભાવો!! કેવળજ્ઞાનના
સાધકમુનિરાજ કેવળજ્ઞાનને સાક્ષાત્ નીહાળવા જાય છે...ભરતક્ષેત્રના તીર્થપતિ
વિદેહક્ષેત્રના તીર્થંકરની વાણી સાંભળવા જાય છે. દક્ષિણદેશમાંથી પૂર્વવિદેહ તરફ જતાં
જતાં વચ્ચે સમ્મેદશિખર–તીર્થ પણ રસ્તામાં આવ્યું હશે...તેને વંદન કરતાં કરતાં
ઋદ્ધિબળે પર્વત ઓળંગીને આગળ ચાલ્યા હશે ને થોડી વારમાં શાશ્વત તીર્થ મેરુને
દેખીને ભક્તિભાવથી વંદન કર્યા હશે...રત્નમય શાશ્વત જિનબિંબોની વીતરાગતા દેખી
દેખીને વીતરાગભાવની ઉર્મિઓ એમને જાગી હશે...ને થોડી જ વારમાં વિદેહભૂમિમાં
પ્રવેશ કર્યો. અહા, વિદેહક્ષેત્રમાં સમવસરણ વચ્ચે સીમંધર–પરમાત્માને નજરે નીહાળતાં
એમના આત્મામાં કોઈ અચિંત્ય વિશુદ્ધિઓ પ્રગટી...એ જ્ઞાયકબિંબને દેખીને એક વાર
તો તત્ક્ષણ પોતે પણ જ્ઞાયકબિંબમાં ઠરી ગયા. પરમ વિનયથી હાથ જોડીને પ્રભુને કોઈ
અપૂર્વભાવે નમસ્કાર કર્યા, દિવ્યધ્વનિનું શ્રવણ કર્યું. અહા! એ શંભુસ્વામી વગેરે
ગણધરભગવંતો ને એ ચૈતન્યલીન મુનિવરોની સભા! ...એ ઈન્દ્ર અને પદ્મચક્રવર્તીદ્વારા
પ્રભુચરણની સેવા...ને ધર્મનો અદ્ભુત વૈભવ! ધર્મની આરાધનાના કેવા આનંદકારી
દ્રશ્યો! વિદેહનાં એ દ્રશ્યો દેખીને એમનો આત્મા તૃપ્ત થયો (દિવ્યધ્વનિમાંથી હૃદય
ભરીભરીને શુદ્ધાત્માનું અમૃત પીધું–

PDF/HTML Page 28 of 37
single page version

: માગશર : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૨પ :

પ્રત્યક્ષ જિનવરદર્શને બહુ હર્ષ એલાચાર્યને;
“ કાર સૂણતાં નિજતણો અમૃત મળ્‌યું મુનિહૃદયને.

ભરતના મુનિએ વિદેહક્ષેત્રના ભગવાનને નીહાળ્‌યા. તેઓ વિદેહક્ષેત્રમાં આઠ

દિવસ રહ્યા..આઠ દિવસ સુધી સીમંધર ભગવાનના ચરણોમાં દિવ્યધ્વનિરૂપી અમૃત
પીધું...ખૂબ ખૂબ પીધું. ત્યાંનાં મુનિઓ સાથે તેઓએ કેવી ચર્ચા કરી હશે!! ગણધરો ને
શ્રુતકેવળી ભગવંતોના ચરણની કેવા ભાવથી ઉપાસના કરી હશે! અહો! ભરતના અને
વિદેહના મુનિવરોના મધુરમિલનનાં એ દ્રશ્યો કેવા હશે!! –એ પ્રસંગ જોનારા જીવો પણ
કેવા ભાગ્યશાળી! ભરતક્ષેત્રના આ પ્રતિનિધિને દેખીને વિદેહનાં માનવીઓ પણ
આનંદિત થયા ને ઘણી ભક્તિથી એમનું બહુમાન કર્યું. આપણા કહાનગુરુ વગેરેના
આત્માઓ પણ તે વખતે ત્યાં (રાજકુમાર અને તેમના મિત્રો) હતા; ને તેઓએ પણ
પરમ ભક્તિથી કુંદકુંદ મુનિરાજનું બહુમાન કર્યું હતું.

વિદેહના મોટા માનવીઓ પાસે ભરતના માનવી તો સાવ નાના લાગે; એટલે

વિદેહના માનવીઓ તેમને ‘નાનકડા આચાર્ય’ (એટલે કે એલ–આચાર્ય, એલાચાર્ય)
એવા હુલામણા નામે ઓળખતા. વિદેહના મુનિઓ પાસે તેમનું શરીર ભલે નાનું પણ
એમની દશા તો વિદેહના મુનિઓ જેવી જ! જેવા વિદેહના મુનિ તેવા જ આપણા
ભરતના આ મુનિ. વિદેહના મુનિઓએ ભરતના આ મુનિરાજ પ્રત્યે કેવું વાત્સલ્ય
બતાવ્યું હશે!

