PDF/HTML Page 41 of 54
single page version
અને પ્રભુજી એ બાર ભાવનાઓમાં ઝુલી રહ્યા છે.
છે આપનો અવતાર!
મોટી ભવ્ય યાત્રા નીકળી હતી, પ્રભુના વૈરાગ્ય પ્રસંગની આવી ભવ્ય યાત્રા દેખીને સૌ
આનંદિત થતા હતા. દીક્ષાકલ્યાણક વિધિ વલ્લભ બાગમાં વડવૃક્ષની છાયા નીચે થઈ
હતી. વનના ઉપશાંત વાતાવરણ વચ્ચે આત્મધ્યાનમાં લીન મુનિરાજ ચારજ્ઞાન સહિત
શોભતા હતા. ત્યાર બાદ દીક્ષાપ્રસંગને ઉચિત પ્રવચન થયું હતું તેમાં મુનિદશાનો પરમ
મહિમા સમજાવીને તેની ભાવના ભાવી હતી. આજનું દીક્ષાદિવસનું વાતાવરણ ખૂબ જ
વૈરાગ્યમય હતું. મંડપના ઉપશાંત વાતાવરણ વચ્ચે વેદી પર બિરાજમાન જિનેન્દ્ર
ભગવંતો પર અંકન્યાસવિધિ ગુરુદેવના સુહસ્તે થઈ. કુલ ૧૦ જિનબિંબો હતા–જેમાં
અમરેલીના બે તથા ગઢડાના એક હતા. બપોરે નવા મંડપમાં પ્રવચન બાદ જિનમંદિર–
વેદી–કળશ શુદ્ધિ થઈ હતી. રાત્રે ભક્તિ–ભજનનો કાર્યક્રમ હતો.
પ્રસંગ શ્રેયાંસકુમારને ત્યાં ઋષભમુનિરાજના આહારનો બન્યો. ઈક્ષુરસના દાનને કારણે,
અને તેના અક્ષય ફળને કારણે આહારદાનનો એ દિવસ (વૈશાખ સુદ ત્રીજ) અક્ષય
ત્રીજ તરીકે જગપ્રસિદ્ધ બન્યો. અહીં આહારદાનનો લાભ કુચામનવાળા ભાઈશ્રી
હીરાલાલજીને અને તેમના પરિવારને મળ્યો હતો. હજારો ભક્તો એ આહારદાનમાં
અનુમોદના કરી રહ્યા હતા. બપોરે ભગવાનને કેવળજ્ઞાન થતાં ઈન્દ્રોએ સમવસરણની
રચના કરીને કેવળજ્ઞાન પૂજન કર્યું હતું. રાત્રે દોહરા–ભજનનો કાર્યક્રમ હતો.
PDF/HTML Page 42 of 54
single page version
ગુરુદેવે અવિનાશી આતમરામ યાદ કર્યા. જન્મવધાઈની ખુશાલીમાં હજારો ભક્તોની
મંગલ પ્રભાતફેરી જિનમંદિરેથી શરૂ થઈને આદિનાથનગર આવી પહોંચી. ગુરુદેવ પણ
ત્યાં પધાર્યા ને હાથીએ માળા અર્પણ કરીને સ્વાગત કર્યું. મંડપની સન્મુખ ૮૧ દીવડાનો
સ્તંભ ઝગઝગતો હતો...પગલે પગલે પુષ્પવૃષ્ટિ થતી હતી...અનેરો ઉમંગ, જયજયકાર
અને વાજિંત્રના ઝણઝણાટ વચ્ચે ગુરુદેવની જન્મવધાઈના અભિનંદન શરૂ થયા...
બેસુમાર ભીડ વચ્ચે માંડમાંડ મારગ કરીને ભક્તો શ્રીફળ અર્પણ કરતા. હજારો
શ્રીફળનો ગંજ થઈ ગયો. પૂ. બેનશ્રી–બેને પણ ઉત્તમ ભાવથી મંગલવધાઈ ગવડાવી.
આનંદપૂર્વક શ્રી જિનેન્દ્રદેવનું મહાન પૂજન થયું. મંગલપ્રવચન પછી ભાઈશ્રી
હિંમતભાઈ, તેમજ માનનીય પ્રમુખશ્રી વગેરેએ સમાજ તરફથી ગુરુદેવ પ્રત્યે અભિનંદન
અંજલિ વ્યક્ત કરી હતી, તથા ૮૧ રૂા. ની રકમો જાહેર કરવામાં આવી હતી. ઠેરઠેરથી
અભિનંદન સંદેશાઓના તાર સેંકડોની સંખ્યામાં આવ્યા હતા. નવા મંડપમાં પણ
પવનથી તકલીફ ઊભી થતાં આજે બપોરનું પ્રવચન ટાઉનહોલમાં રાખવામાં આવ્યું હતું.
