Atmadharma magazine - Ank 382
(Year 32 - Vir Nirvana Samvat 2501, A.D. 1975).

< Previous Page  


Combined PDF/HTML Page 3 of 3

PDF/HTML Page 41 of 55
single page version

background image
: શ્રાવણ : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૩૩ :
અરે, આત્મા ચૈતન્યતેજથી ચમકતો હીરો–એ તે કાંઈ ઈન્દ્રિયજ્ઞાનથી મળી જાય
ભવના સિંધુને ઉલેચી નાંખીને અંદરથી ચૈતન્યરત્નને બહાર કાઢવાની આ વાત
સર્વજ્ઞદેવ અનુસાર કુંદકુંદાચાર્યગુરુએ આ પ્રવચનસારશાસ્ત્રમાં ચૈતન્યસ્વભાવી
જેણે સ્વસંવેદનથી પોતાનો આત્મા પ્રત્યક્ષ કર્યો છે તે જ બીજા ધર્મીજીવોનું સાચું
અનુમાન કરી શકે છે. સ્વસંવેદન–પ્રત્યક્ષ વગરના એકલા અનુમાનથી બીજા ધર્માત્માના
અતીન્દ્રિયઆનંદ વગેરેનું સાચું જ્ઞાન થઈ શકતું નથી. જ્ઞાનીને અતીન્દ્રિયઆનંદ કેવો છે
તેને અજ્ઞાની ઓળખી શકતા નથી. સ્વસંવેદનપ્રત્યક્ષ તે

PDF/HTML Page 42 of 55
single page version

background image
: ૩૪ : આત્મધર્મ : શ્રાવણ : ૨૫૦૧
નિશ્ચય, એવા નિશ્ચયપૂર્વક અનુમાનરૂપ વ્યવહાર સાચો હોય; પણ નિશ્ચય વગરનો
એકલો વ્યવહાર જેમ સત્ય નથી હોતો તેમ પ્રત્યક્ષ વગરનું એકલું અનુમાન તે પણ સત્ય
નથી હોતું. અહો, જૈનશાસનની અનેકાન્તશૈલી અને નિશ્ચય–વ્યવહાર કોઈ અલૌકિક છે!
* * *
•
ધર્મીની અનુભૂતિનાં રહસ્ય ઊંડા છે. ગુરુદેવ અત્યંત પ્રમોદપૂર્વક વારંવાર
સમ્યગ્દર્શનની ગંભીરતા બતાવીને કહે છે કે અહા, અનુભવની ક્ષણે દ્રવ્ય–ગુણ–
પર્યાયના કોઈ ભેદ દ્રષ્ટિમાં રહેતા નથી, પરમ આનંદ સહિત એકલું ચૈતન્યતત્ત્વ
અખંડપણે પ્રકાશે છે–વેદાય છે.
‘અલિંગગ્રહણ’ ના ૨૦ અર્થોમાંથી છેલ્લા ત્રણ બોલમાં ગુણ–પર્યાય ને દ્રવ્ય એ
ત્રણેયના ભેદના વિકલ્પથી પાર અભેદરૂપ આત્માની અનુભૂતિનું સ્પષ્ટ વર્ણન
આચાર્યદેવે અલૌકિક રીતે સમજાવ્યું છે. ગુણના ભેદવડે આત્મવસ્તુનો અવબોધ થતો
નથી, માટે ગુણભેદરૂપ લિંગને આત્મા ગ્રહતો નથી–સ્પર્શતો નથી. જ્ઞાન–દર્શન–
ચારિત્રરૂપ ગુણના ભેદો તે આત્મા નથી–એમ સમયસારની સાતમી ગાથામાં કહ્યું; તેથી
કાંઈ એવો અર્થ નથી કે આત્મામાં જ્ઞાન–દર્શન–ચારિત્ર વગેરે ગુણ–પર્યાયો નથી.
ગુણોથી અભેદ આત્મા છે–તેમાં ભેદ પાડવાથી આત્મા અનુભવમાં આવતો નથી,
અનુભૂતિમાં ભેદ દેખાતો નથી, અભેદપણે જ પરમાર્થ આત્મા અનુભવાય છે. જેમ આ
બોલમાં ગુણભેદનો નિષેધ કર્યો, એ જ રીતે શુદ્ધપર્યાયમાં પણ સમજવું. ‘આ શુદ્ધપર્યાય
ને આ આત્મા’ એવો ભેદ ધર્મીની દ્રષ્ટિમાં નથી, તેથી કહ્યું કે શુદ્ધપર્યાયથી તેનું ગ્રહણ
થતું નથી, પર્યાયના ભેદને તે સ્પર્શતો નથી. પછી છેલ્લા બોલમાં, પરમાર્થરૂપ આત્માની
અનુભૂતિથી જે પર્યાય થઈ તે શુદ્ધપર્યાય આત્મા જ છે, –એમ અભેદદ્રષ્ટિથી આત્માને
શુદ્ધપર્યાય કહ્યો છે.
જેમ ગુણના ભેદમાં અભેદ આત્મા અનુભવાતો નથી, તેમ પર્યાયના ભેદમાં
અભેદ આત્મા અનુભવાતો નથી, તેમ જ ‘દ્રવ્ય છું– દ્રવ્ય છું’ એવા ભેદવડે પણ અભેદ
આત્મા અનુભવાતો નથી–તેથી તેને દ્રવ્યથી પણ અનાલિઢ એવો શુદ્ધપર્યાય કહ્યો. આમ
છેલ્લા ત્રણ બોલ દ્વારા ગુણ–પર્યાય ને દ્રવ્યના બધા ભેદોના વિકલ્પથી પાર શુદ્ધઆત્મા
બતાવ્યો.