PDF/HTML Page 29 of 37
single page version

: ૨૬ : આત્મધર્મ : માગશર : ૨૪૯૩

આમ પરમભક્તિથી તેમણે વિદેહક્ષેત્રની યાત્રા કરી...સીમંધરનાથના દર્શન કર્યા.

વાહ! જ્ઞાયકભાવના આરાધક એ ભરવાડના જીવે ભગવાનને સાક્ષાત્ નીહાળ્‌યા...ને
પોતે પણ ભગવાન જેવા થઈને પંચપરમેષ્ઠીની પંક્તિમાં બેઠા!

કુંદકુંદસ્વામી વિદેહક્ષેત્રે પધાર્યા તે પ્રસંગની સાક્ષીરૂપે ગુરુદેવના હસ્તાક્ષર અહીં

આપીએ છીએ–

[આ હસ્તાક્ષર ગુરુદેવે પોન્નુરતીર્થ ઉપર કુંદકુંદપ્રભુના ચરણસમીપે બેઠાબેઠા કરેલા છે.]

“જાગૃત રહો!” (એક રાજાની વાત)

આત્મજાગૃતિની પ્રેરણા આપનારી એક નાનકડી વાત આવે છે:
એક હતો રાજા; તેને એક રાણી; એક પુત્રી ને એક દાસી; જૈનધર્મના રંગે

રંગાયેલો આખો પરિવાર વૈરાગી હતો; એટલે સુધી કે દાસી પણ વૈરાગ્યમાં જાગૃત હતી.

એકવાર કાંઈક પ્રસંગ બનતાં રાજા વૈરાગ્યથી કહે છે કે–રે જીવ! તું જલદી

ધર્મસાધના કરી લે. આ જીવન તો ક્ષણભંગુર સાત–આઠ દિવસનું છે! એનો શો ભરોસો!

ત્યારે રાણી કહે છે–રાજાજી! તમે ભૂલ્યા! સાત–આઠ દિવસનો પણ શો ભરોસો?

રાત્રે હસતું હોય તે સવારમાં નષ્ટ થઈ જાય છે! માટે કાલના ભરોસો ન રહેવું.

ત્યારે પુત્રી ગંભીરતાથી કહે છે–પિતાજી, માતાજી! આપ બંને ભૂલ્યા. સાત–આઠ

દિ’ નો કે સવાર–સાંજનો શો ભરોસો? આંખના એક પલકારામાં કોણ જાણે શું થઈ જાય?

છેવટે દાસી કહે છે–અરે, આપ સૌ ભૂલ્યા. આંખના ટમકારમાં તો કેટલાય સમય

ચાલ્યા જાય છે...એટલા સમયનો પણ શો વિશ્વાસ? માટે બીજા સમયની રાહ જોયા વગર
વર્તમાન સમયમાં જ આત્માને સંભાળીને આત્મહિતમાં સાવધાન થવું, આત્મહિતનું કામ

બીજા સમય ઉપર ન રાખવું. એક સમયનો પણ વિલંબ તેમાં ન કરવો.

PDF/HTML Page 30 of 37
single page version

: માગશર : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૨૭ :

ગતાંકના પ્રશ્નોના જવાબ

(૧) કરનેવાલા કોઈકા નહીં,

દેખનેવાલા સબકા.

દેહમેં રહતા, દેહ નહીં.

દરિયા હૈ આનંદકા...

અઢી અક્ષરકા નામ હૈ,

પણ અનંતગુણકા ધામ હૈ.

(આત્મા)

(૨) એક ભગવાન એવા,

કે ભારે જોવા જેવા!

ચાર અક્ષરનું નામ છે.

યાત્રાનું એ ધામ છે.

એનો પહેલો અક્ષર આપણને બહુ ગમે;
છેલ્લા ત્રણ અક્ષરમાં એક મોટું શહેર વસે.
(બાહુબલી)
(૩) ‘અનંત’ માં જે વસે છે,

અનંતગુણનો પિંડ છે,
અયોધ્યામાં જન્મ્યા છે,
પાલેજમાં બિરાજે છે,
પાંચ અક્ષરનું નામ છે,
ને ચૌદ નંબરના દેવ છે.

(અનંતનાથ)

(૪) આ વર્ષે ફાગણ સુદ ચૌદશે ગુરુદેવ

ક્યાં વિચરતા હશે?

(સમ્મેદશિખર તીર્થધામમાં)

નવા પ્રશ્નો

પ્રઃ૧ જીવ અને શરીર એ બેમાં શું ફેર?
પ્રઃ૨ શરીરની ક્રિયા તે જીવ છે કે

અજીવ?