ભાવનગરના મહારાજા શ્રી વીરભદ્રસિંહજી પણ પ્રવચનમાં આવ્યા હતા ને આખું
પ્રવચન પ્રેમપૂર્વક સાંભળીને પ્રસન્નતા વ્યક્ત કરી હતી. ભાવનગરશહેરની જનતા પણ
હજારોની સંખ્યામાં ઉત્સાહથી લાભ લેતી હતી. ઠેરઠેર ઉત્સવની જ ચર્ચાઓ ચાલતી
હતી; ને દિગંબર જૈનધર્મની ખૂબ પ્રસિદ્ધિ થઈ હતી. સમગ્ર જૈનસમાજે ઉત્સવમાં સારો
સાથ આપ્યો હતો, ને ભાવનગરના ઉત્સવનું ઉલ્લાસભર્યું વાતાવરણ મુંબઈ
અમદાવાદના ઉત્સવોને યાદ કરાવતું હતું. મુમુક્ષુમંડળના ભાઈ–બહેનોએ ઉત્સવની
સફળતા માટે તન–મન–ધનથી ખૂબ મહેનત કરી હતી. એ માટે મુમુક્ષુમંડળ તેમજ તેના
પ્રમુખશ્રી હિંમતલાલભાઈ ધન્યવાદને પાત્ર છે. સાથે સાથે ભાવનગરનો જૈનસમાજ
તેમજ જનતા પણ ધન્યવાદને પાત્ર છે.
આવ્યું હતું. રજુ કરનાર હતા–મલાડના ઉત્સાહી ભાઈશ્રી કાન્તિલાલ ગો. શાહ અને
તેમની મંડળી. પ્રસંગોની રજુઆત ઘણી સરસ હતી. આ રીતે વૈશાખ સુદ બીજ
આનંદથી ઉજવાઈ હતી.
PDF/HTML Page 43 of 54
single page version
ઉમંગભર્યાં ભક્તોનાં હૈયાં ગુરુદેવ–અભિનંદે રે...
PDF/HTML Page 44 of 54
single page version
બે બળદની જોડી...વૈશાખ સુદ બીજે દોડી.
જન્મોત્સવમાં જોડી...એ ઠાઠમાઠ લગાડી.
PDF/HTML Page 45 of 54
single page version
PDF/HTML Page 46 of 54
single page version
PDF/HTML Page 47 of 54
single page version
હે જીવ! મનુષ્યપણું અને સત્સમાગમ મળ્યો તેમાં આવા તારા આત્માને ઓળખ, આવી
મનહરલાલે કરી હતી.
જ્ઞાનઆનંદસ્વરૂપ છે, તેનું ભાન કરીને જેમણે મોહાદિ અરિને હણ્યા અને પૂર્ણ જ્ઞાન–
આનંદદશા પ્રગટ કરી તે સર્વજ્ઞદેવ અરિહંત પરમાત્મા છે. તેવી દશા પ્રગટ કરવી તે
જેવા શુદ્ધ ગુણો દરેક આત્મામાં છે, તેને ઓળખતાં તે પ્રગટે છે. દરેક જીવમાં
જ્ઞાનસ્વભાવ છે. આ માખીનાં ટોળા દેખાય છે તેમાં પણ જીવ છે, તેનામાં પણ
રહ્યા છે, ને મહા દુઃખી છે.
(સમયસાર ગા. ૧૭–૧૮ માં) સમજાવે છે.
ત્યાં બિરાજમાન સાક્ષાત્ પરમાત્મા સીમંધરભગવાનની દિવ્યવાણી
PDF/HTML Page 48 of 54
single page version
આચાર્યદેવે આ સમયસાર રચ્યું છે ને તેમાં શુદ્ધ આત્માનું સ્વરૂપ સમજાવ્યું છે.
સમજાવતા હતા; સૌ શ્રોતાઓ ઉત્કંઠાથી સાંભળતા હતા. તે દેખીને થતું કે વાહ!
ગુરુદેવના પ્રતાપે કેવો ધન્ય અવસર આવ્યો છે કે આવા નાનકડા ગામડાના કણબી
ભાઈઓ પણ શુદ્ધાત્માની વાત હોંશથી સાંભળી રહ્યા છે.)
ધન વગેરેની કે સ્વર્ગની તૃષ્ણા છે તે તો ભીખારી છે. અહીં તો જેને સંસારની કોઈ
ભાવના નથી, જે મોક્ષનો જ અર્થી છે એવા મુમુક્ષુ જીવે આત્માની સિદ્ધિ માટે આત્માની
સેવા કેવી રીતે કરવી, તે વાત સમજાવે છે.