PDF/HTML Page 43 of 55
single page version

background image
: શ્રાવણ : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૩૫ :
તે જ ધર્માત્માની દ્રષ્ટિનો વિષય છે, ને તે જ પરમાર્થરૂપ આત્મા છે. વીસે બોલ દ્વારા
તેનું સ્વરૂપ સમજાવ્યું છે.
દ્રષ્ટિનો વિષય અભેદ છે–એટલે દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયના કોઈ ભેદને તે સ્વીકારતી
નથી, નિર્વિકલ્પ આત્માને તે ગ્રહણ કરે છે. ગુરુદેવ અત્યંત પ્રમોદપૂર્વક વારંવાર
સમ્યગ્દર્શનની ગંભીરતા બતાવીને કહે છે કે અનુભવની ક્ષણે દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયના કોઈ
ભેદ ઉપર દ્રષ્ટિ રહેતી નથી, ભેદ દેખાતા નથી; પણ તેથી કરીને આત્મામાં તેનો અભાવ
નથી; આત્મામાં ગુણ–પર્યાય તો છે, પણ તેના ભેદનું લક્ષ રહે ત્યાંસુધી નિર્વિકલ્પ અખંડ
આત્માની અનુભૂતિ થતી નથી. ગુણ છે પણ તેનું ગ્રહણ નથી એટલે કે ગુણના ભેદ વડે
આખો આત્મા ગ્રહવામાં આવતો નથી–અનુભવમાં આવતો નથી. ભેદને અભેદમાં
સમાવીને એક વસ્તુને અભેદ અનુભવે છે–તે ધર્મીની અનુભૂતિ છે. ‘ધર્મીની
અનુભૂતિના રહસ્ય ઊંડા છે. ’
અભેદવસ્તુ–સામાન્યની અપેક્ષાએ દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય એ ત્રણે તેના વિશેષો છે–
ભેદો છે. તે ભેદો વડે અભેદરૂપ શુદ્ધઆત્માનું ગ્રહણ થતું નથી–એ વાત આ છેલ્લા ત્રણ
બોલમાં આચાર્યદેવે સમજાવીને અનુભૂતિના રહસ્ય સ્પષ્ટ કર્યા છે. –આ સમજે તો
આત્માને સમ્યગ્દર્શન ને આત્મઅનુભવ થયા વગર રહે જ નહિ.
આવા અનુભવ માટે ઘણી ધીરજ, ઘણી ગંભીરતા જોઈએ; ને એનું ફળ
પણ એવું અપૂર્વ મહા આનંદરૂપ છે. વિનયપૂર્વક જેનું સ્વરૂપ સાંભળતાં પણ
હર્ષથી મુમુક્ષુના રોમાંચ ઉલ્લસિત થઈ જાય, તેના વેદનમાં અસંખ્ય પ્રદેશે
અતીન્દ્રિયઆનંદનો જે રોમાંચ થાય–એની તો શી વાત! અંતરમાં અનુભવ
થઈ શકે એવી આ ચીજ છે.
પરમાર્થરૂપ આત્માનું સ્વરૂપ, કે જેને સ્વજ્ઞેય બનાવતાં સમ્યગ્દર્શન થાય ને
પ્રશમરસ ઝરે–એની આ વાત છે. એવા આત્માને દ્રષ્ટિમાં લઈને, સ્વજ્ઞેય બનાવીને
અનુભવ કરતાં આનંદમય શુદ્ધપર્યાય થઈ, –અભેદપણે તે આત્મા જ છે. ‘હું દ્રવ્ય, હું
ગુણ’ –એવા ભેદ તે અનુભૂતિમાં નથી. શુદ્ધઆત્મા જ પોતે નિરપેક્ષપણે શુદ્ધ પર્યાયરૂપ
અભેદ પરિણમ્યો છે, તેથી આત્મા પોતે શુદ્ધપર્યાય છે. તેના વેદનમાં દ્રવ્ય–ગુણ અભેદ
છે, પણ આ દ્રવ્ય–ગુણ–આ પર્યાય એવા ભેદનું અવલંબન તેમાં નથી. તેથી ‘શુદ્ધપર્યાય’
ને દેખતાં અભેદપણે આત્મા જ દેખાય છે. શુદ્ધપર્યાય થઈ ક્્યાંથી? શું દ્રવ્ય–ગુણથી જુદી
છે? દ્રવ્ય–ગુણમાં અભેદ થઈને તે શુદ્ધપર્યાય પરિણમી છે, તેથી અભેદપણે તેને જ
આત્મા કહીએ છીએ.

PDF/HTML Page 44 of 55
single page version

background image
: ૩૬ : આત્મધર્મ : શ્રાવણ : ૨૫૦૧
‘આત્મા પર્યાયછે? ’ –હા, આત્મા શુદ્ધ પર્યાય છે, –જે આનંદનું સ્વસંવેદન થયું તે હું
જ છું, –એમ ધર્મી જાણે છે–અનુભવે છે. ‘આનંદની અનુભૂતિ થઈ–એટલો જ હું છું’
અનુભૂતિ કરી ત્યાં દ્રવ્ય–ગુણનો સ્વીકાર તેમાં આવી જ ગયો, જ્ઞાયકસ્વભાવ પર્યાયમાં
આવિર્ભૂત થયો, –એ જ ભૂતાર્થનો આશ્રય છે. –એને સત્યાર્થ આત્મા કહ્યો.
વાહ, જુઓ આ સંતોની અનુભૂતિનાં ઊંડા રહસ્યો! સ્વસન્મુખ થઈને
અતીન્દ્રિય આનંદના વેદનરૂપ એવી શુદ્ધપર્યાયરૂપ થયેલ આત્મા જાણે છે કે આ
શુદ્ધપર્યાય હું છું. ત્યાં અભેદપણે દ્રવ્ય–ગુણનો સ્વીકાર તેમાં આવી જાય છે, કેમકે તેમાં
એકાગ્ર થઈને પર્યાય પરિણમી છે. ‘આત્મા શુદ્ધપર્યાય છે’ –એમ કોણ સ્વીકારી શકે?
જેને અંર્તદ્રષ્ટિ થઈ એવો ધર્મી જ તે સ્વીકારી શકે છે; જેને શુદ્ધપર્યાય નથી તે આ વાત
યથાર્થપણે સ્વીકારી શકતો નથી. પર્યાય કાંઈ અસત્ નથી, એ પણ સત્નો અંશ છે.
‘આત્મા શુદ્ધપર્યાય છે. ’ –હું દ્રવ્ય છું, હું સામાન્ય છું–એવા વિકલ્પ વડે તેનું
ગ્રહણ થતું નથી, માટે આત્મા અલિંગગ્રહણ છે. જેમ પર્યાય અને ગુણના ભેદના વિકલ્પ
વડે આત્મા ગ્રહાતો (અનુભવાતો) નથી, તેમ ‘સામાન્યમાંથી વિશેષપર્યાય આવી, હું
સામાન્યદ્રવ્ય છું’ –એવા ભેદરૂપ લિંગ વડે પણ આત્મા અનુભવાતો (ગ્રહાતો) નથી.
અહો, ચૈતન્યતત્ત્વની અનુભૂતિ દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયના ભેદથી પાર છે, ‘પ્રત્યક્ષજ્ઞાતા’
થઈને આત્મા પોતે પોતાને સ્વસંવેદનમાં લ્યે છે, અતીન્દ્રિય–પ્રત્યક્ષ જ્ઞાનથી તેનું ગ્રહણ
થાય છે–એમ કહીને આત્માની અનુભૂતિનો વૈભવ આચાર્યદેવે ખુલ્લો કર્યો છે.
–સ્વાનુભવપ્રત્યક્ષથી ભવ્યજીવો તે પ્રમાણ કરજો.
“વાહ રે વાહ! વીતરાગી સંતોએ સ્વાનુભૂતિનાં રહસ્યો બતાવીને
મહા ઉપકાર કર્યો છે.”
• શુભરાગમાં પણ દુઃખ કોને લાગે? •
* જેણે રાગ વગરની ચૈતન્યશાંતિનું વેદન કર્યું હોય તેને રાગમાં દુઃખ લાગે. રાગ
અને ચૈતન્યની ભિન્નતાને જેણે જાણી હોય તેને ચૈતન્યના શાંતરસના
મહાનસુખ પાસે, બધા રાગભાવો અશાંત અને દુઃખરૂપ જ લાગે છે. અશુભની
જેમ શુભરાગ પણ જેને દુઃખરૂપ નથી લાગતો તેણે ચૈતન્યની વીતરાગીશાંતિના
સુખને અનુભવ્યું નથી. આ રીતે રાગ જ્ઞાનીને જ ખરેખર દુઃખરૂપ લાગે છે;
અજ્ઞાનીનેય જોકે રાગનું વેદન તો દુઃખરૂપ જ છે પણ ભ્રમણાથી તે શુભરાગમાં
સુખ માને છે, ને તેથી જ રાગ વગરની શાંતિને તે અનુભવી શકતો નથી.