પ્રઃ૩ જીવનો ધર્મ જીવની ક્રિયા વડે

થાય, કે અજીવની ક્રિયા વડે?

આ ત્રણ પ્રશ્નો છે તો સાવ

સહેલા, પણ જીવ અને અજીવનું
ભેદજ્ઞાન કરવા માટે તે ખાસ
ઉપયોગી છે, માટે બરાબર
સમજજો.

પ્રઃ૪ એક મોટા પંડિત જયપુરમાં થયા

તેમની સ્મૃતિમાં એક સભામંડપ
(હોલ) ત્યાં બન્યો છે, ને તેના
ઉદ્ઘાટન–પ્રસંગે ગુરુદેવ જયપુર
પધારવાના છે. –તો જયપુરના એ
મોટા પંડિત કોણ? અને તેમણે
બનાવેલું એક ધર્મશાસ્ત્ર ખૂબ
પ્રસિદ્ધ છે–તે કયું?

જવાબ પાંચમી તારીખ સુધીમાં, જેમ બને

તેમ વેલાસર લખશો.

આત્મધર્મ બાલવિભાગ

PDF/HTML Page 31 of 37
single page version

: ૨૮ : આત્મધર્મ : માગશર : ૨૪૯૩

માતાજી પાઠ પઢાવે છે

હું જિનવરનો સંતાન છું.
હું નિજગુણમાં એકતાન છું.

હું અનંત ગુણનો દરિયો છું,
હું અનંત જ્ઞાનથી ભરિયો છું.

હું સુખ–શાંતિનો સાગર છું,
હું શિવનગરીનો નાગર છું.

હું મોહભાવને દૂર કરું.
હું જ્ઞાનભાવને પ્રાપ્ત કરું.

હું જગતનો પ્રકાશક છું.
હું પોતે પોતાને જાણું છું.

જવાબ મોકલનાર

૮૮૩ ૮૮૪ ૮૮પ ૧૦૪૭ ૧૧૩
૨૭ ૧૬૬૧ ૧૬૦૦ ૮૦૯ ૧૩૦૮

૧૩૦૯ ૧૩૦૭ ૧૪૩ ૬૨૬ ૧ ૨

૩ ૪ ૪૦ પ૨૨ RK ૩૧ ૮૬૪

૧૬૨૧ ૨૧પ ૩૧૮ ૩૧૯ ૯૮૪

૭પ૮ ૭પ૯ ૭૬૦ ૭૬૧ ૧૧૭પ

૧૧૭૬ પ૪૩ ૩૧૧ ૩૧૨ ૧૭૦૦
૩૪૨ ઉજ્જૈન ૧પ૭૭ ૧૩પ૧

૧૧પ ૩૩૩ ૩૩૪ ૩૩પ ૩૩૬

૯૭૩ ૮૧ ૭૩૦ ૧૩પ ૧૩૨૯
૨૭૭ ૪૩૧ ૪૩૨ ૬૬૬ ૬૬૭

૧૬૭૨ ૨૩૦ ૩૭૪ ૪૧૯ ૨૪૩

૪૨૧AB ૭૭૧ ૪પ૬ ૧૬૭૭

૭૯૧ ૪૦૧ ૧૧પ૦ ૩૭૭ ૧૮૦

૮૬૮ ૨૯૬ ૧૬૨૪ ૧૬૨પ ૧૨૦

૧૬૩૯ ૧૬૪૦ ૧૬૪૧ ૧૬૪૨
૧૬૪૩ ૧૩૪૬ ૩૨૭ ૩૨૮ ૩૯૩

૩૯૨ ૪૪પ V.C. ૩પ૧ ૩પ૨

પ૬પ પ૩૩ પ૩૪ ૩૪૬ ૩૪૭
૩૮૪ ૬૩૦ ૧૧૭૩ ૭પપ ૩૦૬

૧૨૪ ૭૪૧ ૭૩૩ ૭૩પ ૭૭પ

૮૯૩ ૯૩૪ ૬૨ ૪૪૮B ૧૩૩૮

૧પ૬પ ૪૪પ ૧૩૦૬ ૭પ૧ ૧૧૭

૧પ૮૮ ૧૪૩પ ૧૦પ૦ ૪૬૨ ૪૯

૮ ૨૯ ૪૨ ૩૭૩ ૩૭૨ ૪પ૪ ૮૦
૩૭૮ ૭૮૮ ૮૧૨ ૧પ૭પ RV. PV.