કુંભસ્થાપન (નાંદિવિધાન) થયું હતું. અને ઈન્દ્રપ્રતિષ્ઠા થઈ હતી. ચાર ઈન્દ્ર ઈન્દ્રાણીમાં
પ્રથમ ઈન્દ્ર સુરતના દીનેશકુમાર મનહરલાલ, બીજા ઈન્દ્ર સાવરકુંડલાના વસંતકુમાર
જગજીવન, અને બીજા બે ઈન્દ્રો કાનાતળાવના દેવજીભાઈ પટેલ તથા હરિભાઈ પટેલ
હતા.)
થયું હતું.
આવેલા પાંચસો જેટલા મહેમાનોને ઘરે ઘરે ઊતારા આપ્યા હતા; તથા ઉત્સવની
ખુશાલીમાં સૌને માટે શેરડીના તાજા રસનું પરબ ખુલ્લું મૂકી દીધું હતું. પ્રવચન પણ સૌ
પ્રેમથી સાંભળતા હતા.)
PDF/HTML Page 49 of 54
single page version
અનુભવવો, તેની શ્રદ્ધા કરવી ને તેમાં એકાગ્રતારૂપ અનુચરણ કરવું–તે મોક્ષનો ઉપાય
છે.
આત્મા જણાય છે. આત્માને જાણવો એટલે કે અનુભવવો. વિકલ્પ વડે આત્મા ખરેખર
વિકલ્પની વાત નથી કરી. વિકલ્પ હોય તે કાંઈ સાધન નથી. સીધા જ્ઞાનથી આત્માને
અનુભવમાં લેવો તે જ આત્માને સાધવાની રીત છે, તે જ મોક્ષનો ઉપાય છે.
બળદને જોતરવા માટે જે ધોંસરૂં હોય ને તેમાં બે બાજુ સમેલ (ડોકનો પટ્ટો બાંધવાનો
નાંખે, તે બંને દરિયામાં રખડતા રખડતા ભેગા થાય ને તે સમેલના ખૂંટા પાછા ધોંસરી
સાથે જોડાઈ જાય,–એમ બનવાનું જેમ દુર્લભ છે, તેમ આ સંસારસમુદ્રમાં પરિભ્રમણ
મોક્ષમાં જવાનાં ટાણા આવ્યા ત્યારે પણ મૂર્ખ જીવ વિષય–કષાયમાં ને પુણ્ય–પાપમાં જ
જીવન ગુમાવીને પાછો ચાર ગતિમાં જ રખડે છે. શ્રીગુરુ તેને સમજાવે છે કે ભાઈ!
રળિયામણું જિનમંદિર બન્યું છે. મૂળનાયક શ્રી ધર્મનાથ ભગવાનની સ્થાપના
સનાવદવાળા શેઠ કુંવરચંદજીએ કરી હતી, તથા કળશ–ધ્વજ મુંબઈના શેઠ
PDF/HTML Page 50 of 54
single page version
ના લેખો વગેરેનું સંકલન કરીને ‘પ્રવચન સાગરનાં મોતી’ નામનું
PDF/HTML Page 51 of 54
single page version
PDF/HTML Page 52 of 54
single page version
PDF/HTML Page 53 of 54
single page version
બ્ર. હરિલાલ જૈન દ્વારા લખાયેલી આ નવીન
PDF/HTML Page 54 of 54
single page version
પ્યારો પ્યારો લાગે જૈનધર્મ મારો રે...૧.
ઋષભ થયા વીર થયા, ધર્મ મારો રે,
બલવાન બાહુબલી સેવે, ધર્મ મારો રે...૨.
ભરત થયા, રામ થયા, ધર્મ મારો રે,
કુંદકુંદ જેવા સંત થયા ધર્મ મારો રે...૩.
સીતા–ચંદના–અંજના થયા ધર્મ મારો રે,
બ્રાહ્મી–રાજુલ–માત શોભાવે ધર્મ મારો રે...૪.
સિંહ સેવે વાઘ સેવે ધર્મ મારો રે,
હાથી વાનર સર્પ સેવે ધર્મ મારો રે...પ.
આત્માનું જ્ઞાન આપે ધર્મ મારો રે,
રત્નત્રયનાં દાન આપે ધર્મ મારો રે...૬.
સમકિત જેનું મૂળ છે એ ધર્મ મારો રે,
મને સુખ આપે મોક્ષ આપે ધર્મ મારો રે...૭.
ધર્મ મારો ધર્મ મારો ધર્મ મારો રે,
પ્યારો લાગે વ્હાલો લાગે ધર્મ મારો રે...૮.