PDF/HTML Page 45 of 55
single page version

background image
: શ્રાવણ : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૩૭ :
• •
ધર્માત્માને દુઃખવેદન હોય?
ધર્માત્માને સમ્યક્ત્વાદિરૂપ જે જ્ઞાનચેતના છે તેમાં તો ચૈતન્યની
આ રીતે સાધકની પરિણતિમાં સુખ અને દુઃખ (જ્ઞાનચેતના અને કષાય) બંનેનું
ચોથાગુણસ્થાને જ્ઞાનીને ત્રણકષાય વિદ્યમાન છે, ને જ્ઞાની તે કષાયને દુઃખ જાણે
અહા, સાધક જીવમાં એકસાથે બે ધારા–જ્ઞાનધારા ને કર્મધારા બંને વર્તે છે, છતાં
સિદ્ધાંતસૂત્રોમાં ગુણસ્થાનઅનુસાર જોઈએ તો, સમ્યગ્દર્શન પછી પણ ચોથાથી
દશમા ગુણસ્થાન સુધી જે–જે ગુણસ્થાને જ્ઞાનાવરણાદિ છ કર્મોનું, સાત કર્મોનું કે આઠ
કર્મોનું જેટલું જેટલું બંધન છે તેટલો તેટલો કષાયભાવ જીવને વિદ્યમાન છે, અને તે
ભાવ પોતે દુઃખરૂપ છે, તેનો સ્વાદ દુઃખરૂપ છે, અને તે ભાવનું પરિણમન તે જીવમાં જ
હોવાથી જીવ પોતે તેનો કર્તા–ભોક્તા છે. તે વખતે તેના શ્રદ્ધા–જ્ઞાનાદિ ભાવો જે શુદ્ધ
વર્તે છે તે ભાવમાં રાગાદિનું કે દુઃખનું કર્તા–ભોક્તાપણું નથી એ ખરું, તે સમ્ય–

PDF/HTML Page 46 of 55
single page version

background image
: ૩૮ : આત્મધર્મ : શ્રાવણ : ૨૫૦૧
કત્વાદિ સાથેનું અતીન્દ્રિયસુખ પણ તેને નિરંતર વર્તે છે. –આ રીતે ધર્મીને અપૂર્ણ
દશામાં શુદ્ધતા તેમજ અશુદ્ધતા, સુખ તેમજ દુઃખ, મોક્ષનું સાધકપણું તેમજ બાધકપણું
એમ બંને ભાવો વર્તે છે. –કે જે અજ્ઞાનીઓને આશ્ચર્ય ઉપજાવે છે–કેમકે બંને ધારાનું
ભિન્નભિન્ન સ્વરૂપ તેઓ સમજી શકતા નથી. પરંતુ નિર્મળ દ્રષ્ટિવાળા ભેદજ્ઞાનીઓ તો
આચાર્યદેવ સમયસાર કળશ ૨૭૩–૨૭૪ માં કહે છે કે: એક તરફથી જોતાં
આત્મામાં કષાયોનો કલેશ દેખાય છે, અને એક તરફથી જોતાં શાંતિ દેખાય છે; એક
તરફથી જોતાં ભવની પીડા દેખાય છે, ને એક તરફથી જોતાં મુક્તિ પણ સ્પર્શે છે.
–આમ બંને ધારા સાધકને વર્તતી હોવા છતાં, આત્માનો અદ્ભુતથી પણ અદ્ભુત
સ્વભાવ–મહિમા જયવંત વર્તે છે.
[ગુરુદેવે હમણાં પ્રવચનમાં આ વિષય ઘણી સ્પષ્ટતાથી સમજાવ્યો હતો. અગાઉ
પણ આ સંબંધી ઘણું સ્પષ્ટીકરણ આત્મધર્મમાં આવી ગયું છે.]
•
શ્રી કાર્તિકેયસ્વામી દ્વાદશઅનુપ્રેક્ષાની લોકભાવનામાં લોકના સર્વ
પદાર્થોનું વર્ણન કરીને તેના સારરૂપે ગા. ૨૦૪ માં કહે છે કે–
સર્વે દ્રવ્યોમાં જીવ ઉત્તમ દ્રવ્ય છે, તે જ જ્ઞાન–સુખ વગેરે ઉત્તમ ગુણોનું
ધામ છે, અને તે જ સર્વે તત્ત્વોમાં પરમ તત્ત્વ છે, –એમ હે ભવ્યજીવો!
તમે નિશ્ચયથી જાણો.
उत्तमगुणाणं धामं सव्वद्व्वाणं उत्तमं द्व्वं।
तच्चाणं परमं तच्वं जीवं जाणेहि णिच्छयदो।। २०४।।
अंतरतच्चं जीवो बाहिरतच्चं हवंति सेसाणि।
णाणविहीणं द्व्वं हियाहियं णेय जाणादि।। २०५।।
જીવ અંતરતત્ત્વ છે અને બાકીનાં બધાં બહિરતત્ત્વો છે, જ્ઞાનવિહીન
એવાં તે દ્રવ્યો હેય–અહેયને (અથવા હિત–અહિતને) જાણતાં નથી;
જ્ઞાનસહિત એવું જીવદ્રવ્ય જ હેય–અહેયને અથવા હિત–અહિતને જાણે
છે. માટે તે જ ઉત્તમ અને સારભૂત પરમતત્ત્વ છે. –તેને ઓળખો.
લોકના સારભૂત સૌથી સુંદર એવા જીવદ્રવ્યને જે જીવ જાણે છે
તે જીવ લોકનો શિખામણિ થાય છે ને સિદ્ધપદમાં શોભે છે.