PDF/HTML Page 32 of 37
single page version

: માગશર : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૨૯ :

૩૪૪ ૩૬૯ ૧૬૧૧ ૧પ૯૬ ૧૩૨૨
૨પ૨ ૨પ૩ ૧૧પપ ૨૪૪ ૩૨પ
૭૮૭ ૭૮પ ૮૬૮ ૮૬૯ ૪૧૪
૮૭૦ ૧પ૮૧ ૧૨૯ પપ૦ ૧૧૩પ
૧૧૩૬ MB. ૧૨પ૧ ૧૧૬૨ ૮૩

૮૪ ૬૬ ૧૦૦૮ ૧૪૧૦ ૧૪૧૧
૧૪૧૨ ૨૭૨ ૮૬૧SJ. ૪૪૮

૪૪૯A ૮૦૮ ૧૩૩૩

ફૂલ અને ભ્રમર

ફૂલ ઈચ્છતું નથી કે

ભ્રમર તેની પાસે આવે;

છતાં એની સુગંધથી

આકર્ષાઈને ભ્રમર આવે છે.

તેમ

ગુણવાન સન્તો ઈચ્છતા

નથી કે કોઈ એની સેવા કરે; પણ
એના સદ્ગુણોની સુગંધથી
આકર્ષાઈને, વગર બોલાવ્યે પણ
મુમુક્ષુ એની સેવા કરવા આવે છે.

સસાશીંગનું વહાણ જ કર્યું,

મૃગતૃષ્ણામાં જઈને તર્યું,

વંધ્યાસૂત બે વહાણે ચડયા,

ને ખ–પુષ્પનાં વસાણાં ભર્યા.

આનો અર્થ તમને

આવડશે? નહિતર ગુરુદેવે તેનો
ભાવાર્થ સમજાવ્યો છે તે આવતા
અંકમાં વાંચશો

મારો ધર્મ

(‘દેશ મારો દેશ મારો’ ના આધારે બનાવેલું

ધર્મ મારો ધર્મ મારો ધર્મ મારો રે,
પ્યારો પ્યારો લાગે જૈન ધર્મ મારો રે...૧
ઋષભ થયા, વીર થયા, ધર્મ મારો રે,
બલવાન બાહુબલી સેવે ધર્મ મારો રે... ૨
ભરત થયા, રામ થયા, ધર્મ મારો રે,
કુન્દ–કહાન જેવા સંત થયા ધર્મ મારો રે... ૩
સીતા–ચંદના–અંજના થયા ધર્મ મારો રે,
બ્રાહ્મી–રાજુલ–માત શોભાવે ધર્મ મારો રે... ૪
સિંહ સેવે, વાઘ સેવે ધર્મ મારો રે,
હાથી, વાનર, સર્પ સેવે ધર્મ મારો રે... પ
આતમાનું જ્ઞાન આપે ધર્મ મારો રે,
રત્નત્રયનાં દાન આપે ધર્મ મારો રે... ૬
સમકિત જેનું મૂળ છે એ ધર્મ મારો રે,

મને સુખ આપે મોક્ષ આપે ધર્મ મારો રે... ૭

PDF/HTML Page 33 of 37
single page version

: ૩૦ : આત્મધર્મ : માગશર : ૨૪૯૩

અમે જિનવરનાં સન્તાન (નવા સભ્યો)

