೨೨೦
] ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯಸಂಗ್ರಹ
[ಭಗವಾನಶ್ರೀಕುನ್ದಕುನ್ದ
ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಮೋಕ್ಷಹೇತುಪರಮನಿರ್ಜರಾಕಾರಣಧ್ಯಾನಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್.
ಏವಮಸ್ಯ ಖಲು ಭಾವಮುಕ್ತಸ್ಯ ಭಗವತಃ ಕೇವಲಿನಃ ಸ್ವರೂಪತೃಪ್ತತ್ವಾದ್ವಿಶ್ರಾನ್ತಸ್ರುಖದುಃಖಕರ್ಮ–
ವಿಪಾಕಕೃತವಿಕ್ರಿಯಸ್ಯ ಪ್ರಕ್ಷೀಣಾವರಣತ್ವಾದನನ್ತಜ್ಞಾನದರ್ಶನಸಂಪೂರ್ಣಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಚೇತನಾಮಯತ್ವಾದತೀನ್ದ್ರಿಯತ್ವಾತ್
ಚಾನ್ಯದ್ರವ್ಯಸಂಯೋಗವಿಯುಕ್ತಂ ಶುದ್ಧಸ್ವರೂಪೇಽವಿಚಲಿತಚೈತನ್ಯವೃತ್ತಿರೂಪತ್ವಾತ್ಕಥಞ್ಚಿದ್ಧಯಾನವ್ಯಪದೇಶಾರ್ಹಮಾತ್ಮನಃ
ಸ್ವರೂಪಂ ಪೂರ್ವಸಂಚಿತಕರ್ಮಣಾಂ ಶಕ್ತಿಶಾತನಂ ಪತನಂ ವಾ ವಿಲೋಕ್ಯ ನಿರ್ಜರಾಹೇತುತ್ವೇನೋಪವರ್ಣ್ಯತ ಇತಿ.. ೧೫೨..
ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಇಸ [–ಪೂವೋಕ್ತ] ಭಾವಮುಕ್ತ [–ಭಾವಮೋಕ್ಷವಾಲೇ] ಭಗವಾನ ಕೇವಲೀಕೋ–ಕಿ
ಜಿನ್ಹೇಂ ಸ್ವರೂಪತೃಪ್ತಪನೇಕೇ ಕಾರಣ ೧ಕರ್ಮವಿಪಾಕೃತ ಸುಖದುಃಖರೂಪ ವಿಕ್ರಿಯಾ ಅಟಕ ಗಈ ಹೈ ಉನ್ಹೇಂ –ಆವರಣಕೇ
ಪ್ರಕ್ಷೀಣಪನೇಕೇ ಕಾರಣ, ಅನನ್ತ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಸೇ ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಚೇತನಾಮಯಪನೇಕೇ ಕಾರಣ ತಥಾ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಪನೇಕೇ
ಕಾರಣ ಜೋ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯಕೇ ಸಂಯೋಗ ರಹಿತ ಹೈ ಔರ ಶುದ್ಧ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಅವಿಚಲಿತ ಚೈತನ್ಯವೃತ್ತಿರೂಪ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ
ಜೋ ಕಥಂಚಿತ್ ‘ಧ್ಯಾನ’ ನಾಮಕೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ ಐಸಾ ಆತ್ಮಾಕಾ ಸ್ವರೂಪ [–ಆತ್ಮಾಕೀ ನಿಜ ದಶಾ] ಪೂರ್ವಸಂಚಿತ
ಕರ್ಮೋಂಕೀ ಶಕ್ತಿಕೋ ಶಾತನ ಅಥವಾ ಉನಕಾ ಪತನ ದೇಖಕರ ನಿರ್ಜರಾಕೇ ಹೇತುರೂಪಸೇ ವರ್ಣನ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ.
-----------------------------------------------------------------------------
ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯಸೇ ಅಸಂಯುಕ್ತ ಐಸಾ [ಧ್ಯಾನಂ] ಧ್ಯಾನ [ನಿರ್ಜರಾಹೇತುಃ ಜಾಯತೇ] ನಿರ್ಜರಾಕಾ ಹೇತು ಹೋತಾ ಹೈ.
ಟೀಕಾಃ– ಯಹ, ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಮೋಕ್ಷನಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಐಸೀ ಪರಮ ನಿರ್ಜರಾಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಧ್ಯಾನಕಾ ಕಥನ ಹೈ.
೨೩
ಭಾವಾರ್ಥಃ– ಕೇವಲೀಭಗವಾನಕೇ ಆತ್ಮಾಕೀ ದಶಾ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಾವರಣಕೇ ಕ್ಷಯವಾಲೀ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ,
ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಚೇತನಾಮಯ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ತಥಾ ಇನ್ದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರಾದಿ ಬಹಿರ್ದ್ರವ್ಯಕೇ ಆಲಮ್ಬನ ರಹಿತ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ
ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯಕೇ ಸಂಸರ್ಗ ರಹಿತ ಹೈ ಔರ ಶುದ್ಧಸ್ವರೂಪಮೇಂ ನಿಶ್ಚಲ ಚೈತನ್ಯಪರಿಣತಿರೂಪ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಕಿಸೀ ಪ್ರಕಾರ
‘ಧ್ಯಾನ’ ನಾಮಕೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ. ಉನಕೀ ಐಸೀ ಆತ್ಮದಶಾಕಾ ನಿರ್ಜರಾಕೇ ನಿಮಿತ್ತರೂಪಸೇ ವರ್ಣನ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ
ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉನ್ಹೇಂ ಪೂರ್ವೋಪಾರ್ಜಿತ ಕರ್ಮೋಂಕೀ ಶಕ್ತಿ ಹೀನ ಹೋತೀ ಜಾತೀ ಹೈ ತಥಾ ವೇ ಕರ್ಮ ಖಿರತೇ ಜಾತೇ ಹೈ.. ೧೫೨..
-------------------------------------------------------------------------
೧. ಕೇವಲೀಭಗವಾನ ನಿರ್ವಿಕಾರ –ಪರಮಾನನ್ದಸ್ವರೂಪ ಸ್ವಾತ್ಮೋತ್ಪನ್ನ ಸುಖಸೇ ತೃಪ್ತ ಹೈಂ ಇಸಲಿಯೇ ಕರ್ಮಕಾ ವಿಪಾಕ ಜಿಸಮೇಂ
ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಹೋತಾ ಹೈ ಐಸೀ ಸಾಂಸಾರಿಕ ಸುಖ–ದುಃಖರೂಪ [–ಹರ್ಷವಿಷಾದರೂಪ] ವಿಕ್ರಿಯಾ ಉನ್ಹೇೇಂ ವಿರಾಮಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹುಈ
ಹೈ.
೨. ಶಾತನ = ಪತಲಾ ಹೋನಾ; ಹೀನ ಹೋನಾ; ಕ್ಷೀಣ ಹೋನಾ
೩. ಪತನ = ನಾಶ; ಗಲನ; ಖಿರ ಜಾನಾ.