PDF/HTML Page 47 of 55
single page version

background image
: શ્રાવણ : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૩૯ :
• •
અહા, સર્વજ્ઞતાવડે પ્રત્યક્ષ સિદ્ધ થયેલ પરમ સૂક્ષ્મ અતીન્દ્રિયતત્ત્વો જૈનશાસનમાં
બતાવ્યા છે એ તત્ત્વની ગંભીરતા લક્ષમાં લઈને સમજે તો પોતાનું જ્ઞાન એવું સૂક્ષ્મ
અને સ્પષ્ટ થઈ જાય કે પછી અન્યમતના કહેલા કુતત્ત્વો તેને સાવ તૂચ્છ લાગે; તેમાં
ક્્યાંય તે ભરમાઈ ન જાય. ક્્યાં સર્વજ્ઞના કહેલા અતીન્દ્રિય તત્ત્વો, ને ક્્યાં અન્યમતના
કહેલાં કુતત્ત્વો! સર્વજ્ઞના કહેલા તત્ત્વોનો નિર્ણય કરીને જેણે શ્રદ્ધા કરી તેને જગતમાં
બીજે ક્્યાંય કોઈ કુમાર્ગમાં મહિમા આવે નહિ; સર્વજ્ઞદેવે કહેલાં તત્ત્વો સ્વ–પરનું
ભેદજ્ઞાન કરાવી, રાગથી પાર ચૈતન્યસ્વરૂપનો અપાર મહિમા પ્રસિદ્ધ કરે છે–જે મહિમાને
જાણતાં સ્વાનુભવથી જીવ મહાન આનંદ પામે છે ને સંસારનો અંત કરીને તે મોક્ષને
સાધે છે.
વાહ! ભગવંતનો પંથ ભવઅંતનો ઉપાય છે.
* * *
* કુંદકુંદઆચાર્ય તો ભગવાન હતાં. આ જીવ ઉપર તેમનો ઘણો ઉપકાર છે. તેમણે
રચેલા સમયસારાદિ પરમાગમ અહીં પરમાગમમંદિરમાં કોતરાઈ ગયા છે; તેમાં
ચૈતન્યના અનુભવના ગંભીર ભાવો ભર્યા છે.
આત્મ–અનુભૂતિના નિજવૈભવમાંથી નીકળેલા એ ભાવો એકત્વ–વિભક્ત
આત્માની અનુભૂતિ કરાવે છે.
* અનેકાન્તમય આત્મવસ્તુની શ્રદ્ધા તે સમ્યક્ત્વ છે?
હા; અનેકાન્તમય આત્મવસ્તુની શ્રદ્ધા તે જ સમ્યક્ત્વ છે. અનેકાન્તસ્વરૂપ
આત્માની દ્રષ્ટિ વગર સમ્યક્ત્વ થાય નહિ.
* પાંચવડાથી શ્રી અમરૂભા દાદભા લખે છે– “આત્મધર્મ માસિક દરમહિને
નિયમસર અમોને મળી જાય છે, તેમાં આત્મજ્ઞાન–કેવળજ્ઞાન વિષે જે લેખ આવે
છે તે ઘણા જ મનનીય છે, જેના વાંચનથી દરેકને આત્મજાગૃતીનું બળ મળે છે.”
* જીવનના દિવસો જેટલી ઝડપથી વીતી રહ્યા છે, તેનાં કરતાં વધુ ઝડપથી
આત્મહિત કરી લેવાનું જરૂરી છે. –જેથી જીવનમાં તે ખરૂં કામ બાકી ન રહી
જાય.
* આ અંકમાં ૧૫ પાને છપાયેલ લેખના ઉપોદ્ઘાતમાં ષટ્ખંડાગમ ભાગ ૧ (પાનું
૧૦ થી ૧૩) લખેલ છે તેને બદલે (પાનું ૩૫ થી ૩૯) વાંચવું.