૧૬પ૨ દિલીપકુમાર ચંદુલાલ જૈન બામણવાડ ૧૬૮પ પ્રજ્ઞાબેન હીરાલાલ જૈન મુંબઈ–૪

૧૬પ૩ ભરતકુમાર ચંદુલાલ ” બામણવાડ ૧૬૮૬ દિલીપકુમાર હીરાલાલ ” મુંબઈ–૪

૧૬પ૪ કુમારપાળ રમણલાલ ” વાસદ ૧૬૮૭ પ્રદીપકુમાર હીરાલાલ ” મુંબઈ–૪

૧૬પપ મીનાક્ષીબેન રમણલાલ ” વાસદ ૧૬૮૮ વીરેન્દ્રકુમાર હરગોવિંદ ” અમદાવાદ

૧૬પ૬ કોકિલાબેન રમણલાલ ” વાસદ ૧૬૮૯ ઉપેન્દ્રકુમાર હરગોવિંદ ” અમદાવાદ

૧૬પ૭ નીલેશકુમાર રમણલાલ ” વાસદ ૧૬૯૦ અમીતાબેન પી. ” દાદર

૧૬પ૮ જયંતકુમાર રમણલાલ ” વાસદ ૧૬૯૧ સોનલબેન પી. ” દાદર

૧૬પ૯ રાજેશકુમાર રમણલાલ ” વાસદ ૧૬૯૨ દીનેશકુમાર રાજેન્દ્રકુમાર ” દાદર

૧૬૬૦ જયશ્રીબેન ચીમનલાલ ” મુંબઈ–૩ ૧૬૯૩ સુલેખાબેન રજનીકાન્ત ” દાદર

૧૬૬૧ સુશીલાબેન જગજીવન ” ગઢડા ૧૬૯૪ પ્રવીણચંદ્ર એસ. ” જોરાવરનગર

૧૬૬૨ જસવંત કાન્તિલાલ ” લખતર ૧૬૯પ નલીનીબેન એસ. ” જોરાવરનગર

૧૬૬૩ સુધાબેન પ્રીતમલાલ ” ભચાઉ(કચ્છ) ૧૬૯૬ દીલીપકુમાર એસ. ” જોરાવરનગર

૧૬૬૪ દર્શનાબેન રમેશચંદ્ર ” ઘાટકોપર ૧૬૯૭ લલિતકુમાર એસ. ” જોરાવરનગર

૧૬૬પ વીરાજ જયસુખલાલ ” માટુંગા ૧૬૯૮ સુરેશકુમાર એસ. ” જોરાવરનગર

૧૬૬૬ અતુલ પ્રીતમલાલ ” અંધેરી ૧૬૯૯ રેખાબેન ધીરજલાલ ” મુંબઈ–૨

૧૬૬૭ પ્રવીણચંદ્ર જે. ” હૈદરાબાદ ૧૭૦૦ જ્યોતિબાળા બાબુભાઈ ” સોનગઢ

૧૬૬૮ પ્રફુલ્લચંદ્ર જે. ” હૈદરાબાદ ૧૭૦૧ પ્રવીણચંદ્ર દુર્લભજી ” ખાંભા

૧૬૬૯ દીલીપકુમાર મહાસુખલાલ ” હૈદરાબાદ ૧૭૦૨ ધીરજલાલ બાવચંદ ” ખાંભા

૧૬૭૦ હિતેશ મહાસુખલાલ ” હૈદરાબાદ ૧૭૦૩ રીટાબેન વીઠલદાસ ” ઘાટકોપર

૧૬૭૧ ભરતકુમાર વિરચંદ ” પોશીના ૧૭૦૪ કમલેશ વિઠલદાસ ” ઘાટકોપર

૧૬૭૨ અલકાબેન હીરાલાલ ” ૧૭૦પ પંકજ બાલચંદ ” અમદાવાદ

૧૬૭૩ अनीलकुमार जैन सनावद ૧૭૦૬ અશોકકુમાર જીવતલાલ ” ખાનપુર

૧૬૭૪ કુમુદચંદ્ર કોદરલાલ ” મુનાઈ ૧૭૦૭ પારૂલ જયંતિલાલ ” જામનગર

૧૬૭પ કોકિલાબેન કોદરલાલ ” મુનાઈ ૧૭૦૮ હરેન્દ્રકુમાર જે. ” જામનગર

૧૬૭૬ કીરીટકુમાર ચુનીલાલ ” ઈડર ૧૭૦૮A સુરેશકુમાર જે. ” જામનગર

૧૬૭૭ રીટાબેન પ્રેમચંદ ” લાઠી ૧૭૦૯ પારૂલબેન જે. ” જામનગર

૧૬૭૮ વિજયકુમાર કાન્તિલાલ ” મુંબઈ–૧૨ ૧૭૧૦ મીનળબેન કાન્તિલાલ ” મુંબઈ

૧૬૭૯ હરીશકાન્ત મોહનલાલ ” દાદર ૧૭૧૧ દેવ્યાનીબેન કાન્તિલાલ ” મુંબઈ

૧૬૮૦ નિર્મળાબેન મોહનલાલ ” દાદર ૧૭૧૨ સોનલબેન કાન્તિલાલ ” મુંબઈ

૧૬૮૧ હંસાબેન સૌભાગ્યચંદ ” ખંભાલિયા ૧૭૧૩ કલ્પનાબેન ચીમનલાલ ” સોનગઢ

૧૬૮૨ સરોજબેન સૌભાગ્યચંદ ” ખંભાલિયા ૧૭૧૪ જિતેન્દ્ર ચીમનલાલ ” સોનગઢ

૧૬૮૩ કાશ્મીરાબેન સૌભાગ્યચંદ ” ખંભાલિયા ૧૭૧પ અતુલકુમાર પ્રભુદાસ ” સોનગઢ

૧૬૮૪ શીલાબેન હીરાલાલ ” મુંબઈ–૪ (વિશેષ આવતા અંકે) जय जिनेन्द्र

PDF/HTML Page 34 of 37
single page version

: માગશર : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૩૧ :

–કરના જો ચાહો કરલો

(ભજનસંગ્રહમાંથી...ગઝલ)

મરના જરૂર હોગા, કરના જો ચાહો કરલો;
ફલ ઉસકા પાના હોગા, કરના જો ચાહો કરલો.