PDF/HTML Page 48 of 55
single page version

background image
: ૪૦ : આત્મધર્મ : શ્રાવણ : ૨૫૦૧



• સોનગઢમાં શિક્ષણવર્ગ આનંદમય વાતાવરણ વચ્ચે ચાલી રહ્યો છે. એકકોર
ધોધમાર જલવર્ષા પૃથ્વીને ઠંડક આપે છે, તો બીજીકોર ધોધમાર ધર્મવર્ષા
ભવ્યજીવોને ચૈતન્યની ઠંડક આપીને આનંદિત કરે છે. ગુરુદેવના પ્રવચનમાં
શુદ્ધાત્મતત્ત્વનું ઘોલન ચાલી રહ્યું છે.
• જયપુર:– પં. ટોડરમલ સ્મારકભવન, બાપુનગરમાં જૈન પાઠશાળા ચાલુ થઈ છે.
ભારતના મોટા કે નાના જે કોઈ પણ ગામમાં જૈનો વસતા હોય ત્યાં પાઠશાળા
જરૂર ચાલતી હોવી જોઈએ. તમારા બાળકોને ધર્મના સાચા સંસ્કાર આપવા
હોય તો પાઠશાળા ચાલુ કરો. ભલે એકબે બાળક ભણવા આવે તોપણ, સ્કુલના
શિક્ષકો કરતાંય વધુ પગાર આપીને પણ, પાઠશાળા જરૂર ચાલુ કરો. મકાન
વગેરેમાં જૈનસમાજ લાખો રૂપિયા વાપરે છે, તેના કરતાં વધુ જરૂર
જૈનપાઠશાળાઓ ચાલુ કરવાની છે.
• રાજકોટ:– વૈશાખ માસમાં પૂ. ગુરુદેવ રાજકોટ પધાર્યા ત્યારે વૈશાખ વદ
એકમના રોજ (૧) કુમારી જ્યોત્સનાબેન (પારસરામ ડોસાભાઈ શાહના
સુપુત્રી ઉ. વ. ૩૧) તથા (ર) કુમારી હેમલતાબેન (મોહનલાલ ડોસાભાઈ
શાહના સુપુત્રી ઉ. વ. ૩૪) એ બંને જિજ્ઞાસુ બહેનોએ આજીવન
બ્રહ્મચર્યપ્રતિજ્ઞા અંગીકાર કરી છે. બંને બહનો બાલબ્રહ્મચારિણી છે. –ધન્યવાદ!
• જમશેદપુરથી એક નાનો જિજ્ઞાસુ બાળક ભાંગીતૂટી ભાષામાં ગુરુદેવના નામથી
પ્રમોદપૂર્વક લખે છે કે–“હું એક જૈન બાલક છું. મને ગુજરાતી લખતા તો નહીં
આવતૂં પણ પઠનતા આવડે છે. હું નાસ્તિક હતો પણ છેલ્લા ૧૫ દિવસ પહેલાંં
મેં મારી ફૈયબાની ત્યાં તમારૂ આત્મધર્મ વાંચ્યૂ તો મને ઘણો આનંદ થયો.
ગુરુદેવની મારી વિનતી છે કે મને ધર્મની શિક્ષા આપે અને આત્માને શાંતિ
થાય. મૈં ત્યારપછી રત્નસંગ્રહ ભાગ ૧ લો તથા બીજો વાંચ્યો. પૂજા કરવાના
વિધિ પણ બતાવજો. (ગુજરાતી ભાષા બરાબર નહિ જાણનારા નાના બાળકો
પણ કેવા જાગ્યા છે? ને કેવી હોંશથી ધર્મના સંસ્કાર મેળવી રહ્યા છે–તેનો આ
એક નમુનો છે. આવા તો સાડાત્રણહજાર બાળકો બાલવિભાગમાં રસ લ્યે છે.–
હવે કોણ કહી શકશે કે આજના બાળકો–યુવાનો ધર્મમાં રસ નથી લેતા? બાળકો
જાગ્યા છે, યુવાનો જાગ્યા છે; તેમને વાંચવામાં રસ પડે એવું સાહિત્ય ઢગલાબંધ
આપો, ને નવા નવા કાર્યક્રમોમાં તેમની શક્તિનો ઉપયોગ કરો.

PDF/HTML Page 49 of 55
single page version

background image
: શ્રાવણ : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૪૧ :
સોનગઢ: મંગલ ઉત્સવ ને મંગલ પ્રવચનોની પ્રસાદી
(સ્વાનુભૂતિનો મહિમા)
શ્રાવણ વદ બીજ: આનંદની બીજ....સ્વાનુભૂતિની બીજ! આજે સોનગઢમાં
તો જાણે તીર્થાધિનાથનું સમવસરણ આવ્યું હોય–એવા હર્ષભર્યા કોલાહલ વચ્ચે ધર્મરત્ન
પૂ. બેનશ્રીનો મંગલ જન્મોત્સવ ઉજવાયો. સવારથી જ ગુરુદેવ કોઈ ગંભીર
આત્મચિંતનના મહિમામાં દેખાતા હતા. સ્વાનુભૂતિના શાંતરસમાં ડુબેલા પૂ. બેનશ્રી,
આ હર્ષના કોલાહલથી પણ અલિપ્ત એવી ચેતના વડે અભિનંદિત હતા, તેમની ચેતના
જ આનંદથી તેમને વધાવતી હતી......જ્યારે હજારો ભક્તો હીરા–મોતી–પુષ્પોથી વધાવી
રહ્યા હતા. પ્રભુ વીરનાથની મંગલ છાયામાં વીરપુત્રીના બહુમાનનો પ્રસંગ ઘણો ભવ્ય
હતો. કુંદકુંદપ્રભુજી પણ જાણે સ્વર્ગમાંથી પુનઃપધાર્યા હોય–એમ સન્મુખ જ બિરાજી રહ્યા
હતા. અને પૂ. બેનશ્રી પધારતાં પરમાગમના સારભૂત સ્વાનુભૂતિએ જ જાણે
પરમાગમમંદિરમાં પ્રવેશ કર્યો, તે દેખીને પરમાગમો પણ પ્રસન્નતાથી ખીલી ઊઠયા
હતા...ગુરુદેવે પ્રશાંત વાતાવરણ વચ્ચે જિનવાણીનું દોહન કરીને શાંતરસની વર્ષા શરૂ
કરી...પૂ. બેનશ્રીના અંતરમાં વહેતું સ્વાનુભૂતિનું ઝરણું જ જાણે ઉલ્લસી–ઉલ્લસીને
ભવ્યજીવોને આનંદરસ પીવડાવતું હોય! –એવા ભાવો શ્રીગુરુના પ્રવચનમાં ઊછળતા
હતા. જ્ઞાનીનો અદ્ભુત મહિમા દેખતાં કેવળજ્ઞાન વગેરે કલ્યાણકોના ઉત્સવો કેવા
અદ્ભુત આશ્ચર્યકારી હશે! તેની ઝાંખી થતી હતી. –આવા ઉત્તમ મંગલ પ્રસંગો અને
મંગલભાવો આ કળિકાળમાં પણ આપણને પ્રાપ્ત થઈ રહ્યા છે–તે પૂ. ગુરુદેવનો પ્રતાપ
અને પૂ. માતાજીનો ઉપકાર છે...તેઓશ્રીને નમસ્કાર હો.
શ્રાવણવદ બીજના મંગલ પ્રારંભમાં જ ગુરુદેવે બેનશ્રીની સ્વાનુભૂતિનો મહિમા
પ્રસિદ્ધ કર્યો હતો. તેઓશ્રી સં. ૧૯૮૯ માં ક્ષાયિકભાવ જેવી જોરદાર સ્વાનુભૂતિ પામ્યા
છે, ને ૧૯૯૩ માં પૂર્વના ચાર ભવનું (જેમાં પૂર્વે સીમંધર પરમાત્મા પાસે હતા–તે
સહિત) જાતિસ્મરણજ્ઞાન થયું છે. તેમાં એમ આવ્યું છે કે પૂર્વે ગુરુદેવ રાજકુમાર હતા ને
ચંપાબેન–શાંતાબેન એ બંને બેનોના જીવ તેમના મિત્રો, (શેઠિયાના પુત્રો) હતા.
જાતિસ્મરણની નિર્મળતામાં તેમને ઘણું આવ્યું છે. ગુરુદેવના આત્મા ભવિષ્યમાં તીર્થંકર
થનાર છે–એમ પ્રભુના શ્રીમુખે તેમણે સાંભળ્‌યું છે. ‘આ રાજકુમાર તીર્થંકર થવાના છે,
ને આ બંને (બંને બેનો) ના જીવો તેમના ગણધરો થવાના છે. ’ આ ઉપરાંત બીજા
પાંચભવોનું પણ કેટલુંક સ્મરણ હમણાં આવેલું છે. તીર્થંકર ભગવાનની સીધી વાણી
અમે સાંભળી છે, ને કુંદકુંદાચાર્યદેવ ત્યાં પધાર્યા ત્યારે સમવસરણમાં અમે ત્યાં હાજર
હતા....આ બધું પ્રમાણસિદ્ધ છે.

PDF/HTML Page 50 of 55
single page version

background image
: ૪૨ : આત્મધર્મ : શ્રાવણ : ૨૫૦૧
‘આ રાજકુમારનો જીવ ભરતક્ષેત્રમાં અવતરશે ને કુંદકુંદાચાર્યદેવના તીર્થની
પ્રભાવના કરશે’ એમ પણ પૂ. બેનશ્રીએ ત્યાં સમવસરણમાં સાંભળેલું–તે પણ તેમને
સ્મૃતિમાં આવ્યું છે. અસંખ્ય અબજ વર્ષ પહેલાંનું કેટલુંક જ્ઞાન તેમને જાતિસ્મરણમાં
વર્તે છે. દેહ સ્ત્રીનો છે પણ આત્મા અંદર મહા પવિત્ર છે. –ઈત્યાદિ ઘણી વાત ખૂબ જ
ગંભીરતાપૂર્વક ગુરુદેવે સભાજનો સમક્ષ ખુલ્લી મુકી; જે સાંભળીને, અને એવા
મહાત્માઓને નજરે સાક્ષાત્ દેખીને સૌને ઘણો જ હર્ષાનંદ થતો હતો.
મુમુક્ષુસમાજ પૂ. બેનશ્રીને અભિનંદવા ગયેલ ત્યારે અત્યંત ધીર–શાંત–મધુર–
આત્મસ્પર્શી વાણીથી આત્મહિતની પ્રેરણા આપતાં તેઓશ્રીએ કહ્યું કે જીવનમાં
આત્માનો અનુભવ કરવો, આત્માનું જ્ઞાન કરવું તે કરવા જેવું છે. તેને માટે દેવ–ગુરુની
ભક્તિ વગેરે હોય છે, પણ સુખ અને જ્ઞાન તો આત્મામાંથી આવે છે. આત્મા ગુણ–
પર્યાયોથી ભરેલો છે; પોતાના આત્મામાંથી જ જ્ઞાન ને સુખ આવે છે; ને જીવનમાં
શાસ્ત્રસ્વાધ્યાય–વાંચન–શ્રવણ વિચારથી આત્માને જાણવો–તેનો અનુભવ કરવો–તે જ
કરવા જેવું છે. અભિનંદન–વિધિમાં સૌથી પ્રથમ અભિનંદન તેઓશ્રીના જીવનસખી પૂ.
શાંતાબેને આપ્યા હતા. એ ભક્તિરસભીનું મધુર દ્રશ્ય સૌને વાત્સલ્યભાવના જગાડતું
હતું.
ઉત્સવના મંગલ વધામણાં તો શ્રાવણ સુદ ૧૩ થી જ શરૂ થઈ ગયા હતા. ઘરેઘરે
મંગલગીત ગવાતા હતા. ‘સાધકશતકમાળા’ વગેરે અનેક પુસ્તકોનું પ્રકાશન થયું હતું ને
ગુરુદેવના મંગલ હસ્તે મુમુક્ષુઓને તેની પ્રસાદી મળતી હતી; બીજ નિમિત્તે નાની
બાળિકાઓએ સુંદર અભિનયવડે ધર્માત્માના મંગલગુણગાન દર્શાવ્યા હતા; તે
ભાવભીનું નાટક દેખીને સૌ પ્રસન્ન થયા હતાં. (આ સિવાય ઉત્સવનો કેટલોક
વિગતવાર અહેવાલ આપે શરૂઆતના પૃષ્ઠોમાં વાંચ્યો.) –બ્ર. હ. જૈન
[મંગલ પ્રવચનોની મધુરી પ્રસાદી]
• શ્રી જિનેન્દ્રભગવાને કહેલાં દ્રવ્યશ્રુત અનેકાન્તમય સર્વ પદાર્થોનું સ્વરૂપ
સ્પષ્ટપણે પ્રકાશે છે; તેના અભ્યાસવડે મુમુક્ષુઓ સર્વ પદાર્થોના સ્વરૂપનો નિર્ણય કરીને,
સ્વ–પરની સ્પષ્ટ વહેંચણી કરે છે. ધર્મીના શ્રુતજ્ઞાનમાં ઘણી તાકાત છે; દ્રષ્ટિના અખંડ
વિષયને પણ તે જાણે છે; સામાન્ય–વિશેષ, સ્વ–પર બધાને તે સમ્યક્પ્રકારે જાણે છે;
શુદ્ધોપયોગ વડે આત્માના પરમ સ્વરૂપને પણ તે જાણે છે. આગમઅનુસાર પદાર્થનું
સ્વરૂપ જાણ્યા વગર ભેદજ્ઞાન કે સંયમ થાય નહિ ને મોક્ષમાર્ગ સાધી શકાય નહિ. માટે
આગમઅનુસાર જ્ઞાન કરીને સ્વ–પરને જાણો. ધર્માત્મા–સંતોને પોતાના
આત્મજ્ઞાનમાંથી આગમપ્રમાણ પ્રગટ થાય