પાયા મનુષ્ય જનમ હૈ, જિસકા ન મોલ કમ હૈ;

જબ તક કિ મન મેં દમ હૈ, કરના જો ચાહો કરલો.

જીને કે સાથ મરના, જીવન કા ફલ બુઢાપા;
ધન ભી થિર ન રહેગા, કરના જો ચાહો કરલો.

બોઓગે બીજ જૈસા, ફલ પ્રાપ્ત હોગા વૈસા;

નહીં નીમ આમ હોગા, કરના જો ચાહો કરલો.

રોવોગે વા હંસોગે, શીશે કો દેખ કર તુમ;
પ્રતિબિમ્બ વૈસા હોગા, કરના જો ચાહો કરલો.

કરલો ભલાઈ ભાઈ, કરતે હો કયોં બુરાઈ;

દિન ચાર જીના હોગા, કરના જો ચાહો કરલો.

કર કર કે છલ કપટ જો, લાખોં રૂપયે કમાયે;
સબ છોડ જાના હોગા, કરના જો ચાહો કરલો.

અપને મજે કી ખાતિર, પર કે ગલે ન કાટો;

દુઃખ તુમકો પાના હોગા, કરના જો ચાહો કરલો.

ઉપકાર કો ન ભૂલો, જો ચાહતે ભલાઈ;
યે હી સાથ હોગા, કરના જો ચાહો કરલો.

શુભ કામ કરકે મરના, સમજો ઈસી કો જીના;

જીના ન ઔર હોગા, કરના જો ચાહો કરલો.

જો આજ ધર્મ કરના, છોડો ન ઉસકો કલ પર;
સાથી ધરમ હી હોગા, કરના જો ચાહો કરલો.

હો સક્તા મોલ સબકા, પર મોલ ના સમય કા;

‘બાલક’ યે કહના હોગા, કરના જો ચાહો કરલો.

વૈરાગ્ય સમાચાર

* રસનાળાવાળા વૃજલાલ માણેકચંદ શેઠ

ઘાટકોપર મુકામે તા. ૧૦–૧૦–૬૬ ના રોજ
સ્વર્ગવાસ પામ્યા છે.

* બોટાદનિવાસી નંદલાલ જગજીવનદાસ

તુરખીઆના ધર્મપત્ની જસવંતીબેન તા.
૧૭–૧૧–૬૬ ના રોજ ઘાટકોપર મુકામે
સ્વર્ગવાસ પામ્યા છે.

* અમદાવાદમાં ભાઈશ્રી કચરાભાઈ
માણેકચંદ શહેરી (ડાયાભાઈ ઘડિયાળીના
પિતાજી) કારતક સુદ ૪ ના રોજ એકાએક
હાર્ટફેઈલથી સ્વર્ગવાસ પામી ગયા.

* નવાગામ (જામનગર) ના ભાઈશ્રી

લખમણ ધારા આસો વદ બીજના રોજ
આફ્રિકામાં કેન્યા–ફોર્ટહોલખાતે સ્વર્ગવાસ
પામ્યા.

* સોનગઢમાં ભાઈશ્રી મોહનલાલ ત્રીકમજી

દેસાઈ લકવાની બિમારીથી કારતક સુદ ૧૩
ની મધરાતે સ્વર્ગવાસ પામી ગયા છે.

* રાણપુરવાળા મોનજી વીરજી ભગત કારતક

માસમાં સોલાપુર મુકામે સ્વર્ગવાસ પામ્યા છે.

* પાલણપુરવાળા ભાઈશ્રી મણિલાલ વેલચંદ

ઝવેરી તા. ૭–૧૨–૬૬ ના રોજ મુંબઈ
મુકામે સ્વર્ગવાસ પામી ગયા.

જગતમાં હંમેશ બનતી આ અનિત્યતા

એમ કહે છે કે કાળચક્રની ઝડપ કરતાં વધારે
ઝડપથી તું આત્મહિતને સાધી લે. સ્વર્ગસ્થ
આત્માઓ સત્સંગના પ્રતાપે આત્મહિતને પામો.

PDF/HTML Page 35 of 37
single page version

શાશ્વત તીર્થધામ શ્રી સમ્મેદશિખરજી તીર્થયાત્રાનો કાર્યક્રમ.

પહોંચવાની તથા રોકાવાની

ક્રમાંક ગામ માઈલ તિથિ તારીખ વાર કેટલા દિવસ

જયપુરથી મંગલપ્રસ્થાન ફાગણ સુદ ૬ તા. ૧૭–૩–૬૭ શુક્રવાર

૧ મહાવીરજી ૧૦૦ ફાગણસુદ ૬ ૧૭–૩–૬૭ શુક્રવાર ૧

૨ બયાના ૨૭ ફાગણસુદ ૭ ૧૮–૩–૬૭ શનિવાર ૧

૩ ઈટાવા ૧૨૪ ફાગણસુદ ૮ ૧૯–૩–૬૭ રવિવાર ૧

૪ કાનપુર ૧૧૧ ફાગણસુદ ૯ ૨૦–૩–૬૭ સોમવાર ૧

પ અલાહાબાદ ૧૨૧ ફાગણસુદ ૧૦ ૨૧–૩–૬૭ મંગળવાર ૧

૬ બનારસ ૭૮ ફાગણસુદ ૧૧ ૨૨–૩–૬૭ બુધવાર ૧

૭ ડાલમિયાનગર ૮૪ ફાગણસુદ ૧૨ ૨૩–૩–૬૭ ગુરુવાર ૧/૨

૮ શીરઘાટ ૪પ ફાગણસુદ ૧૨ ૨૩–૩–૬૭ ગુરુવાર ૧/૨

૯ શિખરજી ૧૦૬ ફાગણવદ ૧૩ ૨૪–૩–૬૭ થી શુક્રવાર થી ૪

થી ૨ ૨૭–૩–૬૭ સોમવાર

કુલ ૭૯૬ માઈલ ૧૧ દિવસ

સૂચના– (૧) પૂ. ગુરુદેવ સહિત સંઘનો, શિખરજી પછીનો પાવાપુરી, રાંચી અને કલકત્તાનો

કાર્યક્રમ હવે પછી જાહેર કરવામાં આવશે.

(૨) સંઘના અન્ય યાત્રાળુઓનો પાવાપુરી, રાજગૃહી, ચંપાપુરી અને કલકત્તાનો કાર્યક્રમ

હવે પછી જાહેર કરવામાં આવશે.

(૩) કલકત્તા પછીનો ફીરોઝાબાદ, આગ્રા, દિલ્હી, ઉદેપુર, વગેરેનો કાર્યક્રમ હવે પછી

જાહેર કરવામાં આવશે.

(૪) સંઘ ફાગણ સુદ ૧૨ તા. ૨૩–૩–૬૭ ગુરુવારે રાત્રે શિખરજી પહોંચી જશે.
(પ) શાશ્વત તીર્થધામ શ્રી શિખરજી પાવનયાત્રા ફાગણ સુદ ૧૪ તા. ૨પ–૩–૬૭

શનિવારે પ્રાતઃકાળે થશે.

(૬) યાત્રાસંઘમાં જોડાવા માટે ભરવાના વિનંતી–પત્ર પોતાના ગામના મુમુક્ષુ–

મંડળમાંથી મેળવી લેવા અથવા પત્ર લખી સોનગઢથી મંગાવી લેવા.

આત્મધર્મની આજીવન સભ્ય યોજના

આપ નીચેના સરનામે રૂા. ૧૦૧) મોકલી ગુજરાતી અથવા હિંદી આત્મધર્મના

આજીવન સભ્ય બની શકો છો. અત્રે આજીવન એટલે જ્યાંસુધી આત્મધર્મ પ્રગટ થશે ત્યાં

સુધી આપને આત્મધર્મ મળ્‌યા કરશે. આપને દર વર્ષે લવાજમ ભરવું પડશે નહિ. આપ

કોઈપણ સમયે આજીવન સભ્ય બની શકો છો. આજીવન સભ્યફીના રૂા. ૧૦૧) ડ્રાફટ

અથવા મનીઓર્ડરથી પણ મોકલી શકાય છે.

સરનામું:– મેનેજર, c/o શ્રી દિ. જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ, સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર)

PDF/HTML Page 36 of 37
single page version

જિનબિંબપ્રતિષ્ઠા અને સમ્મેદશિખરજીની મંગલ તીર્થયાત્રા સંબંધી કાર્યક્રમ

આત્મધર્મનાં ગતાંકમાં જે પ્રવાસ કાર્યક્રમ રજુ થયો હતો તેમાં કેટલોક ફેરફાર

આ કારતક વદ ૧૩ સોનગઢથી પ્રસ્થાન કરી અમદાવાદ, વડોદરા ને મીંયાગામ થઈ

પછી આબુ રસ્તે વચ્ચેના ગામો થઈ, અજમેર, કિસનગઢ, કુચામન, લાડનુ અને

સીકર થઈ જયપુર માહ વદ અગિયારસ (તા. ૬ માર્ચ) ના રોજ પહોંચશે અને ત્યાં ફાગણ
સુદ પાંચમ તા. ૧૬ માર્ચ) સુધી કુલ અગિયાર દિવસ બિરાજશે. (જયપુર વેદીપ્રતિષ્ઠા તથા
પંડિત શ્રી ટોડરમલજી સ્મારકભવનનું ઉદ્ઘાટન ફાગણ સુદ બીજનું છે.)