PDF/HTML Page 51 of 55
single page version

background image
: શ્રાવણ : ૨૫૦૧ આત્મધર્મ : ૪૩ :
છે. જ્ઞાન કાંઈ શબ્દોમાંથી નથી આવતું. પદાર્થો અનંત ગુણ–પર્યાયથી અગાધ ગંભીર
સ્વભાવવાળાં છે, ને તેમનું જ્ઞાન પણ એવું અગાધસ્વભાવવાળું ગંભીર છે. રાગવડે
એનો પાર પમાય તેવું નથી.
* ચોથા ગુણસ્થાનની પરિણતિનો રાગ વીતરાગી દેવ–ગુરુ–શાસ્ત્રને અનુસરે એવો હોય
છે; પણ કુદેવ–કુગુરુ–કુશાસ્ત્રને અનુસરે એવો કોઈ રાગ ત્યાં હોતો નથી. એ રીતે
છઠ્ઠાગુણસ્થાને મુનિની રાગપરિણતિ અહિંસાદિ મહાવ્રતને અનુસરે એવી હોય, પરંતુ
હિંસાદિ અવ્રતની પ્રવૃત્તિને અનુસરે એવી રાગપરિણતિ ત્યાં હોય નહિ. શુદ્ધતાઅનુસાર
રાગપરિણતિનો અભાવ થતો જાય છે.
* અહો, કુંદકુંદાચાર્યદેવે સાક્ષાત્ તીર્થંકરભગવાનને ભેટીને, અને નિજઆત્મવૈભવ
ખોલીને, વીરપ્રભુની પરંપરાનો જે માર્ગ આ ભરતક્ષેત્રમાં ટકાવી રાખ્યો છે તે સર્વે
મુનિજનોને સંમત છે; ત્યારપછીના સર્વે આચાર્યો તેમને અનુસરે છે. બધા જૈન–આચાર્ય
મુનિવરોનો એક જ મોક્ષમાર્ગ છે. કાંઈ જુદા જુદા આચાર્યોએ જુદો જુદો માર્ગ નથી
કહ્યો. એક કુંદકુંદાચાર્યની વાત સમજે, કે સમન્તભદ્રાચાર્યની વાત સમજે–કોઈ પણ
આચાર્યની વાત સમજતાં બધા આચાર્યોનો અભિપ્રાય તેમાં આવી જાય છે. વીરપ્રભુની
પરંપરાના બધા આચાર્યોનો મત એક છે, તેમાં ક્્યાંય વિરુદ્ધતા નથી,
એક કુંદકુંદસ્વામીના શાસનમાં બધા આચાર્યોનો અભિપ્રાય શું નથી સમાઈ જતો?
–સમંતભદ્રસ્વામી વગેરે બધા આચાર્યોનો મત પણ કુંદકુંદસ્વામીના અભિપ્રાયઅનુસાર
જ છે, તેનાથી કાંઈ વિપરીત નથી. તો પછી ‘કુંદકુંદસ્વામીકો મહત્ત્વ દેનેસે અન્ય
આચાર્યોંકા બલિદાન હો જાતા હૈ’ એ વાત ક્્યાં રહી? કુંદકુંદસ્વામીના મહત્ત્વમાં અન્ય
આચાર્યોનું બલિદાન નથી થતું પરંતુ બધા આચાર્યોના હૃદયનું રહસ્ય તેમાં આવી જાય
છે. અહો, ભરતક્ષેત્રમાં વીરપ્રભુનું શાસન કહો, કે કુંદકુંદપ્રભુનું શાસન કહો–એમાં કાંઈ
જ ફેર નથી. મહાવીરભગવાનની જેમ જ કુંદકુંદાદિ ભગવાન પણ મંગળરૂપ છે. અહો,
તેમનો ઉપકાર અપાર છે.
• •
‘ઈન્દ્રિયગમ્ય–ચિહ્નો વડે જ્ઞાની ઓળખાતા નથી.
રાગથી પાર એવી તેમની અનુભૂતિ અતીન્દ્રિયજ્ઞાનથી જ ઓળખાય છે. ’
અલિંગગ્રહણના ચોથાબોલમાં જ્યારે જ્યારે ગુરુદેવ આ અદ્ભુત ન્યાયનું
આત્મસ્પર્શી વિવેચન કરે છે ત્યારે ત્યારે પૂ. બેનશ્રી–બેન પણ ખૂબ જ પ્રમોદપૂર્વક ખીલી
ઊઠે છે, ને જાણે

PDF/HTML Page 52 of 55
single page version

background image
: ૪૪ : આત્મધર્મ : શ્રાવણ : ૨૫૦૧
ચોથાકાળની કોઈ ધર્મસભામાં બેઠા હોઈએ તેવી પ્રસન્નતા થાય છે. ચોથો બોલ
સમજતાં ચોથું ગુણસ્થાન થઈ જાય છે.
જીવોએ માત્ર રાગપ્રવૃત્તિ કરીને ભ્રમણાથી એમ માની લીધું છે કે મેં જ્ઞાનીની
ઉપાસના કરી. પણ ચોથી ગાથામાં કુંદકુંદસ્વામી કહે છે તેમ, જીવે પોતે આત્મજ્ઞાન પૂર્વે
કર્યું નથી ને આત્માને જાણનારા જ્ઞાનીની સાચી ઉપાસના પણ તેણે પૂર્વે કદી કરી નથી.
–તેથી તેને આત્મપ્રાપ્તિ દુર્લભ છે. એકલા રાગવડે કાંઈ જ્ઞાનીની ઉપાસના થતી નથી.
જ્ઞાની અતીન્દ્રિયઅનુભૂતિવાળા છે, ને તેની ખરી ઓળખાણ પણ કંઈક અંશે
અતીન્દ્રિયભાવવડે જ થાય છે. એવી ઓળખાણપૂર્વકની ઉપાસના તે સાચી ઉપાસના છે;
એવી સમ્યક્ ઉપાસના કરનાર જીવ પોતે પણ અવશ્ય આત્માને જાણીને મોક્ષસાધક
થાય છે.
“અહા, ધર્માત્માની અનુભૂતિનો મહિમા સાંભળીને, અને એવી અનુભૂતિવાળા
ધર્માત્માઓને નજર દેખીને આત્માર્થીજીવોને ઘણી જ પ્રસન્નતા થાય છે. કોઈ કહે–
રત્નોનો મહિમા કેમ ન કર્યો! અરે ભાઈ, જગતના રત્નો જે અનુભૂતિના ચરણે અર્પાઈ
જાય છે–તેનો મહિમા દેખો. સમવસરણનો મહિમા નથી, સર્વજ્ઞનો મહિમા છે,
સમવસરણને લીધે કાંઈ સર્વજ્ઞનો મહિમા નથી, પણ સર્વજ્ઞને લીધે સમવસરણની શોભા
છે. તેમ જે વસ્તુવડે જ્ઞાનીની ભક્તિ કરવામાં આવે છે, મહિમા તે વસ્તુનો નહિ પણ
તેના વડે જેની ભક્તિ કરવામાં આવે છે તેનો મહિમા છે, અને તેની ઓળખાણપૂર્વક જ
ભક્તિનો સાચો લાભ મળે છે. ધર્મના મંગલઉત્સવોમાં એવો લાભ લેવો તે મુમુક્ષુઓનું
કામ છે. –જય મહાવીર.
પૂ. બેનશ્રી ચંપાબેનના મંગલજન્મોત્સવની ખુશાલીમાં, આ
અંકમાં પ્રશમરસસૂચક શાંત મુદ્રાવાળું તેઓશ્રીનું જે સુંદર રંગીન ચિત્ર
આપવામાં આવ્યું છે, તેના ખર્ચની રકમ રૂા. ૬૭૧/– સોનગઢવાળા શ્રીમતી
લીલાવતીબેન (ધ. પ. વૃજલાલ નાગરદાસ મોદી–મુંબઈ) તરફથી
આપવામાં આવ્યું છે–તે બદલ ધન્યવાદ. (આ ઉપરાંત આત્મધર્મ–
બાલવિભાગની નિબંધયોજનામાં નિબંધ લખનાર ભાઈ–બહેનોને
રજતચંદ્રકો પણ તેમના તરફથી આપવામાં આવ્યા છે.)
આ અંકમાં વધુ પાનાં છાપવા માટે રૂા. ૪૦૧/– વાસંતીબેન
ગુણવંતરાય પ્રેમચંદ ભાયાણી લાઠીવાળા તરફથી આપવામાં આવેલ છે.
ધન્યવાદ.

PDF/HTML Page 53 of 55
single page version

background image
–: સુ ચ ના: –
૧. શ્રી પ્રવચનસાર હિન્દી–ગુજરાતી ટુંક સમયમાં પ્રાપ્ત થશે. કિંમત: ૧૫–૦૦
૨. શ્રી પંચાસ્તિકાય હિન્દી–ગુજરાતી ટુંક સમયમાં પ્રાપ્ત થશે.
૩. શ્રી સમયસાર નાટક હિન્દી પ્રેસમાં છપાય છે.
૪. શ્રી અષ્ટપાહુડ, નિયમસાર અને અનુભવ પ્રકાશ પણ ટુંક સમયમાં છાપવા માટે
પ્રેસમાં આપવામાં આવશે.
શ્રી અષ્ટપાહુડ, સમયસાર નાટક અને અનુભવપ્રકાશની હસ્તલિખિત પ્રત જે
કોઈ ભાઈ અથવા સંસ્થાની પાસે હોય તેઓ તે પ્રત વેચાતી અથવા પાછી આપવાની
શર્ત પર અવશ્ય મોકલી આપવા કૃપા કરશોજી.
જે કોઈ ભાઈ અથવા સંસ્થાને ઉપરોક્ત પુસ્તકની જેટલી પ્રત જોઈતી હોય
તેઓએ પોતાનો ઓર્ડર લખી ભાવનગર મોકલી આપવો.
–પ્રાપ્તિ સ્થાન– ટ્રસ્ટીગણ
(૧) શ્રી દિ. જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ, સોનગઢ વીતરાગ સત્ સાહિત્ય
(ર) શ્રી ટોડરમલ સ્મારક ભવન, એ–૨૪ બાપુનગર, જયપુર પ્રસારક–ટ્રસ્ટ
(૩) વીતરાત સત્ સાહિત્ય પ્રસારક ટ્રસ્ટ, ભાવનગર ૬૦૨, કૃષ્ણનગર ભાવનગર
* વીતરાગ સત્ સાહિત્ય પ્રસારક ટ્રસ્ટ, ભાવનગર *
ટ્રસ્ટીગણ–
કૃપા કરીને નીચે લખેલ ગ્રંથ અમને અમારા સરનામે V. P. P. / બુકપોસ્ટ / રેલ્વે
પારસલ / ટ્રાન્સપોર્ટ / થી મોકલી આપશો. તેની કિંમત (એડવાન્સ/પૂર્ણ) રૂપિયા
મોકલી રહ્યા છીએ / મોકલી આપીશું / V. P. P. પણ છોડાવી લઈશું.
ગ્રંથનું નામ ભાષા નંગ
૧.
૨.
૩.
દરેકે ડ્રાફટ અથવા M. O. ઉપરોક્ત ટ્રસ્ટના નામથી ભાવનગરના સરનામે
મોકલવા. પુસ્તક મંગાવનારનું સરનામું:–

PDF/HTML Page 54 of 55
single page version

background image
•
સમવસરણ–જિનવર તણો, દીધો દ્રષ્ટ ચિતાર;
ઉરમાં અમૃત સીંચીને, કર્યો પરમ ઉપકાર.
* * *
સીમંધર–દરબારના, બ્રહ્મચારી ભડવીર;
ભરતે ભાળ્‌યા ભાગ્યથી, અતિશય ગુણગંભીર.
* * *
સીમંધર–કુંદની રે કે વાત મીઠી લાગે સાહેલડી,
અંતરના ભાવમાં રે કે ઉજ્જવળતા જાગે સાહેલડી;
ખમ્મા મુજ માતને રે કે અંતર ઉજાળ્‌યાં સાહેલડી,
ભવ્યોનાં દિલમાં રે કે દીવડા જગાવ્યા સાહેલડી.
* * *
“અમે અમારા આત્માનું કરવા આવ્યા છીએ (અર્થાત્ અમને
આ બધું ઉપાધિ લાગે છે).” –પૂ. બહેનશ્રી ચંપાબેન
“બેન! લોકોને ભાવ થાય,...તમારે જોયા કરવું,...તમારે શું છે?
...લોકોને (જન્મદિવસ ઊજવવાના) ભાવ તો થાય ને! મારા હિસાબે
તો લોકો જે કંઈ કરે છે તે (પણ) ઓછું છે.” –પૂ. ગુરુદેવ

PDF/HTML Page 55 of 55
single page version

background image
ફોન નં. : ૩૪ “આત્મધર્મ” Rgd. No. G. B. V. 10
સિદ્ધો થયા જે જીવ તે સૌ ભેદજ્ઞાન–પ્રભાવથી;
બંધ્યા અરે, જે જીવ તે સૌ ભેદજ્ઞાન–અભાવથી.
હે જિનેન્દ્રદેવ! હે વીરનાથ! ભેદજ્ઞાનરૂપી ઉત્તમ નૌકામાં બેસીને
આપ મુક્તિપુરીમાં પધાર્યા...આપના શાસનમાં હું પણ તે ભેદજ્ઞાન–
નૌકામાં બેસીને આપની પાસે મુક્તિપુરીમાં આવી રહ્યો છું.
પ્રકાશક: શ્રી દિગંબર જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ. સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર) શ્રાવણ
મુદ્રક: મગનલાલ જૈન, અજિત મુદ્રણાલય, સોનગઢ (સૌરાષ્ટ્ર) પ્રત ૩૧૦૦