* જયપુરથી યાત્રિકસંઘ સહિત સમ્મેદશિખરજી યાત્રા માટે ફાગણ સુદ છઠ્ઠ (શુક્રવાર

તા. ૧૭માર્ચ) ના રોજ મંગલપ્રસ્થાન થશે અને સામે પાને દર્શાવેલ કાર્યક્રમ મુજબ ફાગણ
સુદ ૧૩ (તા. ૨૪ શુક્રવાર) ના રોજ સમ્મેદશિખરજી પધારશે અને ફાગણ સુદ ૧૪ તા.
૨પમાર્ચ ના રોજ પાવન સિદ્ધધામ તીર્થની મંગલયાત્રા થશે. શિખરજીધામમાં કુલ ચાર દિવસ
(તા. ૨૭ સુધી) બિરાજશે. ત્યારપછીના કાર્યક્રમ માટે સામે પાને જુઓ.

વિશેષમાં:– આ યાત્રાસંઘ માટે જયપુરથી મોટરબસો કરવાનું નક્કી થયું છે.

બસદ્વારા જયપુરથી સમ્મેદશિખરજી વગેરેની યાત્રા તથા બીજા શહેરો થઈને પાછા
જયપુર આવવાનો પૂરો પ્રોગ્રામ લગભગ ૩પ દિવસનો છે ને ત્રણ હજાર માઈલ જેટલી
મુસાફરી છે. આ માટે જયપુરથી શરૂ કરીને પાછા જયપુર સુધી પહોંચવાની બસનું ભાડું
આખી ટીકીટના રૂા. ૧પ૦ (દોઢસો) તથા ૩ થી ૧૦ વર્ષનાની અડધી ટીકીટના રૂા.
એકસો નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. ભોજન વ્યવસ્થા સૌએ પોતપોતાની કરી લેવાની છે.
જેમણે સંઘમાં જોડાવાની ઈચ્છા હોય તેમણે પોતાના સ્થાનિક મુમુક્ષુમંડળમાંથી અથવા
નીચેના સરનામેથી ફોર્મ મંગાવીને ભરી મોકલવા.
શ્રી જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ

સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર)

PDF/HTML Page 37 of 37
single page version

ATMADHARMA Regd. No. G. 182

છહઢાળાના પ્રવચન ઉપરથી આ ચિત્ર તૈયાર

કર્યું છે; ઝીણવટથી જોશો તો તેનો ભાવ ખ્યાલમાં આવી

જશે. અને નહિતર આવતા અંક સુધી રાહ જુઓ–

આથી અમો જાહેર કરીએ છીએ કે નીચે

આપેલી વિગતો અમારી જાણ અને માન્યતા મુજબ

બરાબર છે.

માસિક–પત્રનું નામ : આત્મધર્મ.
ભાષા : ગુજરાતી

પ્રકાશકનું નામ : શ્રી જગજીવન બાવચંદ દોશી

શ્રી દિ. જૈન સ્વા. મં. ટ્રસ્ટ વતી

રાષ્ટ્રીયતા : ભારતીય

સરનામું : સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર)

મુદ્રકનું નામ : મગનલાલ ગિરધારીલાલ જૈન.

રાષ્ટ્રીયતા : ભારતીય.

સરનામું : પાલીતાણા રોડ, સોનગઢ.

મુદ્રણાલયનું નામ : અજિત મુદ્રણાલય, સોનગઢ

(સૌરાષ્ટ્ર)

પ્રકાશન સમય : દર માસની ૨૦ મી તારીખ

લિ. જગજીવન બાવચંદ દોશી

તંત્રી

આત્મધર્મ ભેટપુસ્તક:– આત્મધર્મના ચાલુ

વર્ષના ગ્રાહકોને સુરતના ભાઈશ્રી ફાવાભાઈના સ્મરણ

નિમિત્તે “શ્રાવકધર્મપ્રકાશ” ભેટપુસ્તક તરીકે આપવાનું

નક્કી થયું છે. પુસ્તકો તૈયાર થઈ રહ્યા છે. જ્યાં મુમુક્ષુ

મંડળ છે ત્યાં મુમુક્ષુ મંડળ મારફત ભેટપુસ્તકો

મોકલાશે, બીજે પોસ્ટથી મોકલાશે; પુસ્તકો તૈયાર થયે

તેની સૂચના છપાશે, ભેટપુસ્તક મેળવવા વેલાસર

ગ્રાહક થઈ જવું જરૂરી છે.

શ્રી દિગંબર જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ વતી પ્રકાશક અને

મુદ્રક: મગનલાલ જૈન, અજિત મુદ્રણાલય: સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર)

< Previous Page